Brüssel sammiti öncəsi Azərbaycandan diplomatik həmlə
Diasporla
İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Avropa Azərbaycanlıları Konqresi və Nizami
Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə noyabrın 20-də Belçikanın
paytaxtı Brüsseldə "Separatizm beynəlxalq sülhə və təhlükəsizliyə təhdiddir”
mövzusunda Beynəlxalq Forum keçirilib. Forumun işində Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ictimai-siyasi
məsələlər üzrə köməkçisi Əli Həsənov, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin
sədri Nazim İbrahimov, Milli Məclisin deputatları, Avropa Parlamentinin, habelə
Avropa ölkələri parlamentlərinin üzvləri, həmçinin separatizmdən əziyyət çəkən
bir sıra ölkələrin deputatları, siyasətçiləri, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq
Mərkəzinə üzv olan bir sıra ölkələrin sabiq prezidentləri, ictimai-siyasi
xadimlər, Avropadakı Azərbaycan diaspor təşkilatlarının rəhbərləri, elm
xadimləri və KİV əməkdaşlarından ibarət 200 nəfərə yaxın nümayəndə iştirak edib.
Forumun
"Yeni dünya düzənində separatizm dalğası: Problemi necə həll etməli? Separatizmə məruz qalmış ölkələrin təcrübəsi”
adlanan ilk panelində Azərbaycan Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə
köməkçisi Əli Həsənov da çıxış edib. O, Azərbaycanın da separatizmdən əziyyət
çəkdiyini diqqətə çatdıraraq, ölkəmizin bu mövzu ilə bağlı mövqeyini ifadə edib,
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən söhbət açıb. Sözügedən
Forumun ikinci panelində "Avropada separatizm: səbəblər, nəticələr. Avropanın
iqtisadi və siyasi gələcəyinə yaranan təhlükələr”, üçüncü panelində isə "Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi və müasir dövrdə Avropadakı separatizm hərəkatının
müqayisəli təhlili” mövzusunda iclaslar keçirilib, müxtəlif fikirlər dinlənilib.
Bununla
yanaşı, noyabrın 22-də Yunanıstanın paytaxtı Afina şəhərində "Avro–Aralıq
dənizi tərəfdaşlığının humanitar problemlərinin həlli” mövzusunda XIII Yüksək
Səviyyəli Toplantı keçirilib. Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin "Marianna
V.Vardinoyannis” Fondu ilə əməkdaşlığı çərçivəsində keçirilən beynəlxalq tədbir
VI Qlobal Bakı Forumuna hazırlıq məqsədi daşıyıb. Bu toplantıda da Azərbaycan
rəsmiləri ilə bərabər, Avropa İttifaqı və Aralıq dənizi hövzəsi ölkələrinin
nüfuzlu dövlət və siyasi xadimləri iştirak edib. Beynəlxalq tədbirin məqsədi
Aralıq dənizi hövzəsindəki humanitar böhranların qarşısının alınması üçün ideya
və təşəbbüsləri bölüşmək, miqrasiya, inteqrasiya, milli kimlik və
multikulturalizm, xüsusilə də separatizm və öz müqəddəratını təyin etmək
məsələlərini müzakirə etmək olub.
Bu
toplantıda da Azərbaycan Prezidentinin ictimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi
Ə.Həsənov çıxış edərək Avropa İttifaqı, Şimali Afrika, Orta Şərq və Cənub-Şərqi
Avropa ölkələrini birləşdirən Aralıq dənizi hövzəsində beynəlxalq terrorizmin
və etnik separatizm kimi təhlükəli meyillərin doğurduğu böhranın həlli
yollarının axtarılması ilə bağlı müzakirələrin aparılmasını mühüm hadisə kimi
qeyd edib. Bildirib ki, bu gün BMT, ATƏT və Avropa Şurası kimi nüfuzlu beynəlxalq
təşkilatların etnik separatizmə qarşı qətiyyətli mübarizə aparması vacib
məsələlərdən biridir. O qeyd edib ki, hazırda beynəlxalq münasibətlər
sistemində hökm sürən "ikili standartlar” siyasəti etnik separatçılığa qarşı
qətiyyətli və prinsipial şəkildə mübarizə aparılmasına maneçilik törədir. Daha
sonra o, Azərbaycan reallıqları, Ermənistanın təcavüzkar siyasəti, Dağlıq
Qarabağ münaqişəsi barədə fikirlərini toplantı iştirakçılarına çatdırıb.
Beləliklə
də, Azərbaycanın təşkilatçılığı ilə Avropa məkanında keçirilən hər iki tədbirdə
separatizm, onun ölkələrə doğurduğu problemlər, beynəlxalq miqyasda
separatizmlə mübarizə məsələsi bir daha gündəmə gətirilib. Hər iki tədbirdə
səsləndirilən fikirlər Qərb dövlətlərinə, Avropa ölkələrinə separatizmə qarşı
birgə mübarizə aparmaq üçün çağırış olub. Avropa İttifaqı və Aralıq dənizi
hövzəsi ölkələrinin nüfuzlu dövlət və siyasi xadimləri öz çıxışlarında
separatizmi pisləyərək, ona qarşı beynəlxalq miqyasda mübarizənin zəruriliyini
vurğulayıblar.
