“Bizi birləşdirən qədim və yeni tarix var”
Azərbaycanda keçirilən prezident seçkilərindən sonra dövlət başçısı
İlham Əliyev ilk xarici səfərini qardaş Türkiyəyə etdi. Bu səfər çərçivəsində
Azərbaycan prezidenti türkiyəli həmkarı Rəcəb Tayyib Ərdoğan və bu ölkənin
digər rəsmi şəxsləri ilə geniş tərkibli görüşlər keçirib. Həmçinin iki ölkə arasında
keçirilən Yüksək Səviyyəli Strateji Əməkdaşlıq Şurasının VII iclası
çərçivəsində iqtisadi, ticari, mədəni, xüsusilə hərbi-strateji əməkdaşlıq
haqqında müxtəlif sənədlər imzalanıb. Azərbaycan və Türkiyə hökumət
başçılarının görüş çərçivəsində verdikləri mesajlar dünyanın diqqət mərkəzində
oldu.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, politoloq Hikmət Məmmədov bildirdi ki, Prezident
İlham Əliyevin seçkilərdən sonra ilk səfərini qardaş Türkiyə Cümhuriyyətinə
etməsi iki ölkə arasında strateji müttəfiqliyin nə dərəcədə əhəmiyyətli
olduğunu bir daha ortaya qoyur: "Dövlət başçısı iki ölkə arasındakı
münasibətləri xarakterizə edərkən bildirdi ki, bizi birləşdirən qədim və yeni
tarix var. Tərəddüdsüz olaraq qeyd edə bilərik ki, əgər bu tarixin qədim
dövrünü əcdadlarımız, müstəqilliyimizin ilk illərində böyük dövlət xadimi
Heydər Əliyev qurubsa, ən yeni siyasi tariximizdə Türkiyə-Azərbaycan
münasibətlərinin yeni keyfiyyətdə qurucusu məhz İlham Əliyevdir. Bu
münasibətlər xalqlarımızın milli maraqlarına və ortaq mənfəətlərimizə əsaslanır”.
Millət vəkili qeyd etdi ki, hazırkı mürəkkəb beynəlxalq münasibətlər
sistemində Türkiyə-Azərbaycan münasibətləri regionda müvazinət yaradıcı faktor
kimi çıxış edir, işğalçı Ermənistan istisna olmaqla, digər bütün region
ölkələri üçün mühüm əməkdaşlıq platforması yaradır: "Ona görə də iki ölkənin
qarşılıqlı münasibətləri təkcə ikitərəfli münasibətlər kimi deyil, bütövlükdə
regionun gələcəyi üçün olduqca faydalı perspektivlər yaradan münasibətlər kimi
nəzərdən keçirilməlidir. Azərbaycanın təşəbbüsü ilə həyata keçirilən BTC, BTƏ,
BTQ kimi böyük iqtisadi tutuma və ciddi strateji çəkiyə sahib olan layihələr
Türkiyəni mühüm infrastruktur dəhlizi halına gətirib. Qardaş ölkə bu mühüm
enerji və nəqliyyat layihələrindən bəhrələnməklə, həm tranzit məkanına
çevrilib, həm də bu layihələrdə pay sahibi olub. Hazırda isə 40 milyard
dollarlıq Cənub Qaz Dəhlizi layihəsinin üçüncü seqmentinin inşasına ev
sahibliyi etməklə, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində mühüm
iştirakçıya çevrilib. Türkiyədə bütün bunlar yüksək qiymətləndirilir”.
