Fikrət Yusifov: “2015-ci ilin sonlarında hökumətin start verdiyi iqtisadi islahatlar artıq öz nəticələrini verməyə başlayır”
Ötən ilin yanvar-fevral ayları ilə müqaisədə cari
ilin yanvar-fevral aylarında Ümumi Daxili Məhsulun 0,4 faiz artımı qeydə
alınıb. Bu
artımı ümumi iqtisadi dirçəlişin başlanğıcı hesab etmək olarmı? İlk baxışda 0,4 faiz həddində artım elə də
böyük bir irəliləyiş deyil.
Lakin məsələyə bir qədər dərindən yanaşdıqda, belə bir artımın həqiqətən də
iqtisadi dirçəlişin başlanğıcı olduğunu görmək mümkündür. Dövlət
Statistika Komitəsinin təqdim etdiyi rəqəmlərə nəzər salaq. 2016-cı ilin
yanvar-fevral aylarında Ümumi Daxili Məhsul 2015-ci ilin yanvar-fevral ayları
ilə müqaisədə 3,2 faiz azalmış, cari ilin iki ayı ərzində isə ÜMD
2016-cı ilin ilk iki ayı ilə müqaisədə 0,4 faiz artmışdı. Deməli cari
ilin iki ayı ərzində ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqaisədə iqtisadiyyatda nəinki
0,4 faiz artım
baş verib, eyni zamanda ötən ilin əvvəlki iki ayında yaranmış 3,2 faiz
geriləmə də aradan qaldırılıb. Beləliklə, biz 2017-ci ilin yanvar-fevral
aylarında baş vermiş bu artımın cəmisi 0,4 faiz deyil,
ümumilikdə 3,6 faiz (3,2
+0,4) olduğunu görürük. Yəni cari ilin iki ayında sadəcə 0,4 faiz artım
əldə edilməyib, eyni zamanda keçən ilin iki ayı ərzində iqtisadiyyatda yaranmış
3,2 faiz geriləmə
də aradan qaldırılıb. Bu isə kifayət qədər yaxşı nəticədir və onu iqtisadiyyatda
müsbət dəyişikliklərin başlanğıcı kimi dəyərləndirmək lazımdır.
Bu ilin yanvar-fevral
aylarında demək olar ki, iqtisadiyyatın əksər sahələrində ötən ilin müvafiq
dövrü ilə müqaisədə pozitiv nəticələr əldə olunub. Bir daha rəqəmlərə nəzər
salaq. Ötən ilin ilk iki ayı ilə müqaisədə, 2017-ci ilin yanvar-fevral
aylarında qeyri-neft Ümumi Daxili Məhsulu 2,3 faiz artıb. Əgər nəzərə
alsaq ki, 2016-cı ilin ilin yanvar-fevral aylarında 2015 ci ilin müvafiq dövrü
ilə müqaisədə bu göstərici üzrə geriləmə
5,5 faiz
olub, deməli qeyri-neft ÜDM-da cari ilin iki ayı ərzindəki artımı 2,3 faiz
deyil, 7,8 faiz (2,3
+ 5,5) səviyyəsində dəyərləndirilməlidir. Hesabat ilinin iki ayı ərzində
qeyri-neft sənayesi 5,0 faiz, əsaslı kapital qoyluşu 5,7 faiz,
kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı 3,2 faiz (o cümlədən bitkiçilik məhsullarının
istehsalı 28,8 faiz),
yükdaşımaların həcmi 4,4 faiz artmışdı. Ümumi xarici ticarət dövriyyəsində
ötən ilin yanvar ayında qeydə alınmış geriləmə cari ilin yanvar ayında 2,6 faizə
qədər azalmış, həmin dövrdə qeyri-neft sektorundan ixracın həcmi 49,5 faiz
artmışdı.
Bütövlükdə cari ilin ilk
iki ayının nəticələri onu deməyə əsas verir ki, 2015-ci ilin sonlarından
başlayaraq hökumətin start verdiyi iqtisadi islahatlar artıq öz nəticələrini
verməyə başlayır.
Fikrət Yusifov
İqtisad elmləri doktoru, professor