Ermənistanı üzvü olduğu təşkilatda da saymırlar
Ötən həftə Astanada Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının
(KTMT) növbəti sammiti keçirildi. Bu sammitdə bir çox məsələlər müzakirə
edildi. Lakin diqqət çəkən məqamlardan biri qurumun baş katibliyi postu
məsələsində digər üzv dövlətlərin Ermənistana qarşı çıxması oldu. Son illər
ərzində heç bir beynəlxalq təşkilatın rəhbər qurumlarında təmsil olunmayan
Ermənistan rotasiya qaydasında KTMT-də əldə etdiyi baş katib postunu itirdi.
Rusiya mediasının yazdığına görə, sammitdə hətta erməni baş nazir əvəzi Nikol Paşinyanla Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko arasında mübahisə yaşanıb. Məsələ ondadır ki, Paşinyan Astana sammitində KTMT baş katibliyinə həmin vəzifədən kənarlaşdırılmış Yuri Xaçaturovun yerinə digər ermənini - sabiq müdafiə naziri Vaqarşak Arutyunyanı keçirmək, quruma rəhbərliyi öz əlində saxlamaq istəyirdi. Lakin Belarus prezidenti Lukaşenko və qazaxıstanlı həmkarı Nursultan Nazarbayev buna qarşı çıxıblar. Artıq qurumun baş katibi vəzifəsinə Bakı Ali Hərbi Məktəbinin məzunu, general Stanislav Zasın namizədliyi irəli sürülüb. Bu fakt bir daha sübut edir ki, Ermənistan üzv olduğu təşkilatda belə söz sahibi deyil. Əslində bu vəziyyət nədən xəbər verir?
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ
Rusiya mediasının yazdığına görə, sammitdə hətta erməni baş nazir əvəzi Nikol Paşinyanla Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko arasında mübahisə yaşanıb. Məsələ ondadır ki, Paşinyan Astana sammitində KTMT baş katibliyinə həmin vəzifədən kənarlaşdırılmış Yuri Xaçaturovun yerinə digər ermənini - sabiq müdafiə naziri Vaqarşak Arutyunyanı keçirmək, quruma rəhbərliyi öz əlində saxlamaq istəyirdi. Lakin Belarus prezidenti Lukaşenko və qazaxıstanlı həmkarı Nursultan Nazarbayev buna qarşı çıxıblar. Artıq qurumun baş katibi vəzifəsinə Bakı Ali Hərbi Məktəbinin məzunu, general Stanislav Zasın namizədliyi irəli sürülüb. Bu fakt bir daha sübut edir ki, Ermənistan üzv olduğu təşkilatda belə söz sahibi deyil. Əslində bu vəziyyət nədən xəbər verir?
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Aydın Mirzəzadə bildirdi ki,
KTMT-nin son toplantısı Ermənistanın siyasi nüfuzunu itirmiş dövlət olduğunu
bir daha təsdiq etdi: "Bu ölkənin Koçaryanın, Sarkisyanın dövründə də nüfuzu
yox idi. Ermənistanın apardığı daxili və xarici siyasət problemlərinin daha da
ağırlaşmasına gətirib çıxarıb. Ermənistan hər hansı beynəlxalq təşkilatda
müvafiq orqanlara seçilmək üçün səslər toplaya bilmirdi. Hətta onların irəli
sürdüyü təkliflər birmənalı olaraq qəbul edilmirdi. Ermənistanın regionla,
Dağlıq Qarabağla bağlı irəli sürdüyü fikirlər də heç vaxt dəstəklənmirdi.
Hakimiyyət dəyişikliyindən sonra bu ölkədən Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi
Təşkilatına yeni erməni baş katib göndərilməsi məsələsində digər üzvlər Ermənistanı
dəstəkləmədilər. Bu quruma üzv olan ölkələr bildirdilər ki, beynəlxalq hüquq
hansısa bir ölkənin milli maraqlarından qat-qat üstündür. Gərək Paşinyandan
soruşaydılar ki, hansı səbəbdən cinayətkar generalı beynəlxalq hərbi blokun
rəhbərliyinə təqdim ediblər? Orada tamamilə düzgün vurğulandı ki, baş
katibliyin icrası ilə bağlı qalan bir il müddətində Ermənistandan gələn yeni
namizəd sadəcə olaraq vəziyyəti tam öyrənə bilməyəcək. Buna görə də ardıcıllıqla
baş katib postu digər ölkələrə keçməlidir. Bu səbəbdən də KTMT-yə rəhbərlik
etmək üçün Ermənistan hələ on beş il gözləməlidir. Çünki digər ölkələr hərəsi 3
il baş katib postunu yerinə yetirdikdən sonra növbə 2033-cü ildə Ermənistana
gəlib çata bilər”.
