Dodon Moldovada dövlət çevrilişi hazırlamaqda ittiham olunur
Moldovada prezidentlə hökumət və parlament arasında qarşıdurma pik
həddə çatıb. Tanınmamış Dnestryanı bölgədə
vəziyyətin gərginləşdiyi barədə xəbərlər dolaşır. Separatçı qurumun güc
strukturlarının yaydığı xəbərdə bölgədə ciddi qarşıdurmanın yaşana biləcəyi
xəbərdarlığı edilib. Hazırda Moldova etiraz xarakterli kütləvi siyasi aksiyaların
keçirildiyi bildirilir. Moldova hüquq-mühafizə orqanları əməkdaşları ilə
nümayişçilər arasında yaşanan qarşıdurmada yaralananların olduğu vurğulanır.
Qarşıdurmanı prezident İqor Dodonun tərəfdarlarının yaratdığı vurğulanır. Onlar
Rusiya prezidenti Vladimir Putinə müxalifətdə olan hökumətin istefasına nail
olmaq istəyirlər. Dodona müxalifətdə olan Liberal Partiyanın parlament
fraksiyası prezidentin vəzifəsindən uzaqlaşdırılmasını nəzərdə tutan qanun
layihəsini təklif edib.
Ümumiyyətlə, son aylar ərzində Moldovada prezident-hökumət
qarşıdurması xeyli güclənib. Məsələn, hökumət Dodonun moldov hərbi
kontingentinin Ukrayna ərazisində NATO-nun himayəsi altında keçirilən təlimlərdə
iştirakına qadağa qoymasına kəskin reaksiya verib. Moldova parlamenti isə prezidentin
veto qoyduğu bir neçə qanun layihəsini keçirə bilib. Əvəzində prezidentin
mətbuat xidməti hökuməti prezidentə BMT Baş Assambleyasının 72-ci sessiyasında
çıxış etməyə imkan verməməkdə ittiham edib.
Beləliklə, hazırda Moldova prezidenti köməksiz adam təsiri
bağışlayır. Bu isə nə onu, nə də Kremli qane edir. İndiki vəziyyətdə onun
2018-ci ilin ikinci yarısında keçiriləcək parlament seçkilərinə qədər mövcud
elektoral dəstəyini saxlaması şansı çox aşağı görünür. Onun mütəmadi olaraq
hökumətə uduzması sosialistlərin namizədinin seçkilərdə qalib gəlmək şansını
minimuma endirir. Dodonun son açıqlamaları da onu deməyə əsas verir ki,
vəziyyət onun üçün acınacaqlı hala gəlib. Qarşıdan gələn parlament seçkilərində
Dodon sosialistlərin dəstəyini itirməmək üçün indidən mübarizəyə başlayıb. Onun
keçirdiyi aksiyalar da dəstək qazanmağa yönəlib. Görünən odur ki, Moldova
prezidenti dəstəyi qazanmaq üçün hər cür vasitələrə, o cümlədən zorakı
vasitələrə əl atmaq planını işə salıb. Bunun üçün isə regionlarda güc ssenarisi
işə salına bilər. Ukraynanın "UNİON” nəşrinin yazdığı xəbərə görə, prezident
tərəfdarları ölkə ərazisində dövlət strukturlarının zorla ələ keçirilməsi
planını reallaşdırmağa çalışa bilər. Ekspertlər qeyd edir ki, hazırkı vəziyyət
2016-cı ili xatırladır. O zaman da separatçı Dnestryanı bölgənin müvafiq
qurumları bölgədə vəziyyətin nəzarətdən çıxması barədə bəyanatlar
səsləndirirdi. Ardınca isə Moldova parlamentinin zorla ələ keçirilməsinə cəhd
və Rusiyanın xeyrinə vəziyyətin nəzarətdən çıxması baş vermişdi. Həmin vaxt
dövlət çevrilişi cəhdi barədə xəbərdarlıqlar belə bir ssenarini reallaşdırmağa
imkan verməmişdi. Moldova prezidentinin əsas aksiyaların Kişinyovda deyil,
regionlarda keçiriləcəyi barədə bəyanatına baxmayaraq, dövlət orqanlarının
qarşı zorla ələ keçirilməsi ssenarisinin yüksək olduğu bildirilir.
Son aylar
ərzində Rusiyanın xüsusi xidmət orqanlarının bölgədə aktivləşdiyi bildirilir.
Bu isə qeyd olunan ssenarinin reallaşmasını mümkün edir. Hələ ki, tam təsdiq
olunmasa da, qeyd olunur ki, Moldova ərazisində "döyüş qrupları” və bu məqsədlə
silah bazaları yaradılıb. Maraqlıdır ki, sentyabrın ortalarından etibarən
Moldova prezidenti ölkə ərazisində qan töküləcəyi, hökumətyönümlü qüvvələrin
güc ssenarisinə üstünlük verəcəyi barədə bəyanatlar səsləndirir. Qeyd edilir
ki, Dodon bu tip bəyanatlar səsləndirməklə ölkədə gələcək dövlət çevrilişi
cəhdinə zəmin yaradır. Onun əsas məramı nəyin bahasına olursa-olsun ölkəni
Qərbin təsirindən uzaqlaşdırmaq və Rusiyanın maraqlarını təmin etməkdir. Lakin
görünən odur ki, çətin ki, bu ssenari reallaşsın. Xüsusən də getdikcə daha çox
insan artıq Qərbə doğru istiqamət götürməyə başlayıb. Xüsusən də, Avropanın
Moldova vətəndaşları üçün vizasız gediş-gəlişi asanlaşdırması sadə vətəndaşlara
təsirsiz ötüşməyib. Lakin məsələ ondadır ki, Rusiyanın da bu ölkəyə təsir imkanları
hələ də qalır. Söhbət Rusiyada çalışan on minlərlə moldov miqrantdan və onların
ölkələrinə göndərdikləri vəsaitlərdən gedir. Bu səbəbdən də vəziyyətin necə
olacağını söyləmək çətindir. İstənilən halda, hər şey 2018-ci ilin parlament
seçkilərində məlum olacaq. Əgər Dodonun partiyası bu seçkilərdə də qalib
gələrsə, onda hökumət də onun nəzarətinə keçəcək. Lakin bu ehtimal çox zəifdir.
Azər NURİYEV