Bizə “Mirzə Cəlilin Azərbaycanı”nı göstərəcəklər
Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə "Salnamə” kinostudiyasında
"Mirzə Cəlilin Azərbaycanı” adlı tammetraflı sənədli filmin çəkilişlərinə start
verilib.
Filmin rejissoru Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının İdarə
Heyətinin üzvü Tahir Tahiroviç, ssenari müəllifi Nadir Bədəlov, operator isə Elxan
Rüstəmov, bəstəkarı Azər Hacıəsgərli, icraçı prodüseri Kamil Məmmədov,
prodüseri Nazim Hüseynovdur.
Cəlil Məmmədquluzadənin 150 illik yubileyinə həsr olunmuş filmin
çəkilişləri ədibin dünyaya gəldiyi Naxçıvan şəhəri, Nehrəm kəndi də daxil
olmaqla, Ağcabədi rayonunda və Qori şəhərlərində lentə
alınıb. Süjetlər əsasən Mirzə Cəlilin əsərlərinin motivləri və personajları
üzərində qurulub.
Filmin rejissoru Tahir Tahiroviçfilm haqqında ən son
məlumatları bizimlə bölüşdü. Bildirdi
ki, artıq çəkilişin 60 faizi bitib: "Filmin ssenarisinə bir az ironiya qatmağa
çalışdım, çünki Mirzə Cəlilin yaradıcılığına nəzər yetirsəniz, onun əksər
hissəsinin ironiyadan ibarət olduğunu açıq şəkildə hiss edəcəksiniz. Cəlil
Məmmədquluzadənin əsərləri elə onun ironiyasında gizlənir. Çünki onların əksəriyyəti ironiya üzərində yazılıb.
Filmin çəkilişləri Naxçıvanda - Nehrəmdə
gerçəkləşdi. Təbii ki, Mirzə Cəlilin Naxçıvanla bağlı olan həyat hekayəsinin
vizual çəkilişlərini həyata keçirdik. Belə ki, orada onun anadan olduğu ev və adını
daşıyan teatr və sair məkanlar bu filmdə yer aldı. Məlumat üçün bildirim ki, filmin
əsas hissəsi çəkilib.
Təbii ki, bu çəkilişləri də onun ev muzeyində gerçəkləşdirəcəyik. O çəkilişləri
də gələn həftə üçün planlaşdırmışıq”.
Rejissor C.Məmmədquluzadənin yaradıcılığının əsas qayəsi olan "Molla
Nəsrəddin” jurnalının nəşrə başladığı dönəmi təsvir etməyin vacibliyindən
danışdı: "Cəlil Məmmədquluzadə Azərbaycanda, eləcə də Yaxın Şərqdə satirik
jurnalistikanın əsasını qoyub və biz
filmdə bunu da qeyd etdik. XX əsrin əvvəllərində yaranan və dərhal ümumxalq
tribunasına çevrilən, ətrafına milli-azadlıq, azərbaycançılıq məsələsi ilə
alovlanan ədəbi qüvvələri toplamış "Molla Nəsrəddin" jurnalı yeganə
mətbuat orqanı idi ki, bütöv bir xalqı "deyib gəlmişdi", bütöv bir
xalqın güvənc yerinə çevrilmişdi. Biz hazırladığımız filmdə bu nüansları da
vurğuladıq. Bu günə qədər Mirzə Cəlilin haqqında bir çox məqalələr dərc
olunub, materiallar hazırlanıb. Bu gün
onun haqqında əlavə söz deməyə, materialların
bərpasına ehtiyac yoxdur”.
