Film festivalları ölkənin təbliğatı baxımından böyük önəm daşıyır - Fotolar
Festival
bir bayramdır deyirlər. Bayram yaradıcı insanları bir-biri ilə görüşdürürsə, bu,
ikiqat bayrama çevrilir. Yaradıcılıq mübadilələri başlayır, tanışlıqların əsası
qoyulur və daha nələr, nələr. Beynəlxalq festivallar bu mənada yaradıcı
insanlar arasında bir vasitəçi rolu oynayır.Bu
baxımdan 27-30 sentyabr tarixində İstanbulda keçirilən "6 ölkə, 13 ekran, 1
festival” şüarlı festival da xüsusi əhəmiyyət kəsb edirdi. İstanbul
Universitetinin Böyük Salonunda başlanan festival türkdilli xalqları ətrafına
cəm etmişdi. Türk Dünyası Jurnalistlər Federasiyası tərəfindən türk
mədəniyyətini tanıtmaq məqsədilətəşkil edilən I Türk Dünyası Sənədli Film
Festivalı 2016-cı ildə "5 ölkə, 7 şəhər, 1 festival” şüarı ilə yola çıxıb. Bu
il hədəfini böyüdən II Türk Dünyası Sənədli Film Festivalı 5 deyil, 6 ölkə ilə
yola davam edib.
Türk
Dünyası Sənədli Film Festivalı Bəxtiyar Qaracanın gözü ilə
Festivalda
münsif heyəti qismində Azərbaycanı təmsil edən tanınmış
telejurnalist,yazıçı-publisist Bəxtiyar Qaraca redaksiyamızın qonağı
oldu. O, II Türk Dünyası Sənədli Film Festivalı ilə bağlı təəssüratlarını bizimlə
bölüşdü. Müsahibimiz deyir ki, keçən il dünyasını dəyişmiş azərbaycanlı
rejissor Tofiq İsmayılovun adına təsis edilən xüsusi mükafat bu ildən etibarən
sözügedən festivalda təqdim edilir. 2017-ci ildə Tofiq İsmayılov xüsusi mükafatınaBaşqırdıstandan
Kirsten Qainetin "7 Maidens Theatre” filmi layiq görülüb.
B.Qaraca
bu tip festivalları təqdirəlayiq hesab edir. Deyir ki, məhz belə festivallar
sayəsində biz öz haqq səsimizi beynəlxalq arenada daha asan şəkildə eşitdirə
bilərik: "Sentyabrın 27-30-da İstanbulda olduq. "6 ölkə, 13 ekran, 1 festival”
layihəsində bir-birindən maraqlı insanları, rejissorları, mütəxəssisləri
tanıdıq. Tədbir yüksək səviyyədə təşkil olunmuşdu. Açılışı da, bağlanışı da
maraqlı keçdi. Bağlanışda millət vəkilləri, Türkiyənin tanınmış ziyalıları
iştirak etdilər. TRT kanalından çəkiliş oldu. Mən ötən festivalda "İşığın düşmə
bucağı” filmim ilə iştirak etmişdim. Bu il isə tamam fərqli formada, münsif
kimi iştirak edirdim. Festivalın qaydaları belədir ki, ilk olaraq Türkiyədə
keçirilir, filmlər müəyyənləşdirilir. Sonra Kiprdə, Azərbaycanda, Qazaxıstanda,
Qırğızıstanda bu layihə davam etdirilir. Yəni bu festivalda iştirak edən
ölkələrin paytaxtlarında bu layihə davam edir. Festival barədə böyük jurnal çap olunub. Bu
jurnalda festivalla bağlı bütün informasiyalar dərc edilib”.
Festivalın
iştirakçıları və orada nümayiş olunan filmlər barədə hazırlanan kitabı
vərəqləyib, filmlərlə tanış olduqdan sonra söhbətimizə davam edirik.
