Ərdoğandan Avropaya sərt xəbərdarlıq
Türkiyə ilə Avropa İttifaqı arasında münasibətlər kritik həddə çatıb.
Avropa Parlamentinin Türkiyənin Avropa İttifaqına üzvlüyü ilə bağlı danışıqları
dondurması qardaş ölkədə şok effekti doğurub. Türkiyə rəsmilərinin Avropa
rəsmilərini, parlamentini kəskin tənqid edən bəyanatlarının ardı-arası
kəsilmir. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın bəyanatı
isə daha sərt olub. O, Avropa İttifaqının Türkiyə əleyhinə siyasətdə "irəli
gedəcəyi” təqdirdə, Aİ sərhədlərinin qaçqınlar üçün açılacağı ilə hədələyib.
Prezidentin sözlərinə görə, Avropa Parlamentinin qətnaməsi
mənasızdır. Dövlət başçısı qeyd edib ki,
Avropanı Aİ ölkələrinə qaçqın axını təhlükəsi narahat etməsəydi, heç Suriya
böhranına da əhəmiyyət verməzdi: "Siz insanlığa münasibətdə heç
vaxt səmimi olmadınız. Toplanıb gəliblər bir araya, 30-40 nəfər qərara yox
deyir, 400 nəfər hə deyir. Lap cəminiz "hə” deyin, bizim üçün nə fərq edir ki?!
Daha irəli getsəniz, sərhəd qapılarımızı açarıq, bunu bilin.53 ildir ki,
Türkiyəyə Avropa İttifaqının qapısını açmayanlar bizi sanksiyalarla təhdid
edir. 14 ildə batdıqmı, çökdükmü? Ancaq inkişaf etdik. Unutmayın ki, Qərbin
Türkiyəyə ehtiyacı var. Hazırda 3 milyon qaçqını yerləşdirən, bəsləyən
Türkiyədir. Avropa indiyə qədər qaçqınlara yardımla bağlı bizə verdiyi vədləri
yerinə yetirmədi. Türkiyə qaçqınlara öz qapılarını Avropa İttifaqından yardım
gələcəyini düşünərək açmayıb. Biz o insanları bombalardan xilas olmaları üçün
qəbul etdik. İndiyə qədər BMTTürkiyədəki qaçqınlar üçün 550 milyon
dollar, Avropa İttifaqı 700 milyon dollara qədər vəsait göndərib. Türkiyə
dövləti isə 15 milyard dollar xərcləyib. Qeyri-hökumət təşkilatlarının
xərclədiyi vəsaitləri bura daxil etmirəm”.
"Aİ ölkələrini zəhərləyən
iki təşkilat var”
Prezidentin ardınca baş nazir BinəliYıldırımda
Avropa Parlamentinin qəbul etdiyi qərarın Türkiyə üçünheç bir əhəmiyyətinin
olmadığını bildirib. Binәli Yıldırım: "Başqalarının yol göstərməyə çalışması
bizim xarakterimizə uyğun deyil. Biz öz qərarını özü verən, ən böyük dayağı
millət olan bir ölkəyik, azadlığımızı, istiqlalımızı canımız qədər əhəmiyyətli
bilmişik. ŞanxayƏməkdaşlıq Təşkilatı Avropa İttifaqının alternativi kimi
qiymətləndirilməlidir. Biz həm Şərqlə,həm də Qərblə münasibətlərimizi
inkişaf etdirməliyik” deyib.
Avropa ParlamentininTürkiyənin Avropa İttifaqına üzvlüyü ilə
bağlı müzakirə prosesinin müvəqqəti dondurulması haqqında qərar qəbul etməsi haqda
bir sualı cavablandıran B.YıldırımTürkiyə ilə Aİ
arasındakımünasibətlərin bir müddətdir gərgin olduğununsirr
olmadığını bildirib. Aİ-də baş verən proseslərin təəssüf ki, Türkiyə
ictimaiyyətindəki real vəziyyəti əks etdirmədiyini deyən YıldırımAİ
ölkələrini zəhərləyən iki təşkilatın olduğunu, birinin PKK və onun qolları,
digərinin də Fәtullahçı Terror Təşkilatı (FETÖ) olduğunu qeyd edib. Yıldırım bu
təşkilatların amansız bir şəkildə Avropada Türkiyəni qaralama kampaniyası apardıqlarını
ifadə edib. Türkiyənin yerləşdiyi geosiyasi regionun və coğrafi şərtlərin
əhəmiyyətinə işarə edən Binəli Yıldırım Türkiyənin həm Avropa, həm Asiya
qitəsində yerləşdiyini xatırladıb. B.Yıldırım Türkiyənin Rusiya, Cənubi Qafqaz,
Yaxın Şərq və Afrika ilə münasibətlərini inkişaf etdirdiyini deyib.
