Dünya mediası Yeni Əsrin Müqaviləsinə geniş yer ayırıb
Sentyabrın 14-də Bakıda, Heydər Əliyev Mərkəzində
Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorunda "Azəri”, "Çıraq” yataqlarının və
"Günəşli” yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsinin birgə işlənməsi və neft
hasilatının pay bölgüsü haqqında düzəliş edilmiş və yenidən tərtib olunmuş
Sazişin imzalanması mərasimi dünya mediasının diqqət mərkəzinə düşüb.
Norveç mətbuatı da yeni sazişin imzalanması
barəsində məlumat yayıb. Dagens Næringsliv, Hegnar, Sysla, və Sunnmoringen kimi
Norveç KİV-lərində Bakıda imzalanan saziş haqqında xəbərlər yer alıb.
Məqalələrdə bildirilir ki, ilk dəfə "Azəri”, "Çıraq” və "Günəşli” yataqlarının
işlənməsi haqqında müqavilə 1994-cü ildə imzalanıb və layihəyə ümumilikdə 33
milyard dollar sərmayə yatırılıb, 3,2 milyard barrel neft hasil olunub.
Norveçin ən iri neft-qaz şirkəti olan "Statoil”un da 7,27 faiz pay ilə
qoşulduğu yeni sazişin 2050-ci ilə qədər qüvvədə olacağı vurğulanan
məqalələrdə, ölkəmizə xarici investorlar tərəfindən 3,6 milyard dollar bonus
ödəniləcəyi, bu məbləğdən "Statoil”un payının 349 milyon dollar təşkil edəcəyi
vurğulanır. Saziş ilə bağlı "Statoil” şirkətinin beynəlxalq inkişaf və
istehsalat üzrə icraçı vitse-prezidenti Lars Kristian Baxer deyib: "Bu il biz
"Statoil” şirkətinin Azərbaycandakı fəaliyyətinin 25 illiyini qeyd edirik və bunun
üçün "Azəri”, "Çıraq” və "Günəşli” yataqlarında iştirakımızı daha 25 il uzatmaqdan
yaxşı bir səbəb tapa bilmərik”. Bu yataqların dünya səviyyəli bir inkişafa
səbəb olduğunu deyən şirkətin vitse-prezidenti onun "Statoil”un gələcək illərdə
beynəlxalq portfelində əsas sahələrdən biri olacağını qeyd edib.
Hər dəfə olduğu kimi, qardaş Türkiyə mətbuatı tək
regionun deyil, ətraf ölkələrin də diqqət mərkəzində olan bu məsələyə geniş yer
ayırıb. Qardaş ölkənin "Star”
qəzetində dərc edilən "Azeri petrolünde ortaklık 2050’ye kadar
uzatıldı” başlıqlı məqalə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın tədbirə
göndərdiyi təbrik məktubu ilə başlayıb. Dövlət başçısı bildirib ki, "Əsrin
müqaviləsi” olaraq adlandırılan "Azəri”, "Çıraq”, "Günəşli” yataqlarının birgə
işlənməsi və neft hasilatının pay bölgüsü haqqında Sazişin 2050-ci ilə qədər
uzadılmasının ölkələrimiz üçün xeyirli olmasını arzu edir. "Beləliklə, başda
Azərbaycan olmaqla bütün bölgənin sabitliyinə, inkişafına, strateji mövqeyinin
möhkəmlənməsinə əhəmiyyətli töhfə verilib. Şübhəsiz ki, bu layihə beynəlxalq və
regional səviyyədə həyata keçiriləcək səmərəli əməkdaşlığın ən gözəl
nümunələrindən biridir. Azərbaycan neftinin Türkiyədən keçərək dünyaya
çatdırılması ilə başlayan əməkdaşlıq prosesi "Şahdəniz-1” və Bakı-Tbilisi-Ərzurum təbii
qaz boru kəməri layihələri ilə daha da dərinləşib. Sonda "Şahdəniz-2” və gələn il açılışını
edəcəyimiz Trans-Anadolu təbii qaz boru kəməri, inşallah, bu əməkdaşlığımızın
zirvəsi olacaq. "Bir millət, iki dövlət” olan Türkiyə və Azərbaycan bu günə
qədər olduğu kimi, gələcəkdə də xüsusilə enerji sahəsində həmrəy şəkildə
addımlayacaqlar”, - deyə qəzet prezidentin fikirlərini dərc edib.
