BTQ-nin turizm perspektivi və ya fürsəti biznesə çevirməyin yolları
Bakı-Tbilisi-Qars dəmir
yolu ilə bağlı gözləntilər olduqca böyükdür. Belə ki, bu layihənin həm neft,
həm də qeyri-neft sektorunun inkişafına birbaşa təsir göstərəcəyi gözlənilir. Bu
yol ölkəmizin iqtisadi baxımdan da bir sıra nailiyyətlər əldə etməsinə, həmçinin
üç ölkə arasında da əlaqələrin genişlənməsinə, bir sıra inkişafyönümlü layihələrin həyata keçirilməsinə şərait
yaradacaq. Digər bir tərəfdən, ölkəmizdə dəmir yolu turizminin yeni mərhələyə
qədəm qoymasına səbəb olacaq. Mədəniyyət
və Turizm Nazirliyinin İnformasiya və İctimaiyyətlə Əlaqələr şöbəsinin müdiri
Vüqar Şıxəmmədov Trend-ə açıqlamasında bildirib ki, Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ)
dəmir yolu xətti gələcəkdə turizm məqsədləri üçün də istifadə olunacaq: "Dəmir
yolu nəqliyyatı artıq uzun illərdir istifadə olunan bir nəqliyyat növüdür. Bu
nəqliyyat vasitəsilə Azərbaycanın demək olar ki, bütün regionlarına səfər etmək
mümkündür. Daxili turist səfərləri zamanı, xüsusən bayram günlərində və ya yay
tətili zamanı bu nəqliyyat növündən istifadə olunur. Ölkə daxilində daxili
turizmin inkişafı üçün, hansı ki yol xəritəsində də prioritet istiqamətlərdəndir,
alternativ nəqliyyat növləri ilə birlikdə bu nəqliyyat növündən istifadə
olunur”.
Şöbə müdiri vurğulayıb ki,
daxili turizm səfərlərində kifayət qədər insan qatar nəqliyyatından istifadə
edir: "O ki qaldı beynəlxalq nəqliyyata, düşünürük ki, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir
yolu xətti tam gücü ilə istifadə olunduqdan sonra beynəlxalq təcrübəni nəzərə
alaraq, turizm mütəxəssisləri tərəfindən bu məsələyə baxılacaq və bu dəmir yolu
turizm məqsədləri üçün də istifadə ediləcək. Bu turizm marşrutu həm ölkə
xaricinə gedən yerli vətəndaşlar, həm də Azərbaycana gələn turistlər üçün
əlverişli olacaq”.
V.Şıxəmmədov əlavə edib ki,
hansı nəqliyyat növünün daha yaxşı olub-olmamağı turistlərin seçimindən
asılıdır: "Bəzi insanlar rahat şəkildə qısa müddətdə hava yolundan və yaxud
şəxsi avtomobilindən istifadə edə bilər. Bəzi insanlar isə qatara daha çox
üstünlük verirlər, çünki qatar səfərləri adətən, axşam və gecə saatlarında
həyata keçirilir və bu da turistlər üçün daha rahat olur”.
Bakı-Tblisi-Qars dəmir
yolunun turizm sahəsinə necə təsir
edəcəyini, nə kimi perspektivlərinin olacağını öyrənməyə çalışdıq.
Turizm üzrə ekspert Rüfət Məmmədov bildirir ki, bu reysin açılması nəticəsində daha
çox gedən turistlərin sayı artacaq: "Turizmin iki - aktiv (gəlmə) və passiv(getmə)
növləri var. Bu dəmir yolu xətti xüsusilə getmə turizmi inkişaf etdirəcək. Yəni
insanların daha rahat bir şəkildə Gürcüstana və Türkiyəyə getməsinə şərait
yaradacaq. Gəlmə turizminə heç təsiri olmayacaq desək, yalan olar. Aktiv
turizmdə də canlanma baş verəcək. Onu da nəzərə alaq ki, bəzi turistlər qatarla
səyahəti sevmirlər. Vaxt itkisi olduğunu düşünürlər”.
Ekspertdən dəmir yolu turizminin bugünkü vəziyyətini də soruşduq. O
bildirir ki, hazırda ölkəmizdə "dəmir yolu turizmi” anlayışı elə də geniş yayılmayıb:
"Dəmir yolundan az insan istifadə edir. İstifadə edənlərin əksəriyyəti
Rusiyadan gələn vətəndaşlarımızdır. Düzdür, hava nəqliyyatına nisbətən dəmir
yolu ucuzdur, amma hələ ki, onun kimi inkişaf etməyib. İnkişaf etdirmək üçün
dəmir yolu xəttini genişləndirmək, daha sürətli qatarlardan istifadə etmək
olar. Digər regionlara da dəmir yollarının açılması məqsədəuyğun olar. Dəmir
yolu ucuz olsa da, turist üçün vaxt itkisidir. Əgər bu vaxt sərfi minimuma
endirilərsə, o zaman turistlərdə dəmir yolu ilə səyahət etməyə maraq
artacaqdır. Dünya ölkələrindən Yaponiyanı, Fransanı misal göstərmək olar. Həmin
ölkələrdə insanların əksəriyyəti bir şəhərdən digərinə qatarla gedir”.