Avropa Parlamentinin qərarı
populist addımdır
Baş nazirin ardınca, onun müavini Məhmət Şimşək bildirib ki, Avropa
Parlamentinin qərarı populist addımdır. O, üzvlük müzakirələrini müvəqqəti dondurmaq
qərarını sərt qınayıb. Nazir müavini, həmçinin qərarla bağlı "zərərverici” və
"ümidqırıcı” kəlmələri də işlədib. Baş nazirin müaviniNuman Kurtulmuş isə
‘‘Avropa Parlamentinin qəbul etdiyi qərarın bizim üçün heç bir əhəmiyyəti
yoxdur’’ deyə bildirib. 15 iyuldan sonra cərəyan edən proseslərin bu şəkildə
qərarın qəbul olunması ehtimalını doğurduğunu qeyd edən Kurtulmuş:
"Avropabu təşkilata qarşısiyasigücününümayiş etdirmədi
və bizə çox az dəstək verdi” - deyə əlavə edib.
Qətnamə tövsiyə xarakteri
daşıyır
"Avropa Parlamentinin qətnaməsi tövsiyə xarakteri daşıyır”. Bunu
Türkiyənin Avropa İttifaqı işləri üzrə naziri və müşaviri Ömər Çelik deyib.
"Qərarın qəbulu Türkiyəyə qarşı ikili standartlardan qaynaqlanır. İttifaqın
daxilində dəyərlərin böhranı mövcuddur. Avropa demokratiyanı bizdən
öyrənməlidir”, - deyə nazir bildirib. Nazir qərarın vizion məhrumu, siyasi
əsassızlıq ehtiva etdiyini söyləyib: "Qərarı yox hökmündə hesab edirik. Avropa Parlamenti
belǝ bir qərarı imzalayaraq etibarına ağır zərbə endirmişdir. AP-ni çoxsəslilik
nümayəndəsi kimi gördük. Lakin mövzu Türkiyə olduqda, bu çoxsəslilik itir vǝ
homogen bir təşkilata çevrilir. Reallığa zidd olduğu məzmunundan başa düşülən
qərar, qeyri-ciddidir, hüquqi hökmü yoxdur. Bu, prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğana
mesaj vermək üçün qəbul edilib. Lakin mesaj çatdırılması lazım olan AP-dir.
Bizə mesaj vermək istəyənlər parlamentin qərarı ilǝ verdikləri mesajın Kapıkulǝ
sərhəd keçid məntəqəsindən içəri daxil olmayacağını anlamalıdırlar. Bu bizim
etibar göstərəcəyimiz mesaj ola bilməz. Bu gün bu qərarı qəbul edənlər,
Fǝtullahçı Terror Təşkilatının 15 iyul çevriliş cəhdindən sonra Türkiyənin
yanında yer almadıqları kimi, miqrantların önünǝ məftillər çəkilməsinə də
biganə qalanlardır”.
Türkiyə xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu isə bildirib ki, Avropa
Parlamenti Türkiyə ilə bağlı qəbul etdiyi qərarla özünü alçaldır.
Rusiyadan Türkiyəyə dəstək
Maraqlısı odur ki, Türkiyəni bu məsələdə Rusiya dəstəkləyib. Avropa
Parlamentinin bir gün fərqlə Rusiya və Türkiyə barədə qəbul etdiyi qərarlar
Ankara və Moskvanı bir-birinə yaxınlaşdırır. Bu sözləri Rusiya Dumasının Xarici
Əlaqələr Komitəsinin rəhbəri Dmitri Puşkov deyib. "Avropa Parlamenti Aİ üçün
önəmli olan iki ölkə ilə bağlı qərarlar qəbul etdi. Bu, dargörüşlülüyün
nəticəsidir. Moskva və Ankaranın bir-birinə yaxınlaşması üçün bundan daha yaxşı
fürsət yoxdur”, - Rusiya rəsmisi qeyd edib.
"Avropa Parlamentinin Türkiyə ilə bağlı qəbul etdiyi qərar məni
təəccübləndirmədi”. Bu sözləri isə Rusiya Kommunist Partiyasının rəhbəri
Gennadi Züqanov Rossiya-24-ə açıqlamasında deyib. "Qərar məni təəccübləndirmir.
Türkiyəni Aİ-yə qəbul etməyəcəklər. Çünki avropalılar Ankaranın özləri üçün yük
olacağını anlayır”, - kommunist lider vurğulayıb.
Azər
NURİYEV