Bir qəpik də xərcləmədən iş qurmağı bacaran şəriklər - Biznes
Elvin Cabay: "Bəzən cahil cəsarətinə sahib olub, gözü yumub işə başlamaq lazımdır”
Pərviz Kərimov: "İnsan resurslarının idarə edilməsi sahəsində peşəkar səviyyədə təlimlərin təşkilini ilk dəfə biz etdik”
Ölkədə biznesin inkişafına töhfə
vermək üçün təlim mərkəzi açmaq qərarına gəlirlər. İnsan resurslarının idarə
edilməsi sahəsində peşəkar səviyyədə təlimlərin təşkilini ilk dəfə özlərinin
etdiklərini deyirlər. Keyfiyyətli iş ortaya qoymaq naminə, təlim iştirakçılarının
fikirlərini öyrənirlər, özləri də təlimlərdə iştirak edirlər. Həmsöhbətlərimiz "Business Management School”un təsisçiləri
Elvin Cabay və Pərviz Kərimovdur.
- Təlim mərkəzi açmaq ideyası necə yarandı, təklif ilk kimdən gəldi?
Elvin: Açığı, bu işin üzərində uzun müddət baş
sındırdığımızı desəm, yalan olar. 2014-cü ildə İnsan Resurslarının (İR) idarə
edilməsi ilə bağlı bir təlimdə iştirak edirdim. Təəssüf ki, təlim çox uğursuz
keçdi, gözləntilərimi qarşılamadı. Həmin dövrdə kiçik araşdırma etdim və gördüm
ki, bu sahədə boşluq var. Özüm üçün peşəkar təlimçi tapıb ondan fərdi olaraq
nəsə öyrənməyi düşündüm. İR sahəsində təlimə getmək istəyən dostlarıma xəbər
verdim, onlar da mənə qoşuldular. Beləcə, təlimlərin təşkilatçılığına başladım.
O ərəfədə də Pərvizlə hər hansı sahədə iş qurmaq istəyirdik.
Pərviz:Həmin dövrdə biznesin idarə edilməsi üzrə təhsil almaqla bərabər bank
sektorunda da çalışırdım və öz işimi qurmaq haqqında bəzi düşüncələrim vardı.
Bir dəfə dərsdə müəllimlərimizdən biri "əgər öz biznesinizi qurmayacaqsınızsa,
burada oxumağınız bir mənası yoxdur” deyə bir cümlə işlətdi. Sanki o cümlə
beynimdə olan fikirlərimi konkretləşdirdi. Elvinlə də işlə bağlı söhbətlərimiz
olurdu. Söhbət əsnasında təlimlərin təşkili ilə məşğul olduğunu deyəndə,
düşündüm ki, niyə də bunu biznesə çevirməyək. Fikirlərimizin və istəklərimizin
üst-üstə düşməsi, yeni konsepsiya qurmaqla işə başlamağımıza şərait yaratdı.
-
Bəs, nə üçün sırf bizneslə bağlı təlim mərkəzi?
Pərviz:Hazırda bütün müasir cəmiyyətlərdə ölkənin sosial, iqtisadi rifahı biznesin
üzərində qurulub. Həyat özü bir biznesdir. Düşündük ki, bu sahənin inkişafına
töhfə verəcək təlim mərkəzi açaq. Ad seçimini belə, buna uyğun etdik. Hər hansı
təlim mərkəzi açıb müxtəlif sahələrin tədrisi ilə də məşğul ola bilərdik. Lakin
biz sırf biznesin idarə edilməsi istiqamətinə fokuslandıq. Bu sahədə inkişaf
edib, nəinki ölkəmizdə, hətta, regionda öncül şirkətlərdən biri olmaq
istəyirik.
-
İşə başladığınız dönəmlərdə hansı çətinliklərlə qarşılaşdınız?
Elvin: Biz bu işə bir qəpiksiz başlamışıq. Kimlərsə işə
başlayarkən müəyyən əlaqələri olur, amma biz o əlaqələri də işləyə-işləyə
qazandıq. İki il yarım ofissiz işləmişik. İşlərimizin planlarını çayxanalarda,
dostlarımızın məkanında qururduq. Təlimlərimiz olan zaman ofis kirayə
götürürdük. Mümkün qədər stabil xərclərdən qaçırdıq. Yəni düşünürdük ki, təlim
olan zaman otaq götürüb pulunu ödəyək, yoxsa boşuna niyə kirayə pulu verək?
Çünki bu işdən böyük gəlirimiz yox idi. Hətta, bir il pul götürmədik. Gələn
pulu işimizin genişlənməsi üçün xərcləyirdik. Yalnız 2017-ci ilin sentyabrında
ofisə keçdik.
-
Qeyd etdiniz ki, işə maliyyəsiz başlayıbsınız. Kimisi biznesi qurarkən
investisiyanı, kimisi isə təcrübəni əsas hesab edir. Siz nə düşünürsünüz bu
haqda?
Elvin: Heç biri əsas deyil. Şəxsən
mənim bu sahədə təcrübəm yox idi. Bundan əvvəl çalışdığım şirkətlərdə də işim
uğursuzluqla nəticələnmişdi. İnvestisiyamız sıfır idi, təcrübəni isə
işləyə-işləyə qazandıq. "Cahil cəsarəti” deyə bir ifadə var. Bəzən cahil
cəsarətinə sahib olub, gözü yumub işə başlamaq lazımdır. Amma, investisiyamız
olsa, pis olmazdı. Biz bəlli bir məbləğlə işə başlasaydıq, bu gün daha yuxarıda
olan şirkətlərlə eyni səviyyədə olub, rəqabət apara bilərdik.
Pərviz: Doğrudur, təcrübə və
investisiya çox vacib deyil, amma olmağı üstünlük sayılır. Qeyd edilən amillər
işin inkişafını və hədəfə çatmağı sürətləndirir. Məncə, biznesdə ən önəmli
məsələ davamlılıqdır. Yəni hər nə olursa-olsun, dayanmadan ruhdan düşmədən davam
etməkdir.
-
4 ildir ki, dayanmadan, ruhdan düşmədən birlikdə işləyirsiniz, bir-birinizə
dəstək olursunuz. Sizcə, şərikli işləmək yaxşıdır, yoxsa tək?
Elvin: Hər ikisinin müsbət və mənfi cəhətləri var. Amma
onu deyim ki, şərikli işləmək çox çətindir. Məsələn, Pərvizlə 2-3 yaşımızdan
birlikdə böyümüşük. Uzun illərdir ki, dostluğumuz davam edir. Dostluq nə qədər
dərin olsa da, şərikli iş onu poza, arada düşmənçilik sala bilər. Məsələn, bu
qədər yaxın dost olmağımıza baxmayaraq, biz də müəyyən problemlər yaşamışıq.
Əsas üstünlüyümüz odur ki, problemi tez həll edib, yolumuza davam edə bilirik. Şərikli
işləməyin üstün cəhəti isə məsuliyyətin, təhlükənin, risklərin paylaşılmasıdır.
Hər hansı bir işi görəndə tək qərar vermirsən, loru dildə desək, ikinci bir
ağıldan da məsləhət alırsan. İşlərimiz ədalətli şəkildə bölüşdürülür. Hər kəs
öz sahəsi ilə bağlı işlərdə məsuliyyət daşıyır. Amma lazım olanda bir-birimizə
kömək də edirik. