Erməni diasporu Njdenin Yerevandakı heykəlinə qarşı
Ermənistan hakimiyyətinin faşist əlaltısı kimi ad çıxarmış daşnak
Njde sevgisinə qarşı elə ermənilərin özləri tərəfindən etirazlar başlayıb. Bəlli
olduğu kimi, ermənilərin Njde sevgisinə qarşı Rusiya mediası və hakimiyyət
nümayəndələri də zaman-zaman təpgi göstərir. Bu yaxınlarda "KM.RU” portalı
faşist əlaltısı olan daşnak generalı Njdeyə rəsmi Yerevanın abidə ucaltmasına
etiraz edən ermənilərin məktubunu dərc edib. "Armenianreport.com”da
məktubun müəllifi kimi Artur Aqadjanov, Valera Ереçyan və bir qrup erməni
göstərilib.Rusiyanın digər tanınmış nəşri "Vestnik Kafkaza” məktubu tam
şəkildə dərc edib. Məktubda qeyd edilir ki, dünyanın müxtəlif yerlərində olan
ermənilər Ermənistanda faşizmin dövlət siyasətinə çevrilməsindən ciddi şəkildə
narahatdır. Xüsusi vurğulanır ki, son vaxtlar Rusiya və digər ölkələrin KİV-lərdə
Yerevanın mərkəzində Njdeyə abidə ucaldılması geniş müzakirə olunur. Və ən
dəhşətlisi isə odur ki, bu şəxsin fəaliyyəti erməni gəncliyi və cəmiyyəti üçün
qəhrəmanlıq nümunəsi kimi təbliğ edilir. "Bu, bizləri etinasız qoya bilməz. Çünki
belə vəziyyətdə susmaq faşizm təbliğatına dəstək vermək olardı. Biz bilirik ki,
Ermənistanda heç də hamı Qaregin Njdenin, Drastamat Kanayan (Dro) və digər
faşist əlaltılarının dövlət səviyyəsində qəhrəmanlaşdırılmasına qarşı çıxmaya
bilər.
Lakin biz ölkənin necə bir fəlakətə sürükləndiyi barədə bir çox
ermənilərin narazılığını tez-tez eşidir və bilirik. Onlar Ermənistanda açıq
şəkildə bu fikri səsləndirə bilmirlər. Qaregin Njde faşizmin, irqi
ayrı-seçkiliyin və qatı millətçiliyin açıq ideoloqu olub. İş o yerə çatıb ki,
hətta Daşnüksütyun kimi radikal terror təşkilatları əvvəlcə Njde və
tərəfdarlarının yaratdıqları "İrqçilər” təşkilatı ilə əməkdaşlıq etməkdən boyun
qaçırdılar. Ötən əsrin 30-cu illərində Hitler tərəfdarları Njde və Ayk Asatryan
tərəfindən işlənib hazırlanan erməni faşizm ideologiyası çexakronizm
adlandırıldı. Bu termin iki kökə malikdir - nəsil, qəbilə və din, inam. Dəqiq
çexakron irq və din sözlərindən ibarətdir. Bu ideologiyanın yaranması zamanı
Njde əsas irqçi ideologiyaları və nəzəriyyələrinin ilhamvericisi qismində çıxış
edirdi”, - deyə məktubda vurğulanır. Daha sonra qeyd edilir ki, 1932-ci ildə
Sofiyada nəşr olunan "Xrovk” jurnalında Njde "Çexakronizm qələbənin girovu
kimi” başlıqlı məqalə ilə çıxış edib. "Bu əsər çexakronizm faşizm
ideologiyasının əsas nəzəri işlərindən birinə çevrildi. İkinci dünya müharibəsi
illərində ermənilərdən ibarət hərbi-psixoloji hazırlıq keçmiş yarıhərbi
kəşfiyyat-təxribatçı qruplaşmalarının yaradılmasına başlanıldı. Sonradan onları
Abverin düşərgələrində Njdenin rəhbərliyi ilə təlimlər keçirdilər. Gələcəkdə
isə bu dəstələr işğal olunan Krım və ona yaxın ərazilərdə terror həyata keçirdi.
1944-cü ildə Njde Bolqarıstanda həbs olundu və SSRİ-də mühakimə olundu. Bu
hərbi cani Vladimir həbsxanasında 1955-ci ildə öldü. Və bu gün nasizm
ideoloquna Ermənistanda abidə ucaldılır. Bundan əlavə, Qareginin təlimi -
çexakron hakim Respublika Partiyasının ideoloji əsasıdır, özü isə "müqəddəs
qəhrəman” kimi qeyd olunur. Ermənistan Respublika Partiyası Njdenin əsərlərini
nəşr edib və gənclər arasında yayır. Ermənistan müstəqillik əldə etdiyi ilk
illərdə onun ideologiyası qadağa altında olsa da, sonralar Robert Köçəryan
çexakronu dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırdı. İndi də Serj Sarkisyan bu işi
davam etdirir.
