Bir turizm şirkətinin səriştəsiz fəaliyyəti bütün ölkənin imicinə zərər yetirirsə...
"Azərbaycanda turizm
xidmətlərinin səviyyəsinə dövlətin nəzarət edə bilməsi üçün müəyyən mexanizmlər
tətbiq ediləcək”. Bunu Trend-ə Dövlət Turizm Agentliyinin ictimaiyyətlə
əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Kənan Quluzadə deyib. K.Quluzadənin sözlərinə görə,
Azərbaycanda 2000-dən çox turizm şirkəti fəaliyyət göstərir. Lakin onların
hamısı elan etdikləri xidmətləri, üzərilərinə götürdükləri öhdəlikləri yerinə
yetirə bilmirlər: "Bu isə ölkənin ümumi imicinə, turizm sənayesinə xələl
gətirir. Hansısa bir turist Azərbaycana gəlib lazımi səviyyədə xidmət almadıqda,
o, öz ölkəsinə qayıtdıqdan sonra ayrı-ayrı şəxslər haqqında deyil, ümumən ölkə
haqqında rəyini bildirir. Bu da bizim nüfuzumuza zərər vurur. Ona görə də, belə
halların qarşısını almaq üçün hansısa bir mexanizmin tətbiqi məsələsi müzakirə
edilir".
Agentlik rəsmisi qeyd edib
ki, həmin mexanizmlərdən biri Turizm Reyestrinin yaradılmasıdır: "Digər
mexanizm dövlətin öz əlində olan alətlərdən istifadə etməsidir. Amma bütün
hallarda, biz ilkin şərt olaraq, bunu deyirik ki, turizm sənayesinin
iştirakçılarına təzyiq olmasın, maneə yaradılmasın, onlara dəstək göstərilsin.
Biz məqsəd qoymamışıq ki, şirkətlərin sayı azalsın. Əsas məsələ xidmətin
səviyyəsinin yüksəldilməsidir. Kim yüksək xidmət göstərə bilirsə, göstərsin,
ölkəmizdə bazar açıq, biznes mühiti sağlamdır".
K.Quluzadə əlavə edib ki,
turizm şirkətlərinin reyestrə hansı şərtlər çərçivəsində daxil olması məsələsi
də hazırda müzakirə edilir: "Biz bu detalları bu gün açıqlaya bilmirik,
çünki bu meyarlar hələ müzakirə edilir. Ümumiyyətlə isə reyestrə, bütün
şirkətlər daxil ola bilərlər".
Nəzarətin
turizm şirkətlərinin keyfiyyətinin yüksəlməsinə necə təsir edəcəyini və hansı
formada həyata keçirilməli olduğunu öyrənməyə çalışdıq.
"Luna” travel şirkətinin direktoru Rəhman Quliyev qeyd
etdi ki, bir turizm şirkətinin
səriştəsiz fəaliyyəti bütün şirkətlərin imicinə zərər yetirir: "Lisenziya ilə
şirkət açılan zaman müəyyən sənədlər tələb olunurdu. Bu da şirkətlərin qoyulan
standartlara cavab verməsinə, məsələyə məsuliyyətli yanaşmasına səbəb olurdu. Lisenziyaların
ləğv edilməsindən sonra ölkəmizdə xeyli sayda turizm şirkəti fəaliyyətə başladı
və bu, sadəcə, kəmiyyət artımı idi. Keyfiyyətdəki artım istənilən səviyyədə
olmadı. Şirkətlərin sayının çoxalması ilə bir növ, bu sahədə nəzarətsizlik
yarandı. Amma hazırda fəaliyyət göstərən şirkətlərin demək olar ki, əksəriyyəti
səriştəsiz xidmətlə məşğuldur. Bu cür xidmət turizm şirkətləri ilə müştərilər
arasında inamsızlıq yaratdı. Bazar iqtisadiyyatında vəziyyət belədir ki, bir
məhsulun saxta versiyası həmin məhsul haqqında bütün fikirləri dəyişir. Bunu
turizmə də aid etmək olar. Bir turizm şirkətinin səriştəsiz fəaliyyəti bütün
şirkətlərin imicinə zərər yetirir. Düşünürəm ki, reyestrin yaradılması məsələsi
bu işdə olduqca həlledici rol oynayacaq. Yəni biz demirik ki, lisenziyalaşma
geri qaytarılsın. İstədiyimiz budur ki, nəzarət güclü olsun. İşini normal
görən, standartlara cavab verən turizm şirkəti bu nəzarətdən qorxmayacaq. Bu
cür nəzarət sisteminin həyata keçirilməsi xidmət səviyyəsi aşağı olan
şirkətlərin sıradan çıxmasına və keyfiyyətli iş görənlərin sayının artmasına
imkan yaradacaq”.