Layihə
barədə bizi məlumatlandıran yazarın sözlərinə görə, festivala bir çox ölkələrdən
filmlər göndərilib. Həmin filmlər ilkin baxışdan keçib münsiflər heyətinə
təqdim olunub: "Festivala təqdim olunan filmlər arasından 3 mükafat
müəyyənləşdirdik. Burada peşəkarlarla yanaşı, tələbələrin də filmləri nümayiş
olunurdu. Onun üçün ayrı bir nominasiya təşkil edilmişdi. Tələbə yaradıcılığı
ilə tanış olmaq bizim üçün də maraqlı idi. Nominasiyada Qırğızıstandan olan
tələbələr var idi ki, onlardan biri birinci, digəri üçüncü yerə sahib oldu. Festivalda
əsasən xalqların etnoqrafik adət-ənənələrini
göstərə bilən filmlər nümayiş olunmuşdu. Həqiqətən də gənclərin gözü ilə
filmlərə baxmaq maraqlı idi. Onlar daim inkişafda, daim axtarışdadırlar”.
Məlumat
üçün deyək ki, festivalın münsiflər heyətinin üzvləri sırasında Hocakulu
Narlıyev (rejissor, Türkmənistan), Əhməd Yeşiltepe (rejissor, Türkiyə, NTV
Xarici Yayımlar Bölümü), Əbdülhəmid Avşar (rejissor, Türkiyə, TRT İstanbul)
Albina Nafiqova (rejissor, Tatarıstan), Məmməd Gülərüz (rejissor, Türkiyə,
SETEM-in təsisçisi), Artıkbay Süyündukoy (rejissor, Qırğızıstan), Zeynel Koç
(Türkiyə, TRT İdarə Heyətinin əvvəlki üzvü) kimi tanınmış kinorejissor və prodüserlər
var idi.
Festivalda
birinci yeri Türkmənistandan "Ağ vərəq”, ikinci yeri Qırğızıstandan "Manas” filmi tutub. Üçüncü yeri Türkiyədən "Sirac”
adlı film qazanıb.
13
oktyabrda Bakı Dövlət Universitetində tələbələrlə görüş keçirdiklərini deyən
B.Qaraca, burada II Türk Dünyası Sənədli Film Festivalının ən yaxşı üçüncü
filmi - türkiyəli rejissor Gülşan Sarunun "Sirac” filminin nümayiş olunduğunu
bildirdi: "Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində "Dünya kinosu
və Azərbaycan kinosunun bugünkü inkişafı” mövzusunda tələbələrlə görüşümüz
oldu. BDU Jurnalistika fakültəsinin dekanı Vugar Zifəroğlu, məruzəçilər
Oqtay Mirqasımovla söhbətimiz maraqlı keçdi. Orada iştirak edən tələbələr
bildirdilər ki, onlar hər zaman diqqət mərkəzimizdə olan Qarabağ problemi ilə
bağlı film çəkib, həmin festivala göndərə bilərlər. Mən orda da qeyd etdim ki,
filmləri elə çəkmək lazımdır ki, tamaşaçı onu hiss edə bilsin. Müharibədə
iştirak edən hər hansı qəhrəmanı ekran qarşısına gətirib onu danışdırmaqla, bu həll
olunası məsələ deyil. Mənim özümün də nə qədər elə filmlərim var. Qarabağ mövzusunu insanların rahat anlayacağı
tərzdə və gözəl şəkildə təqdim etmək lazımdır. Gənclərin məsələyə yanaşma tərzi
bir az fərqli olmalıdır. Türkiyədə olan azərbaycanlı tələbələr qısa müddətdə
Xocalı ilə bağlı qısametrajlı film çəkmişdi. 7 dəqiqəlik qısametrajlı film o
qədər təsiredici idi ki, istər-istəməz insan bir anlıq sarsılırdı. Söhbət
festivalda yer tutmaqdan getmir, əsas odur ki, çəkdiyin film insanlara nə
aşılayır, sən onunla nə demək istəyirsən. Festivala göndərilən filmin hər bir
detalı önəmlidir, xüsusilə də onun çəkilişi, ssenarisi, rejissor işi, mövzunun
aktuallığı”.
Söhbətimiz
o qədər maraqlı və axıcı alınır ki, bir də o zaman ayılıram ki, artıq
müsabiqədə üçüncü yerə layiq görülən "Sirac” filmin izləyirəm. Bəxtiyar Qaraca
filmdəki özəllikləri o qədər ustalıqla qeyd edir ki, bu filmə hər kəsin
baxmasını tövsiyə edirik. Sənədli film min il əvvəl Orta Asiyadan Anadoluya köç
edən, Oğuz boylarından biri olan, Bəydili tayfasına məxsus Sirac
türkmənlərindən bəhs edir. Anadolunun dağlıq bölgələrində yaşayan siraclar
ata-baba mədəniyyətini qoruyub-saxlayan bir türk tayfasıdır. Türkiyənin Tokat
rayonunun Zile qəsəbəsinin Karacaören kəndində aparılan çəkilişlərdə sirac
türkmənlərinin adət-ənənələri əks olunub. Sənədli film Tokat, Zile, Karacaören,
Karşıpınar və Almus qəsəbəsinin Hubyar kəndində çəkilib.
