Bu saziş ancaq Azərbaycana lazım deyil - Fotolar
Azərbaycan ilə Avropa İttifaqı
(Aİ) arasında münasibətlərin hüquqi əsasını Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Sazişi (TƏS)
qoyub. 22 aprel 1996-cı ildə Lüksemburq şəhərində imzalanmış bu sənəd onu
imzalamış bütün dövlətlər tərəfindən ratifikasiya edildikdən sonra 1 iyul
1999-cu il tarixində qüvvəyə minib. TƏS əməkdaşlığı möhkəmləndirmək üçün
müvafiq mexanizmlər təmin etməklə, Azərbaycan ilə Aİ arasında münasibətlərə
yeni təkan verib. Bu saziş siyasi dialoq, insan hüquqları, ticarət,
investisiya, iqtisadi, qanunverici, mədəni və digər əməkdaşlıq sahələrində
genişmiqyaslı əməkdaşlığı əhatə edib. Sonrakı illərdə ölkəmizin Avropa Qonşuluq
Siyasətinə (AQS) daxil edilməsi ikitərəfli əməkdaşlıqda irəliyə doğru mühüm
addım olub. Bu gün Azərbaycan Aİ ilə nəqliyyat və enerji, insan hüquqları və
demokratikləşdirmə sahəsində geniş əməkdaşlıq edir. Bununla yanaşı, ölkəmiz
Aİ-nin Şərq Tərəfdaşlığı təşəbbüsündə iştirak edir.
Cari ilin fevral ayında Azərbaycan
diplomatiyasının gündəmi Aİ ilə münasibətlər baxımından daha zəngin olub. Həm
Avropanın enerji təhlükəsizliyinə mühüm töhfə verən Cənub Qaz Dəhlizi üzrə Məşvərət
Şurasının V iclasının Dövlət Başçısının iştirakı ilə Bakıda keçirilməsi, Avropa
Komissiyasının Büdcə məsələləri və İnsan resursları üzrə Komissarı Günter
Ottinger, Avropa Komissiyasının Hərəkətlilik və Nəqliyyat üzrə Baş
Direktorluğunun rəhbəri Henrik Hololey, Avropa İnvestisiya Bankının
vitse-prezidenti Vazil Hudak kimi rəsmilərin Azərbaycana səfər etməsi və dövlət
başçısı səviyyəsində qəbul edilməsi, həm də yeni saziş layihəsinin müzakirəsinin
növbəti raundunun Bakıda baş tutması buna əyani sübutdur.
Fevral ayı ərzində
strateji tərəfdaşlıq üzrə sazişə dair danışıqları davam etdirmək üçün Aİ-nin
nümayəndə heyəti də Azərbaycanda olub. Saziş layihəsi üzrə intensiv danışıqlar
aparılıb. Beləliklə bir daha aydın olub ki, Aİ Azərbaycanın strateji əhəmiyyətini
anlayır, onunla əməkdaşlıqdan məmnundur və bu əməkdaşlığın davam etməsini
arzulayır. Bütün bunlar isə Azərbaycan prezidentinin həyata keçirdiyi güclü, qətiyyətli
milli maraqlar üzərində qurulmuş xarici siyasətinin nəticəsində mümkün olub.
Bu siyasətin davamı olaraq, Prezidenti İlham Əliyev mayın 13-də Belçika
Krallığına işgüzar səfərə gəlib. Ölkəmizin başçısı Belçikalıların Kralı Əlahəzrət
Filip ilə görüşüb, Azərbaycan-Belçika ikitərəfli münasibətləri, regiondakı vəziyyət
və Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı məsələlər
müzakirə edilib, ölkələrimiz arasında iqtisadi əməkdaşlıq məsələlərinə
toxunulub, Azərbaycan-Aİ əlaqələrinin uğurla inkişaf etdiyi qeyd olunub. Elə həmin
gün dövlət başçısı İlham Əliyev Brüsseldə Aİ
Şurasının prezidenti Donald Tusk ilə də görüşüb.