Onlar çexakronizm alqoritmləri ilə hərəkət edərək, Ermənistanı
monoetnik dövlətə çeviriblər, ölkədə demək olar ki, digər xalqların
nümayəndələrinə rast gəlmək mümkün deyil. Ermənistan hakimiyyət orqanları
özlərinin siyasi-ideoloji baxışlarını da gizlətmirlər. 2016-cı ildə Njdeyə
abidə ucaltmaqla faşizm ideologiyasını müqəddəsləşdirmiş oldular. Prezident və
hökumət üzvlərinin iştirak etdiyi mərasimdə faşist əlaltısının nəvəsi də
iştirak edib. Hətta şikayət edib ki,
sovet dövründə onu "faşistin nəvəsi” adlandırırdılar. Çexakronizmin əsas
postulatlarından biri odur ki ermənilər öz aralarında yalnız və yalnız ermənicə
danışmalıdırlar. Bu irqçi prinsipin reallaşdırılması məqsədilə bizim günlərdə
eks-prezident Robert Köçəryan və indiki prezident Serj Sarkisyan müasir
Ermənistanda belə bir qayda müəyyən ediblər - əgər valideynlərdən biri rus
deyilsə, onda erməni uşağı sadəcə rus dilində təhsil ala bilməz. Bu irqçi
planın reallaşması nəticəsində ölkədə rusdilli əhali sıxışdırılır, rus
məktəbləri isə bağlanır. Qəribə olan odur ki, Ermənistan Rusiyanın strateji
müttəfiqi olsa da, rus məktəblərini bağlayır, rusdilli əhaliyə qarşı
diskriminasiya nümayiş etdirir. Bu yaxınlarda televiziya efirində rusiyalı
jurnalist və aparıcı Roman Babayan Ermənistanda rus məktəblərinin bağlanmasına
etirazını bildirib. "Radio-Metriks”in efirində o bildirib ki, Ermənistanda cəmi
iki rus məktəbi qalıb. Gümrüdəki hərbi bazada yerləşən məktəbə yalnız
valideynlərdən biri rus olarsa uşaq vermək olar. Əgər belə variant yoxdursa,
onda sən uşağını bu məktəb qoya bilməzssən”.
Məktubda daha sonra vurğulanır ki,
sosial şəbəkələrdə də sadə insanların rus dilinin necə sıxışdırılması barədə
narazılıqlarına rast gəlmək mümkündür: "MDB ərazisində yerləşən dövlətlər
arasında ən azsaylı rus icması məhz buradadır. Ermənistanda etnik ruslar cəmi 2
min nəfər qalıb və bu faktı rusiyalı ekspertlərin araşdırmaları da təsdiq edir.
"Avrasiya Strateji Tədqiqatlar İnstitutunun” hesabatına görə, bu gün Ermənistan
postsovet ölkələri içərisində rusdilli miqrantların çıxıb getməsinə görə
liderlik edir. "Biz 12 il ərzində araşdırma apardıq və ən acınacaqlı durum məhz
burada qeydə alındı. Bu ölkə ölkəni tərk edən rusdillilərin sayına görə
liderdir”, - deyə ekspert Tatyana Borzova bildirib”. Erməni məktub müəllifləri
qeyd edilər ki, bu fakt onları narahat etməyə bilməzdi: "Bütün bunlar Njde və
onun faşist davamçılarının ideyalarının təbliğatının nəticəsidir. Onlar
bildirirlər ki, ermənilərin böyük bir qisminin milli qəhrəmanı marşal
Baqramyandır, Njde yox. Təəssüf ki, Ermənistan hakimiyyət orqanları faşist
cinayətkarlarının qəhrəmanlaşdırılması istiqamətində məqsədyönlü siyasət
yürüdürlər. Böyük Vətən müharibəsinin əsl qəhrəmanlarını isə unudurlar”. Daha
sonra qeyd edilir ki, müharibə dövründə döyüşən ermənilər barədə bu gün heç kim
heç nə danışmır, onların abidəsinin ətrafını ot-ələf tutub: "Bugünki erməni
gəncliyi isə faşist əhval-ruhiyyəsində tərbiyə olunur”.
Azər NURİYEV