Dünyanı arzularına güldürən Paşinyan
Belə getsə, Hollivud, Nikol Paşinyan barəsində ən komik baş nazir
kimi film çəkəcək. Onun Ermənistanı uzaq perspektivdə İsveçrəyə çevirəcəyi
barədə ambioz bəyanatı gündəmi tutub. Baş nazir tək ölkəsində deyil, qonşu
dövlətlərdə də gülüş obyektinə çevrilib. Rusiya mediası isə onu məşhur "12
stul” əsərinin qəhrəmanı Ostap Benderə bənzədib.
Bu ölkənin "Politnaviqator”
nəşrində dərc olunan məqalədə Paşinyan gülüş hədəfinə çevrilib. Müəllif yazır
ki, Ermənistan baş nazirinin ambioz bəyanatı heç kimi laqeyd qoymayıb. Əvvəlcə
onun səsləndirdiyi rəqəmlərdən bəhs edilir, sonra isə bənd-bənd analiz edilir.
Qeyd edilir ki, baş nazirin yaxın ətrafı və "məxməri inqilab” fəalları mətbuata
açıqlamalarında bu planın reallaşa biləcəyini iddia etməyə başlayıblar. Və
israrla vurğulayırlar ki, 2018-ci il inqilabı Ermənistanın qarşısında geniş
imkanlar açıb. "Paşinyanın ən ağıllı tərəfdarları çox gözəl anlayırlar ki,
şefləri bataqlığa girib. Onlar hesab edirlər ki, baş nazirlərinin söylədiyi
fikirlər konkret plan deyil, yerinə yetirilməsi mümkün olmayan utopiyadır”.
Daha sonra müəllif yazır ki, Paşinyanın arzuları Azərbaycanda, vaxtilə
kommunistlərin "ayrıca ölkədə kommunizmin qələbəsi planları” xülyası kimi
qələmə verilib. Paşinyanın keçmiş tərəfdarlarının onun utopik ideyalarını necə
lağa qoymalarından da bəhs edilib. Məsələn, baş nazirin keçmiş tərəfdarlarından
olan, hazırda Erməni Milli Konqresinin nümayəndəsi Levon Zurabyan sosial şəbəkədə
ironiya ilə yazıb ki, Paşinyanın siyahısında bir dənə Marsda ilk koloniyanın
yaradılması əskikdir. "Paşinyanın bəyanatına ən geniş yayılmış reaksiya -
sarkastik replikalardır. Belə təəssürat yaranıb ki, baş nazir təqdim etdiyi
göstəriciləri havadan götürüb. Məsələn, yığma komandanın dünya çempionluğu və
Olimpiya oyunlarında 25 qızıl medal əldə etmək, absurdluğuna görə heç müzakirə
belə olunmur. Sarkazmlardan biri də baş nazirin Ermənistan vətəndaşlarının 30
il ərzində əmək haqlarını yeddi dəfə artıracağı ilə bağlı verdiyi vəddir. Axı
niyə əmək haqlarını 10 və yaxud 15 dəfə qaldırmaq istəmir”, - deyə müəllif
gülüş işarəsi qoymaqla sual edir.
"Bir çox skeptiklər praktiki olaraq bir ağızdan bildirilər ki,
Paşinyan öz siyahısı ilə çox uzaq gələcəyə qaçıb. Bu da aşağı sosial
məsuliyyətli fantastlar, futuroloq və xəyallar quranlar üçün məqbuldursa,
siyasətçilər üçün qəbuledilən deyil. Bir az ciddi olmaq gərəkdir - ölkənin
inkişafı üçün plan müəyyən edəndə yaxın üç-beş illiyə plan qurmaq gərəkdir,
yoxsa geniş addımlamaqla şalvarını cıra bilərsən. Necə deyərlər, 30 il ərzində
ya şah ölər, ya eşşək. Ya da Paşinyan elə bir şey bilir ki, onu heç kim bilmir.
Məsələn, Ermənistanda dəniz altında yeraltı neft yataqları”.
Daha sonra məqalədə baş nazir lağa qoyulur: "Artıq zarafatcıl adamlar
bildirirlər ki, yaxşı olardı Paşinyan demoqrafik vəziyyəti yaxşılaşdırardı -
evlərdə gecələr işıqları söndürərdi, abortlara qadağalar tətbiq edərdi”.