Görüşdə Azərbaycan ilə Aİ
arasında əlaqələrin inkişafından məmnunluq ifadə olunaraq, ötən il Azərbaycan və
Aİ arasında imzalanmış "Tərəfdaşlıq prioritetləri” sənədinin əhəmiyyəti
vurğulanıb, həmçinin tərəflər arasında üzərində danışıqlar aparılan tərəfdaşlıq
sazişi ilə bağlı fikir mübadiləsi aparılıb, Azərbaycanın istər Şərq Tərəfdaşlığı
Proqramı çərçivəsində və istərsə də ikitərəfli formatda Aİ ilə yaxından əməkdaşlığı
xüsusi qeyd olunub.
Bununla yanaşı, Azərbaycan Prezidenti
İlham Əliyev mayın 13-də Aİ
Şurasının prezidenti D.Tuskun adından Şərq Tərəfdaşlığı ölkələrinin dövlət və
hökumət başçılarının şərəfinə verilən şam yeməyində iştirak edib. Prezident
İlham Əliyev Azərbaycanın Şərq Tərəfdaşlığı Proqramında iştirak edən fəal ölkələrdən
biri olduğunu diqqətə çatdırıb. Dövlətimizin başçısı bildirib ki, Azərbaycan Aİ
üzv ölkələrlə də sıx əlaqələrə malikdir. Belə ki, Azərbaycanın Avropa
İttifaqının üzvü olan doqquz ölkə ilə əlaqələri strateji tərəfdaşlıq xarakteri
daşıyır. Dövlətimizin başçısı, həmçinin bildirib ki, Aİ Azərbaycanın əsas ticarət
tərəfdaşıdır və təşkilatın üzv dövlətləri ölkəmizdə aparıcı sərmayəçi qismində
çıxış edirlər.
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən söhbət açan
Prezident İlham Əliyev xatırladıb ki, ötən il Brüsseldə Azərbaycan və Aİ
arasında paraflanmış "Tərəfdaşlıq prioritetləri” sənədində ölkəmizin beynəlxalq
səviyyədə tanınmış sərhədləri daxilində ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə bir
daha dəstək ifadə olunub. Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyinə töhfə
verdiyini vurğulayan dövlətimizin başçısı bildirib ki, ölkəmizin təşəbbüsü və
iştirakı ilə reallaşdırılan enerji layihələrində hasilatçı, tranzit və
istehlakçı ölkələrin maraqları onların əməkdaşlığı çərçivəsində birgə şəkildə
qorunur. Dövlətimizin başçısı Azərbaycanın Şərq-Qərb nəqliyyat dəhlizinin
reallaşdırılmasında mühüm rol oynadığını qeyd edərək, ölkəmizin Aİ ilə nəqliyyat
sahəsində də uğurla əməkdaşlıq etdiyini bildirib.
Sadalananlardan da göründüyü kimi, qarşılıqlı
maraqlara söykənən Azərbaycan-Aİ əlaqələri davamlı olaraq inkişaf etməkdədir. Bu əlaqələri daha yüksək səviyyəyə qaldırmaq və yeni
ikitərəfli saziş vasitəsilə əlaqələrin tam potensialını inkişaf etdirmək üçün
hazırda müvafiq addımlar atılmaqdadır. Lakin əfsuslar olsun ki, bəzi maraqlı
dairələr, xüsusən də radikal müxalifət təmsilçiləri, eləcə də xaricdəki bəzi
antimilli ünsürlər Azərbaycan-Aİ əlaqələri, həmçinin yaxın gələcəkdə
imzalanması gözləmnilən yeni ikitərəfli sazişlə əlaqədar qeyri-obyektiv məlumatlar
yayır, absurd mülahizələr irəli sürürlər.