Millət vəkili, politoloq Elman Nəsirovmövzu ilə bağlı "Kaspi”yə açıqlamasında bildirib ki, həm Brüsseldə, həm də
Afinada təşkil edilən tədbirlərin başlıca məqsədi dünyada separatizmə, terrora
qarşı mübarizədə yekdil, koordinasiya olunmuş fəaliyyəti gündəmə gətirmək olub.
Onun sözlərinə görə, hər iki tədbirdə Prezidentin köməkçisi Ə.Həsənov çıxış
edərək, separatizmə, terrorizmə qarşı bütün dünyada mübarizə aparmağın
zəruriliyini əsas tezis kimi dilə gətirib: "Separatizm nəticə etibarilə digər
cinayətlərlə, o cümlədən terrorizmlə birgə təhlükə mənbəyidir. Buna qarşı
mübarizə aparmaq üçün koordinasiya edilmiş fəaliyyətə böyük ehtiyac var. Əgər
separatizmə fərqli yanaşmalar olarsa, heç bir halda bu təhlükə mənbəyinə qalib
gəlmək mümkün olmaz. Əli Həsənov Kataloniyada baş verən prosesləri diqqətə
çatdıraraq vurğuladı ki, Avropa dövlətləri İspaniyanın ərazi bütövlüyünü
dəstəkləməklə bərabər, separatçılara qarşı hüquqi müstəvidə mübarizə aparıldı,
onların Avropa ölkələrinə səfərlərinə qadağalar qoyuldu və sair. Lakin əfsuslar
olsun ki, Azərbaycanla bağlı məsələdə, xüsusən də Dağlıq Qarabağ
separatçılarına qarşı münasibətdə analoji mənzərəni müşahidə edə bilmirik.
Bunlar ikili standartlardır və bundan əziyyət çəkirik. Brüssel və Afinadakı
tədbirlərdə digər çıxış edənlər də separatizmə qarşı birgə mübarizənin
əhəmiyyətini dilə gətirdilər. Azərbaycan belə tədbirləri Avropada keçirməklə
bütün dünyaya səslənir ki, əgər Dağlıq Qarabağda baş verən separatizmə vaxtında
reaksiya verilsəydi, Avropa dövlətləri bununla əlaqədar birmənalı mövqe ortaya
qoysaydı, qarşısı alınsaydı, o zaman bu, bumeranq effekti verməz, digər
əraziləri, eləcə də İspaniyanı əhatə etməzdi. Yəni, Avropa öz əkdiyini biçir,
vaxtilə göz yumduğu problemlərlə indi özü üz-üzə qalıb. Separatizm ölkələrin
ərazi bütövlüyü, suverenliyi, insanların təhlükəsizliyi üçün ən ciddi
təhdiddir, təhlükə mənbəyidir. Avropada keçirilən tədbirlərdə məhz bu tezislər
ictimailəşdirilib”.
Millət vəkili, siyasi şərhçi Sahib Alıyevbizimlə söhbətində bildirib ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bir neçə il
bundan öncə diplomatlarımız ilə görüşdə Dağlıq Qarabağ problemi barədə xüsusi
tapşırıqlar verib. Onun sözlərinə görə, o zaman dövlətimizin başçısı hücum
diplomatiyasına keçməyin zəruriliyini vurğulayıb. Millət vəkili hesab edir ki,
Avropada Azərbaycanın təşkilatçılığı ilə keçirilən hər iki tədbir də məhz bu
tapşırıqlardan irəli gəlib: "Hər iki tədbirə Azərbaycanın hücum diplomatiyası
kontekstindən yanaşmaq gərəkdir. Çünki həm Brüsseldə, həm də Afinada
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, erməni separatizmi, bunun
yaratdığı fəsadlar müzakirə mövzusu oldu. İndiki halda belə tədbirlərin
keçirilməsini müsbət qiymətləndirirəm. Hər şey dəqiq hesablanıb. Avropanın özü
də bu gün separatizmlə üz-üzə qalıb. Amma məsələ burasındadır ki, İspaniyada
baş verənlərdən sonra Avropa İttifaqının vahid mövqeyi ortaya qoyuldu,
Kataloniyadakı separatizmi heç kim dəstəkləmədi, dövlətin ərazi bütövlüyünün
başlıca şərt olduğu vurğulandı. Belə bir anda Azərbaycan Avropanın mərkəzində
belə bir tədbir düzənləyib və müxtəlif ictimai-siyasi xadimləri dəvət edib,
müzakirələr aparıb. Prezidentin köməkçisi Əli Həsənovun öz çıxışlarında
dünyaya, Avropa ölkələrinə çatdırmaq istədiyi mesajlar da kifayət qədər ciddi
və ünvanlı idi. Onu da nəzərdən qaçırmamalıyıq ki, bu tədbirlərdən cəmi 1-2 gün
sonra Avropa İttifaqının Brüssel sammiti öz işinə başlayır. Azərbaycan
Prezidentinin də həmin sammitdə iştirakı gözlənilir. Bu baxımdan, Brüssel və
Afinadakı tədbirləri bir növ diplomatik həmlə kimi də qəbul etmək olar. İlk
növbədə bu həmlə Azərbaycan torpaqlarını işğal altında saxlayan və Avropa
İttifaqı ölkələrindən də böyük dəstək, ianə gözləyən Ermənistanadır. Ümid
edirəm ki, atılan bütün bu addımların müsbət nəticəsini görəcəyik”.
Rufik İSMAYILOV