Ekspertlər bildirirlər ki, ölkə əhalisinin sayının miqrantların hesabına beş
milyona çatdırılması da xülyadır. Belə bir plan mümkünsüz görünür. Ermənistana
bunun üçün bütün sahələri əhatə edən dərin dəyişikliklər gərəkdir. Reallıq isə budur ki, ölkənin miqrasiya
saldosu mənfidir və bu tendensiyanın nə vaxt çıxacağı bəlli deyil. Maraqlıdır
ki, BMT Əhali Fondu proqnoz edib ki, 2050-ci ilə kimi Ermənistan əhalisinin
sayı 150 min azalacaq. Ermənistan Mərkəzi Bankının keçmiş sədri Baqrat Asatryan
nəşrə açıqlamasında Paşinyanın planlarını utopiya adlandırır və bildirir ki,
ölkənin inkişaf templəri 2050-ci ilə qədər ümumdaxili məhsulu beş dəfə
artırmağa imkan vermir. Əlavə edib ki, uzunmüddətli inkişaf bir daş-daş tikilən
binaya bənzəyir. Hətta Paşinyanın qatı tərəfdarları belə 30 il ərzində beşqat
ümumdaxili məhsulun inkişafına şübhə ilə yanaşırlar. Bu o deməkdir ki, 2050-ci
ildə ümumdaxili məhsul 168 mlrd. dollara yüksəlməlidir. Müəllif yazır ki,
internetdə axtarış sistemlərinə daxil olub belə nəticəyə gəlmək olar ki,
Paşinyanın planlarının yerinə yetirilməsi Ermənistanı 30 il ərzində ümumdaxili
məhsulun həcminə görə Litva və Estoniyanın indiki səviyyəsinə çatdırır.Bundan əlavə, Paşinyanın
Ermənistan ordusunu dünyanın döyüş qabiliyyəti yüksək olan iyirmi dövlət
sırasına daxil etmək istəyi də mümkünsüz hesab edilir: "Bunun üçün ölkənin
indiki hərbi büdcəsi 15-20 dəfə artırılmalıdır. Hazırda isə onun büdcəsi 609
mln. dollardır. Yoxsul ölkə üçün bu qədər vəsaiti hansı rəfdən götürmək
gərəkdir? Eyni fikri erməni xüsusi xidmət orqanları haqqında söyləmək gərəkdir.
Bunun üçün də pul gərəkdir. Təbii ki, arzulamaq pis bir şey deyil. Lakin
reallıqdan da uzaqlaşmaq gərək deyil. Xüsusən də kəşfiyyat kimi məsələlərdə.
Paşinyanın başqa bir arzusuna baxaq - turizm. Ağlı başında olan insanlar gözəl
bilir ki, ildə 15 mln. turisti qəbul etməyə ölkəni infrastrukturu imkan belə
vermir. Gəlin həqiqətin üzünə dik baxaq. Ermənistanda turizm dilənçi
vəziyyətdədir. Dağ, meşə, tarixi-mədəni abidələr, folklor, mətbəx hər şey demək
deyil”. "Son olaraq onu demək olar ki, erməni Şaxta babanın arzuları heç bir
halda reallaşa bilməyəcək. Ən əsası qarşıya qoyulan planları reallaşdırmaq üçün
maliyyə tapılmalıdır. Bu maliyyənin qaynaqları isə heç üfüqdə belə görünmür.
Bütövlükdə, müşahidəçilər bir fikirdədirlər ki, Paşinyanın Xankəndində
gurultulu çıxışı yeni hakimiyyətin məsuliyyətdən uzaqlaşmasına xidmət edir.
İnqilabdan sonrakı bir il yarım ərzində ciddi bir uğur yoxdur, xalq artıq
narazılıq edir. Paşinyan da onları hər şeyin qabaqda olduğuna inandırmağa
çalışır. Bir də 30 ildən sonra heç kim Paşinyanın napoleonsayağı planları
barədə danışmayacaq”,- deyə məqalədə bildirilir. Əlavə edilib ki, Paşinyan
sərsəm fikirləri ilə bir növ keçmiş sovet rəhbərləri Xruşşov və Qorbaçova
bənzəyir. Belə ki, Xruşşov "20 ildən sonra sovet xalqı kommunizmdə yaşayacaq”
deyirdi, Qorbaçov isə 2000-ci ildə hər bir sovet ailəsinin evlə təmin
olunacağını iddia edirdi. Müəllif sonda qeyd edir ki, hesabatın ortaya çıxması
başqa bir məsələni də üzə çıxarır - baş nazirin ətrafında bir nəfər də olsun
peşəkar yoxdur. Paşinyanın planı konsepsiya, ölkənin inkişaf ssenarisinin
formalaşması demək deyil. Sadəcə hansısa bir fantastın gerçəkləşməsi mümkün
olmayan arzularıdır.
Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Qeyri-Hökumət
Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurasının maliyyə dəstəyilə həyata keçirilən
"Ermənistanın işğalçılıq siyasəti nəticəsində yaranmış regional təhlükəsizlik
barədə beynəlxalq ictimaiyyətin məlumatlandırılması” layihəsi çərçivəsində
təqdim olunur.
Azər NURİYEV
Azər NURİYEV