Filmimizin
iştirak etmədiyi festival
Müsahibimizlə
söhbətdən öyrənirik ki, o, eyni vaxtda Adana Film Festivalına da dəvət alıb.
Ancaq seçim etmək qarşısında qalıb: "Həmin festivalda mənim filmlərim nümayiş
olunacaqdı. Hər iki festivalın təşkilatçıları biletlərimi alıb göndərmişdi. Mən
seçim etmək məcburiyyətində qaldım. II Türk Dünyası Sənədli Film Festivalında
münsif heyəti olduğum üçün orada iştirak etməli oldum. Ümumiyyətlə dünyada ildə
1500-ə yaxın belə festivallar keçirilir. Sənədli film həm aktuallıq, həm də
təsir baxımından maraqlıdır”.
Festivalda
münsif olan müsahibimiz deyir ki, gənclər onları öz filmləri ilə çox
təəccübləndirsələr də, onların içərisində Azərbaycan filmi iştirak etməyib:
"Bizim gənclər təəssüf ki, bu dəfə iştirak etmədilər. Ümid edirik ki, növbəti
ildə biz onları da bu layihədə görə biləcəyik”.
Müsahibimizə
"Bəs nə üçün Azərbaycanda da belə festivallar keçirilmir?” - deyə sual etdik.
Cavabı çox gecikmədi: "Bu çox ağır bir prosesdir. Elə şeylər var ki, o tək
bizim özümüzdən asılı deyil. Bunun üçün müəyyən təşkilatlar bir yerə yığışmalı,
bir layihə təqdim etməli və bunun üçün çalışmalıyıq. Belə ki, bu işdə
Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti, Mədəniyyət və Turizm
Nazirliyi, kino ittifaqları, televiziyalarımız və digər təhsil ocaqlarımız da
iştirak etməlidir. Əgər biz belə bir festival keçiririksə, onu yüksək səviyyədə
etməliyik. Qonaqların dəvət olunması,
onların yerləşdirilməsi, filmlərin təbliğ olunması - bunların hamısı
məsuliyyətli işlərdir. Festivalda digər ölkələrin nümayəndələri məndən
soruşurdular ki, sizdə hansı festivallar var və biz həmin festivallara filmlərimiz
necə göndərə bilərik? Açığı, bu suala cavab vermək mənim üçün çox çətin idi.
Təbliğata bu qədər ehtiyacın olduğu bir vaxtda film festivallarının keçirilməsi
təbii ki, yerinə düşərdi. Digər ölkələrdə belə festivalların sayı hədsizdir. Bu
həm tələbələr, həm də istedadlı rejissorlar arasında keçirilməlidir. Çox
sevindirici haldır ki, Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşovun və millət
vəkili Cavanşir Feyziyevin təşəbbüsü ilə "Ocaq” festivalının keçirilməsi
planlaşdırılır. Hətta iştirakçı olduğum festivalın dəstəkçilərindən biri də
Türkiyə mətbuat şurasıdır. Onların dəstəyini də biz hiss edirdik”.
Bu
tip festivalların faydasından danışan B.Qaraca sonda bildirdi ki, ölkəmizin
təbliğatı baxımından bu festivalların böyük rolu var. Bunun üçün biz də
əlimizdən gələni etməliyik.
Qeyd
edək ki, II Türk Dünyası Sənədli Film Festivalı Türkiyədən sonra 6-7 oktyabrda
Şimali Kipr Türk Respublikasının paytaxtı Lefkoşada keçirilib.12-15
oktyabrda Azərbaycanın paytaxtı Bakıda baş tutan festival, 26-27 oktyabrda
Qazaxıstanın paytaxtı Almatıda, 30-31 oktyabrda Qırğızıstanın paytaxtı
Bişkekdə, 9-10 noyabrda Makedonyanın paytaxtı Skopyedə (Üsküp) davam edəcək.
Noyabrın 18-də isə İstanbulda başa çatacaq.
Xəyalə
Rəis