"Takvim”
qəzetində dərc edilən "Enerjide
tarihi imza” başlıqlı məqalədə isə qeyd edilir ki, Azərbaycan və Türkiyə
tarixi bir sazişə imza atdılar. Burada türkiyəli nazir Berat Albayrakın
fikirlərinə yer verilib. Nazir bildirib ki, "bu saziş həqiqətən təkcə
Azərbaycan üçün yox, bölgə və dünya enerji bazarı baxımından çox tarixi bir
müqavilədir. Ötən əsrin müqaviləsi olaraq adlandırılsa da, XXI əsrin də
müqaviləsi olacaq yenilənmə Sazişi ilə əlaqədar bu tədbirdə iştirak etməkdən
məmnunam”. Nazir qeyd edib ki, irimiqyaslı layihələrin reallaşması
Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlığı və iradəsi nəticəsində mümkün olub. "Bu
layihənin irəli sürülməsindən xeyli əvvəl "Şahdəniz-1” yatağından çıxarılan qaz
artıq Bakı-Tbilisi–Ərzurum boru kəməri ilə nəql olunurdu. "Şahdəniz-2” yatağı ilə Türkiyə və
Azərbaycan bir tərəfdən Azərbaycanın qaz ticarətinə töhfə verir, digər tərəfdən
də həm Türkiyə, həm də Avropa təbii qaz bazarları üçün önəmli bir mənbə
şaxələndirməsini təmin edəcək TANAP layihəsini həyata keçirir”.
Öz növbəsində
"Yeni akıt” qəzetində "Azeri
petrolünde ortaklık 2050’ye kadar uzatıldı” başlıqlı məqalədə də bu
məsələyə geniş yer verilib. "Bu layihənin həyata keçirilməsi, xüsusilə Cənub
Qaz Dəhlizinin işə salınması ilə Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlığının daha da
güclənməsi sayəsində Avropa ölkələri və dünya bazarları çox önəmli bir qaynaq
əldə edəcəklər” deyə xüsusi vurğulanıb. O da bildirilib ki, 2019-cu ildə TAP-ın
TANAP-la birləşdirilərək işə düşməsi ilə Avropa istehlakçıları üçün dördüncü
əsas qaz arteriyası təmin olunacaq və beləliklə, mühüm qaz tədarükü kanalı
reallaşacaq. "Yeni
safak” qəzetində dərc edilən "Asrın kontratı 2050’ye uzadı” başlıqlı
məqalədə isə bildirilib ki, "Azəri-Çıraq-Günəşli”nin
də ortağı olan milli neft şirkəti - "Türkiyə
Petrolları” Azərbaycanda uzun
illərdir fəaliyyət göstərir: "1991-ci ildən bəri Azərbaycanda investisiya
fəaliyyətlərini həyata keçirən "Türkiyə Petrolları” nazirliyimizin təşviqi ilə
beynəlxalq arenada ilk sərmayəsini Azərbaycana yatırıb. "Türkiyə Petrolları”
Azərbaycandakı beynəlxalq layihələrdə iştirak edərək, fəaliyyətini gündən–günə
inkişaf etdirib”. "Milliyet” qəzetində
dərc edilən "Türkiye-Azerbaycan enerji
işbirliğinde dev adım” başlıqlı məqalədə qeyd edilir ki, bu sazişin
qlobal bir əhəmiyəti var. Türkiyəli nazir bildirib ki, Türkiyə-Azərbaycan
əməkdaşlığı dünyanın çətin sınaqlardan keçdiyi bu dövrdə bölgəmiz üçün gələcəyə
istiqamətlənən örnək təşkil edəcək ortaqlıqdır: "Türkiyə Azərbaycandakı bütün
layihələrə önəm verməyə və ölkədəki yeni təşəbbüslərdə əsas ortaqlardan biri
olmağa davam edəcək”. Bundan əlavə,
"dunya bulteni”, "haberler.com” nəşrləri,
eləcə də "Anadolu”, "DHA” agentlikləri, əksər televiziya
kanalları Bakıda keçirilən tədbirdən xəbərlərə geniş yer ayırıblar.
Azər