BVF-nin Azərbaycanla bağlı nikbin proqnozu
Beynəlxalq
Valyuta Fondu (BVF) Azərbaycanda qeyri-neft sektorunda ümumi daxili məhsulun
(ÜDM) 2018-ci ildə 4 faiz, 2019-cu ildə 3,2 faiz artacağını proqnozlaşdırır.
Trend-in məlumatına görə, bu barədə Fondun "Regional Economic Outlook: Middle
East and Central Asia Update” hesabatında deyilir. Proqnozlara əsasən, bu İl
Azərbaycanın ÜDM-i 45,5 milyard dollara çatacaq. Gələn il bu göstəricinin 47,9
milyard təşkil edəcəyi gözlənilir. Analitiklərin fikrincə, 2018-ci ildə
Azərbaycan hökumətinin gəlirləri ÜDM-in 38 faizini və ya 17,3 milyard dollara
yaxın, xərcləri isə 36,6 faizini (16,65 milyard dollar) təşkil edəcək. 2019-cu
ildə gəlirlər ÜDM-in 39 faizi (18,68 milyard dollar), xərclər ÜDM-in 37,8
faizini (18,1 milyard dollar) təşkil edəcək.Eyni
zamanda BVF-in proqnozlarına əsasən, 2018-ci ildə Azərbaycanın ixracatı 22,4,
2019-cu ildə 23,6 milyard dollara bərabər olacaq. Yaxın iki il ərzində
Azərbaycanda cari əməliyyatların profisiti 2,6 milyard və 3,3 milyard dollar
təşkil edəcək.
BVF-nin proqnozlar
nə dərəcədə reallığı əks etdirir? Ümumiyyətlə, beynəlxalq maliyyə qurumlarının
Azərbaycan haqqında müsbət rəyləri nəyin təzahürüdür?
Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq
komitəsinin üzvü, millət vəkili Aydın Hüseynov deyir ki,
bu göstəricilər görülən işlərin nəticəsi kimi qiymətləndirilə bilər: "2016-cı
illə müqayisədə 2017-ci ildə qeyri-neft sektorunda ciddi artım əldə olunub.
Ümumiyyətlə, ölkə başçısının apardığı iqtisadi strategiyanın başlıca məqsədi
iqtisadiyyatın neftdən asılılığını minimuma endirmək və qeyri-neft sektorunun
şaxələndirilmiş inkişafını təmin etməkdir. Bu məqsədlə, 2016-cı ilin sonlarında
böyük təhlillərə söykənən strateji yol xəritəsi tərtib olundu. Ölkənin ümumilikdə
iqtisadi inkişaf hədəfləri və eləcə də ixrac potensialı müəyyənləşdirildi. Qısa müddət ərzində artıq
xeyli uğurlara imza atmışıq. Kənd təsərrüfatı, turizm, İKT və digər sahələrdə
çox mühüm uğurlar əldə olunub. Artıq ölkənin ixrac potensialı artır. Daxili tələbatın
ödənilməsi üçün digər mühüm işlər öz həllini tapır. Görülən işlər və əldə
olunan nəticələr onu deməyə əsas verir ki, 2018-ci ildə qeyri-neft sektorundan
ən azı 3 faizə yaxın artım əldə olunacaq. BVF kimi maliyyə qurumları bütün
ölkələrdə iqtisadi prosesləri yaxından izləyir və statistik göstəriciləri
diqqətdə saxlayır. Azərbaycan artıq öz hesabatlarını dünya statistikalarına
uyğun tərzdə həyata keçirir. Beynəlxalq standartlara uyğun olan mühasibatlıq
sisteminə keçid etmişik. Əldə olunan nəticələrin statistik göstəriciləri iri
maliyyə qurumları tərəfindən öyrənilərək təhlil edilir. Faktlar və görülən
işlər əsasında təhlillər aparılır. Belə qurumların bizim haqqımızda müsbət rəy
verməsi əlbəttə, sevindiricidir. Bu təhlillər tamamilə reallığı əks etdirir. Müsbət
qiymətləndirmələr ölkəyə investisiya qoyuluşunun həcminə də yaxşı təsir göstərir.BVF-nin
Azərbaycanla bağlı nikbin proqnozları ölkəyə investisiya axınının təmin edən ən
başlıca faktorlar sırasında dayanır”.
İqtisadçı-alim Vüqar Bayramovda proqnozların reallığı əks etdirdiyini bildirdi: "Fond nəzərdə tutulan
proqnozlarında dəyişiklik etdi və
Azərbaycan üçün inkişaf proqnozunu daha da artırdı. Təkcə qeyri-neft
sektoru üçün deyil, həm də bütövlükdə ÜDM-ə aid edilən proqnozlar artırıldı.
Azərbaycan iqtisadiyyatının indiki durumu neftin dünya bazarındakı qiymətinin
stabil qalması və qeyri-neft sektorunun dinamik inkişafı imkan verir ki,
Azərbaycan fondun proqnozlaşdırdığı kimi artıma nail ola bilsin. Hesab edirəm
ki, artım proqnozları indiki şərtlər daxilində real görünür. 2018-ci ilin
birinci rübündə Azərbaycanın qeyri-neft ixracatında 35 faiz artım əldə olunub.
Azərbaycanın dövlət ehtiyatları 2,2 milyard dollar həcmində artıb. Bütün bunlar
ondan xəbər verir ki, qeyri-neft sektorundakı artım 2018 və növbəti illərdə də
daha sürətli artım üçün zəmin formalaşıb. Neftin dünya bazarında qiymətinin
stabil qalması bizim üçün çox vacibdir. Çünki neftin qiyməti ölkəyə daxil olan
vəsaitlərin həcmini müəyyənləşdirən ən əsas faktorlardandır. Neftin qiyməti
Azərbaycanda ÜDM həcmində olan artım tempini müəyyənləşdirən mühüm faktorlardan sırasındadır. Neft sahəsi ilə
yanaşı, qeyri-neft sahəsi də hal-hazırda böyük əhəmiyyət kəsb edir. Artım
tempinin qorunub saxlanması və həcminin
genişləndirilməsi bizim üçün çox mühümdür. BVF daxil olmaqla, digər maliyyə
qurumlarının da proqnozlaşdırdığı kimi, 2018 və növbəti illərdə Azərbaycanda
daha yüksək iqtisadi artıma nail olmaq imkanları kifayət qədər genişdir. Son
illər ölkə üçün iqtisadi artım təkcə Azərbaycan hökuməti tərəfindən deyil, eyni
zamanda bütün maliyyə qurumları tərəfindən proqnoz edilir. Belə qurumların
Azərbaycan haqında yüksək qiymətləndirilmələri təqdirəlayiq haldır. Bu mənada,
artım proqnozlarının verilməsi nəticə etibarı ilə Azərbaycanda, xüsusilə
qeyri-neft sektorunda inkişaf tempinin qorunub saxlanacağından xəbər verir”.
Şəbnəm Mehdizadə