A.Mirzəzadə baş katibliyi əldə saxlamaq üçün Paşinyanın etdiyi
israrlara toxunaraq vurğuladı ki, bu gün Ermənistanın beynəlxalq arenada
qazandığı hər hansı nailiyyət yoxdur: "Digər dövlətlər siyasi nüfuzuna,
apardığı siyasətə görə bu və ya başqa təşkilatlarda çox yüksək səviyyədə təmsil
olunurlar. Ermənistanın yeganə rotasiya qaydası ilə KTMT-də baş katib postuna
öz nümayəndəsi var idi və buna görə də həmin o postu saxlamağa çalışırdı. Eyni
zamanda baş nazir Paşinyan bilir ki, Ermənistanın həmin o yeri itirməsi
dekabrın 9-da keçiriləcək parlament seçkilərində onun müəyyən qədər siyasi çəki
itkisinə səbəb ola bilər. Yəni, bu detallar nəzərə alınaraq, baş katiblik postu
ilə bağlı təkidlər edilirdi. Ancaq Ermənistanı bir daha başa saldılar ki, beynəlxalq
hüquq deyilən bir anlayış var və Yerevan bütün məsələlərdə onu yerinə yetirməyə
məcburdur”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədov bildirdi ki, Ermənistan
nə üzv olduğu KTMT-də, nə də Avrasiya İttifaqında söz sahibi deyil və bu ola da
bilməz: "Ümumiyyətlə, Ermənistan bir dövlət kimi demək olar ki, minimum
regional təşkilatlarda təmsil olunub və onun təmsilçiliyi daha çox zərurətdən
irəli gəlib, nəinki istəkdən. Məsələ ondadır ki, Astanada Belarus prezidenti
Lukaşenko və Ermənistanın baş nazir əvəzi Paşinyan arasında ciddi söz
güləşdirməsi baş verdi. Burada Paşinyan çox arxayın şəkildə bildirib ki,
2020-ci ilə qədər Ermənistanın vaxtı var və bu zamana qədər yeni baş katib öz
ölkəsindən olmalıdır. Ona görə də Paşinyan Lukaşenkonun ciddi təpkisi ilə
qarşılaşdı. Çünki Ermənistanın axır vaxtlar apardığı siyasət Belarus liderinin
də xoşuna gəlmir. Bu səbəbdən də Lukaşenko təklif edib ki, namizəd Belarusdan
olmalıdır. Çünki rotasiya qaydasına görə növbə məhz Belarusdadır. Bu məsələdə
Qazaxıstan prezidenti Nazarbayev də Lukaşenko ilə birlikdə Paşinyana qarşı
çıxıb. Artıq erməni kütləvi informasiya vasitələri bununla bağlı öz
həyasızlıqlarını nümayiş etdiriblər. Erməni mətbuatı qeyd edir ki, Lukaşenko və
Nazarbayev Azərbaycanın milli maraqlarını KTMT-də təmsil edirlər və Paşinyana
qarşı hücuma keçiblər”.
Z.Məmmədov əlavə etdi ki, bu vəziyyət Ermənistanın birbaşa işğalçılıq
siyasəti ilə əlaqədardır: "Onların bütün qonşu və region ölkələrinə qarşı ərazi
iddiaları var. Ermənilər hansısa fantaziyalarının reallaşması uğrunda hər şeyə
qadir və hazır olduqlarını bildirirlər. Təbii ki, son illər Ermənistanın
reytinqinin aşağı düşməsini görürük. Bunu Azərbaycan tərəfi olduğumuz üçün
demirik. Amma əlbəttə ki, bu, Azərbaycanın apardığı siyasətlə bağlıdır. Daim
bütün kürsülərdə, rəsmi və qeyri-rəsmi görüşlərdə biz Ermənistanın iç üzünün
açılmasına çalışırıq və artıq bu öz bəhrəsini verməkdədir. Əgər illər əvvəl
Ermənistanı yazıq dövlət və xalq kimi tanıyırdılarsa, indi bu belə deyil”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