H.Məmmədov vurğuladı ki, Azərbaycan Türkiyə iqtisadiyyatına 14
milyard yatırım, Türkiyə isə Azərbaycan iqtisadiyyatına 12 milyard sərmayə
qoyub: "Bu dost və qardaş ölkə Azərbaycanın Rusiyadan sonra ikinci ən böyük
ticari-iqtisadi tərəfdaşıdır. Əldə edilən bu mühüm nailiyyətlər yeni
perspektivlər yaradır. Bütün bu məsələlər daha sıx əməkdaşlığı və daha dərin
inteqrasiyanı şərtləndirir. Ona görə də iki ölkə arasında keçirilən Yüksək
Səviyyəli Əməkdaşlıq Şurasının yeddinci iclasında bütün bu məsələlər ətraflı
müzakirə edildi. Xeyli sayda müqavilələr imzalandı. Diqqət etsək, bu
müqavilələr sosial-iqtisadi sahədən başlamış, elmi-mədəni, hətta hərbi-strateji
sahəyə qədər olduqca geniş sektorları əhatə edir. Prezident İlham Əliyev qeyd
etdi ki, Türkiyə hazırda dünya gücüdür, onun çox inkişaf etmiş müdafiə sənayesi
var. Ona görə də iki ölkə arasında hərbi əməkdaşlıq və müdafiə sənayesi
məhsullarının əldə edilməsi ilə də bağlı müqavilələr imzalandı. Bunlar
Azərbaycanın hərbi-siyasi təhlükəsizliyi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.Azərbaycan və Türkiyə öz təhlükəsizliklərini təmin etmək üçün
terrorizmə qarşı da birgə mübarizə aparırlar. Bu mövzuda danışan Prezident
İlham Əliyev bildirdi ki, Türkiyənin uğurla həyata keçirdiyi "Zeytun budağı”
antiterror əməliyyatı həm də bizim məsələ idi. Doğrudan da əgər bu əməliyyat
nəticəsində çoxsaylı terrorçular zərərsizləşdirilməsəydi, bir müddət sonra Ermənistan
vasitəsilə ölkəmizdə də terror aksiyaları həyata keçirə bilmə ehtimalları,
əlbəttə istisna deyildi. Ayrıca, Türkiyə Qarabağ probleminin həlli məsələsində
Azərbaycana ən çox dəstək verən ölkədir və bu məsələdə daima səmimi şəkildə
ölkəmizin yanında, beynəlxalq hüququn tərəfində olub. Bütün bunlar və buna
bənzər çoxsaylı strateji məsələlər iki ölkənin təhlükəsizliyini birlikdə təmin
etməsi zərurətini yaradır. Elə Prezident İlham Əliyevlə həmkarı Rəcəb Tayyib
Ərdoğan da bunu edərək, XXI əsrdə milli təhlükəsizliyimizin yeni strateji
əsaslarını yaradırlar. Bu isə təkcə iki ölkənin təhlükəsizliyi deyil, regionda
mövcud olan bütün sülhsevər dövlətlərin əməkdaşlığı və təhlükəsizliyidir”.
Millət vəkili Musa Qasımlı bildirdi ki,
Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri dünya dövlətləri üçün bir nümunədir: "Ölkələrimizin
dostluğu, qardaşlığı, birliyi bu gün ən yüksək zirvədədir. Biz eyni köklü
xalqlarıq, dilimiz, dinimiz, mədəniyyətimiz, tariximiz, adət-ənənələrimiz
eynidir. Münasibətlərimizin təməlində bu amillər durur. İki ölkə arasında münasibətlər
beynəlxalq hüquq normalarından irəli gələn prinsiplərə əsaslanır. Dövlətimizin
başçısı İlham Əliyevin prezident seçiləndən sonra ilk səfərini Türkiyəyə etməsi
Azərbaycan dövlətinin xarici siyasətində qardaş ölkənin tutduğu yeri göstərir.
Bizimlə strateji tərəfdaş olan Türkiyə ilə əməkdaşlığın böyük perspektivləri
var. Bu əməkdaşlıq diplomatik, siyasi, ticari, iqtisadi, elmi, texniki, mədəni,
humanitar, hərbi və başqa sahələri əhatə edir. Səfər zamanı imzalanan sənədlər
bir daha göstərdi ki, qarşılıqlı münasibətlərin böyük potensialı var”.
M.Qasımlı qeyd etdi ki, bu səfər iki ölkə arasında əməkdaşlıqda yeni
bir səhifə açacaq: "Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri yalnız ikitərəfli
əhəmiyyət kəsb etmir, eyni zamanda, regionda və dünyada gedən bir çox proseslərə
təsir göstərir. Bu gün Türkiyənin gücü Azərbaycanın gücüdür, Azərbaycanın gücü
Türkiyənin gücüdür. Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində Türkiyə qədər
Azərbaycana dəstək verən ikinci ölkə olmayıb. Azərbaycan-Türkiyə münasibətləri
regionda qüvvələr nisbətinin dəyişməsinə, geosiyasi şəraitə ciddi təsir
göstərir. Bu gün məhz Azərbaycan-Türkiyə əməkdaşlığı nəticəsində böyük
geosiyasi layihələr həyata keçirilib və bu layihələr Avrasiyanın simasını
dəyişib. Biz Avrasiyanın energetika və nəqliyyat xəritəsini cızırıq. Bizim
həyata keçirdiyimiz layihələr sabitliyi və təhlükəsizliyi möhkəmləndirir. Bütün
bu işlərin görülməsi, xüsusən neft-qaz boru kəmərlərinin, nəqliyyat,
kommunikasiya xətlərinin çəkilməsi Azərbaycanın və Türkiyənin liderlərinin
əzmkarlığı nəticəsində mümkün olub. Azərbaycan-Türkiyə birliyinin böyük
gələcəyi var. İki ölkə arasındakı münasibətlər regionda münaqişələrin davam
etməsində, onların uzadılmasında maraqlı olan dövlətlərə bir cavabdır”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