R. Quliyev
bildirdi ki, dövlətin nəzarət mexanizmini həyata keçirməsi üçün ilk növbədə
həmin şirkətlər özləri haqqında məlumat verən sənəd hazırlamalıdırlar: "Bütün
turizm şirkətləri ünvanları, əməkdaşları haqqında məlumatı ərizə formasında
Dövlət Turizm Agentliyinə təqdim etməlidirlər. Verilən məlumatlara əsasən,
şirkətlərin ofisinə monitorinqlər təşkil
edilməlidir. Monitorinq zamanı şirkətin hansı standartlara cavab verdiyi,
işçilərinin turizmlə bağlı bilikləri, bu sahədə nə qədər təcrübəyə malik
olmaları yoxlanılmalıdır. Bu yoxlanışa görə şirkətlərdən heç bir ödəniş tələb
olunmamalıdır. Mən də turizm şirkətinin rəhbəri olaraq bu qərarı dəstəkləyirəm.
İstəyirəm ki, sağlam mühitdə, rəqabət şəraitində fəaliyyət göstərək”.
"SKAL İnternational Baku” klubunun (Səyahət və Turizm
Peşəkarları Beynəlxalq Assosiasiyası)sədri Ceyhun Aşurov da qeyd etdi ki, bir neçə il əvvəl
lisenziyanın ləğv edilməsi turizm sektorunda şirkət "bumu”nun yaşanmasına səbəb
olub: "Lisenziya sistemi ləğv edildikdən sonra şirkətlərin sayı 350-dən 2000-ə
çatıb. Dövlət Turizm Agentliyi bu kimi addımlarla turizm sahəsində
sistemləşdirmə həyata keçirməyə çalışır. Bu inzibati, yəni şirkətlərin
fəaliyyətinə müdaxilə deyil, tənzimləmə formasında olmalıdır. Əslində, nəzarət
nəinki şirkətlərə, bu sahədə xidmət göstərən bütün obyektlərə aiddir. Məsələn,
otellərə nəzarət üçün gizli qonaq mexanizminin tətbiq edilməsi nəzərdə tutulur.
Təbii ki, yanlış xidmət göstərən və ya hansısa mənfi halın qeydə alındığı şirkətin
reytinqi aşağı düşəcək. Bu gün qeyri-peşəkar şəkildə fəaliyyət göstərən
şirkətlərin sayı-hesabı bilinmir. Bir çoxunun isə heç ofisi, konkret ünvanı və
ya işçisi yoxdur. Onlar çox asanlıqla tur-paketləri ucuz qiymətə təklif edib,
müştəriləri aldada bilirlər. Bu kimi halların olmamağı üçün reyestr xidmətinə
ehtiyac var. Düşünürəm ki, atılan addımlar turizm sahəsində mənfi halların
aradan qalxmasına, keyfiyyətin yüksəlməsinə kömək edəcək. Nəzarət sistemini
tətbiq edərkən, dünya təcrübəsindən yararlanmaq olar”.
Sədr qeyd etdi ki, nəzarət mexanizminin
obyektiv şəxslər tərəfindən həyata keçirilməsi bu sahədə əldə edilən
nəticələrdə böyük önəm daşıyacaq: "Nəzarət mexanizmi hazırda fəaliyyət göstərən
şirkətlərin keyfiyyət səviyyəsini bəlli edəcək. Amma bu nəzarətin peşəkar və
obyektiv şəxslər tərəfindən edilməsi çox vacibdir. Çünki əgər obyektivlik
pozularsa, ictimaiyyətə açıqlanan reytinqə heç kim inanmaz və ya heç bir şirkət
əməkdaşlıq etmək istəməz. Ona görə, bu prosesdə obyektivliyin və peşəkarlığın
olması ümumi keyfiyyətin artırılmasına xidmət edəcək. Düzdür, mən biznesdə hər
hansı müdaxilənin əleyhinəyəm, amma hər şey də nəzarətsiz formada həyata
keçirilməməlidir. Hər kəs gördüyü işə məsuliyyətlə yanaşmalıdır. Çünki turizm
sektorunda göstərilən xidmətin keyfiyyəti ümumi olaraq ölkənin adına
hesablanır. Bir şeyi də unutmamalıyıq ki, səriştəsiz xidmət göstərən şirkətlər
onsuz da uzun müddət bazarda qala bilməz. Onlar əvvəl-axır, bu sektordan ələnib
gedəcəklər”.
Günel Azadə