Milli
Məclisin deputatı, politoloq Aydın Mirzəzadə mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə
açıqlamasında bildirib ki, bəzi maraqlı dairələr, o cümlədən müxalifət Azərbaycanda
hakimiyyət və onun apardığı siyasət barəsində cəmiyyətdə yanlış rəy
formalaşdırmağa çalışırlar. Millət vəkilinin sözlərinə görə, onlar Azərbaycanla
Aİ arasında imzalanması gözlənilən Strateji Tərəfdaşlıq Haqqında saziş barəsində
yalnız yalan məlumatlar yayırlar: "İlk növbədə qeyd edilməlidir ki, Brüsseldə
keçirilən sammitdə Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında sazişin imzalanması əvvəlcədən
nəzərdə tutulmayıb. Kimlərinsə Azərbaycanın guya orada sazişə imza atmaması barədə
ortaya atdığı fikirlər heç bir həqiqətə əsaslanmır. Bu məsələ səfər proqramına əvvəldən
daxil edilmədiyi üçün onun barəsində danışmağa da dəyməz. Digər tərəfdən, bu
saziş – sənəd üzərində iş gedir. Sənəddə əks olunan məsələlərlə bağlı tərəflər
ortaq məxrəcə gəlmək üçün səy göstərirlər. Bu baxımdan da kiminsə hansısa fikir
söyləməsi yalnız o şəxsin subyektiv düşüncəsi kimi qəbul edilə bilər. Qeyd
olunan sənəd həm Azərbaycanın, həm də Avropa İttifaqının maraqlarına, eləcə də
beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq tərtib edilməlidir. Ona görə də
hal-hazırda bu sənəd üzərində iş gedir. Zamanı gələndə hər iki tərəfin
razılaşdırdığı sazişin özü və imzalanacağı tarix cəmiyyətə təqdim olunacaq. Ən
nəhayət, burada daha bir vacib məqamı da diqqətə çatdırmaq istərdim. Kimsə
hesab etməsin ki, bu saziş ancaq Azərbaycana lazımdır. Həmin sənəd Azərbaycana
nə qədər lazımdırsa, Avropaya da bir o qədər lazımdır. Şərq Tərəfdaşlığı
Proqramında iştirak edən ölkələr arasında Azərbaycan yeganə ölkədir ki, konkret
olaraq Avropadan ona heç nə lazım deyil. Azərbaycan öz potensialına, səylərinə
arxalanaraq problemlərini həll etmək iqtidarındadır. Azərbaycanda daha
demokratik, daha sivil dövlət quruculuğu istiqamətində də addımlar atılır,
islahatçılıq gündəlik atmosferə çevrilir, insanların sosial-rifah halının daim
yaxşılaşdırılması üçün işlər görülür. Müstəqilliyimizin qorunması bizim üçün
vacib məsələdir. Ərazi bütövlüyümüzün təmin olunması Azərbaycan dövlətinin
strateji xəttidir. Ona görə də Azərbaycanı Avropa İttifaqı ilə imzalanacaq
sazişdən asılı bir dövlət kimi təsəvvür etmək öz ölkəsinə hörmətsizlik etməkdən
başqa bir şey deyil. Bir qədər əvvəl qeyd etdiyim kimi, hələlik saziş üzərində
iş gedir. Bu saziş imzalanan zaman orada Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, hər iki
tərəfin əməkdaşlıq əlaqələrinə və maraqlarına cavab verəcək şərtlər mütləq şəkildə
öz əksini tapacaq, təsdiq olunacaq”.
Milli
Məclisin deputatı, Böyük Quruluş Partiyasının sədri Fazil Mustafa da qəzetimizə açıqlamasında
bildirib ki, Azərbaycan-Aİ əlaqələri, imzalanması gözləmnilən yeni ikitərəfli
sazişlə əlaqədar qeyri-obyektiv məlumatların yayılması qərəzli münasibət göstəricisidir.
Onun sözlərinə görə, bu məsələdə Azərbaycanın mövqeyi tamamilə haqlıdır və bu
mövqenin qorunması üçün sona qədər çalışmalıyıq: "Heç bir halda düşmənlərimiz
gözləməyəcək ki, hansısa məsələ bizim xeyrimizə həllini tapsın. Düşmənin məqsədi
budur ki, Azərbaycanla bağlı bütün məsələlərdə, o cümlədən qeyd olunan hal barədə
əleyhimizə rəy formalaşdırsın. Ona görə də bu kimi məsələlərdə milli-dövlətçilik
maraqlarımızdan çıxış etməyi sona qədər bacarmalıyıq. Azərbaycanın suverenliyinə,
ərazi bütövlüyünə dəstək qarşılıqlı münasibətlərdə əsas tələblərdən biridir. Bu
mənada Azərbaycan rəsmilərinin, Prezident İlham Əliyevin atdığı addımlara dəstək
nümayiş olunmalıdır. Bunun əksi Azərbaycanın milli maraqlarına ziddir. Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünə dəstək ifadə olunmayan hər hansı sənəddə hər hansı şəkildə
iştirakımız mümkün deyil”.
Rufik
İSMAYILOV