T.Tahiroviç Mirzə Cəlilin Ağcəbədidəki ev muzeyində çəkiliş apardıqlarını və orada
mütəfəkkirin ruhunu duyduğunu dilə gətirdi: "Ağcabədinin Kəhrizli kəndində yaradılan Cəlil Məmmədquluzadənin xanımı Həmidə xanımın ev muzeyində olduq. Orada böyük
ədibin həyat və yaradıcılığına aid eksponatlar, ailəsinə
məxsus məişət əşyaları, o cümlədən yazıçının əsərləri, müasirlərinə
aid sənədlər, müəllifi olduğu satirik "Molla Nəsrəddin” jurnalının
nömrələri nümayiş olunur. Hər şeyi o qədər təbii idi ki... Hesab edirəm ki, bu muzeyin qorunub saxlanılması Azərbaycan ədəbiyyatı
üçün böyük bir töhfədir. Təsəvvür edin ki, bu muzeydə, C.Məmmədquluzadə dünyasını
dəyişdikdən sonra heç nəyə əl
dəyilməyib, təbii, olduğu kimidir. Biri var xatirə muzeyi, bir də var ev
muzeyi. Xatirə muzeyini aerokassa kimi, necə istəyirsənsə, elə də düzəltdirə
bilərsən. Amma ev muzeyini aerokassa etmək olmur. Bütün dostlarıma, eyni
zamanda sizə də məsləhət görürəm ki, Cəlil Məmmədquluzadənin necə yaşadığını
bilmək istəyirsinizsə mütləq şəkildə onun yaşadığı o evə, ev muzeyinə baş
çəkin. Çünki həqiqətən mükəmməldir”.
Rejissordan filmdən gözləntilərini xəbər alırıq. O deyir ki, Nadir
Bədəlovun ssenarisində oxuduqlarını yox, düşündüklərini çəkməyə üstünlük verib:
"Mən bir az ssenariyə fərqli yanaşdım. İstəyirəm ki, Mirzə Cəlilin obrazlarını real
olaraq cəmiyyətimizdə göstərək. Əslinə qalsa, Mirzə Cəlilin obrazları bu gün də
bizim aramızda yaşayırlar. Məgər bu gün Kefli İsgəndərlər, Şeyx Nəsrullahlar
yoxdurmu? Təbii ki, Mirzə Cəlil haqqında
indiyə kimi yetərincə film çəkilib. Ancaq bu filmdə siz Mirzə Cəlili olduğu
kimi görəcəksiniz. Biz sizə Mirzə
Cəlilin Azərbaycanını göstərəcəyik. Onun özünü göstərməyə heç ehtiyac yoxdur.
Mirzə Cəlil əslinə qalsa, bizim müasirimizdir. O, çox böyük keçmişdə dünyasını
dəyişməyib. Bu filmdə siz yaxşı materiallarımız və müşahidələrimizi görüb, mütəfəkkiri daha
yaxından tanıyacaqsınız”.
Müsahibimizlə söhbətimizdə müasir dövrdə dahi mütəfəkkirlər haqqında
çəkilən filmlərin tamaşaçılar üçün nə qədər maraqlı olub-olmayacağı barədə də danışdıq.
Müsahibimiz qeyd etdi ki, dahi
sənətkarlardan bəhs edən tammetrajlı sənədli filmlər insanların kütləvi
marağına səbəb olmur: "Bəzi səbəblərdən
bizdə sənədli filmlərə o qədər də böyük maraq yoxdur. Heç sənədli filmlərin
kütləvi nümayişi də yoxdur. Siz uyğun bir vaxtda Mədəniyyət və İctimai Telekanallardan
başqa hansı televiziyada sənədli filmin nümayiş olunduğunu görübsünüz? Biz
insanlara bu sənədli filmləri təqdim etməyə yer, məkan tapa bilmirik”.
T.Tahiroviç vurğuladı ki, sənədli filmlər Nizami Kinoteatrında nümayiş
olunduqdan sonra onlara o qədər də diqqət və tələbat olmur: "Sənədli filmlər
çəkildikdən sonra uzaqbaşı "Youtube”
səhifəsinə yerləşdirilər, orda da 15-20 baxış ola, ya olmaya. Gəlin qəbul edək
ki, sənədli filmlərə maraq yoxdur. Təbii ki, göstərilsə, təbliğatı olsa, bu
filmlər də baxılar. Məsələ onun harda və necə göstərilməsidir. Diqqət edin, bu
gün kifayət qədər seriallar çəkilir və günün əksər hissəsində efirlərdə "Tezliklə,” anonsları gedir. Amma bir sənədli filmin anonsu gedirmi? Yaxşı,
bəs niyə sənədli filmlərin reklamı serialların reklamı kimi getmir?”
Qeyd edək ki, "Mir Cəlilin Azərbaycanı” tammetrajlı sənədli film 52
dəqiqə nəzərdə tutulub. Filmin noyabr ayında başa çatacağı planlaşdırılır.
Xəyalə Rəis