Azərbaycan Turizm Assosiasiyası
(AzTA) sədrinin müşaviri Müzəffər Ağakərimov bildirir ki, dəmir yolu xətti hər üç ölkənin turizm sahəsində
əlaqələrin genişlənib inkişaf etməsində böyük rol oynayacaq: "Bakı-Tbilisi-Qars
dəmir yolu iqtisadiyyatla bərabər,
onun tərkib hissəsi olan turizmin də inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərəcək. Ümumiyyətlə, BTQ dəmir yolu xətti hər
üç ölkənin turizm sahəsində əlaqələrinin genişlənib inkişaf etməsində böyük rol
oynayacaq. Həmçinin bu marşrutdan Orta Asiya ölkələrinin turistləri də
Azərbaycana, Gürcüstana, Türkiyəyə gəlmək üçün istifadə edə bilərlər. Qatar
turizmindən dünyanın bir çox ölkələri faydalanırlar”.
Müsahibimiz deyir ki, dəmir yolu turizminin inkişafında əsas iş turizm şirkətlərinin üzərinə düşür:
"Ölkəmizdə qatar turizminin inkişafı üçün münbit şərait var. Qatar turizmi Azərbaycanda yeni turizm növünün inkişafı üçün
zəmin yaradacaq. Lakin BTQ dəmir yolu
xətti fəaliyyətə başlasa da, bunun turizm imkanlarında dərhal faydalanmaq bir
qədər çətindir. Bunun üçün hər üç ölkənin turizm şirkətləri aktiv olmalıdırlar.
Onlar müqavilələr əsasında cəlbedici proqramlar hazırlamalı, həmin proqramları
reklam etməlidirlər. Ən əsası, yeni marşrutlar müəyyən olunmalıdır. Bu da
nəticədə ölkəmizə gələn və gedən turistlərin sayında yaxşı mənada özünü büruzə
verəcək. Nəzərə alaq ki, qatar turizmi kütləvi turizm üçün mühüm elementdir. Və qatar turizmi digər nəqliyyat
növlərinə nisbətən daha ucuz başa gəlir”.
Turizm üzrə ekspert Eldar Aslanov deyir ki, bu, turizmin canlandırılması baxımından
bir fürsətdir: "Yeni yaranan nəqliyyat xətti həmin nəqliyyat üzərində olan tarixi,
turistik yerlərin turizm potensialının canlandırılması baxımından effektə
malikdir. Ümumiyyətlə, bu layihə Qara dəniz bölgəsinə gedən turistlərin
hərəkətinin, o cümlədən Azərbaycan ərazisində BTQ istiqamətində olan
stansiyalara yaxın ərazilərin turizminin canlandırılması baxımından bir
fürsətdir. Amma bu fürsətin biznesə çevrilib-çevrilməyəcəyini zaman göstərəcək.
Bu işdə turizm şirkətlərinin üzərinə böyük məsuliyyət düşür. Misal üçün, həmin
xətt üzrə xüsusi marşrutlar, bununla bağlı xüsusi marketinq işi hazırlaya
bilərlər. Məsələn, Gəncə stansiyasında dayanaraq, ora yaxın olan turistik
ərazilərə turlar təşkil etmək mümkündür. Həmçinin dəmir yolu nəqliyyatı
digərlərindən daha ucuz olduğundan, turistlər üçün daha əlverişli olacaq”.
"Bu layihədən turizmin bir çox sahələri üzrə yararlanmaq olar”
deyən ekspert bildirir ki, BTQ dəmir yolu xətti turizmin inkişafında
əhəmiyyətli rol oynayacaq: "Amma dəmir yolu xəttinin böyük dəyişikliyə səbəb
olması üçün ilk növbədə turizm şirkətləri aktiv işləməlidirlər. Xüsusi turizm
marşrutları hazırlamalıdırlar. Həmin dəmir yolu xəttinin keçdiyi
ərazilərdə satış obyektlərinin sayını artırmaq lazımdır. Dəmir yolu turizm həm
də o baxımdan əlverişlidir ki, hava şəraitindən asılı olmayaraq, hər fəsildə
səyahət etmək mümkündür”.
Günel Azadə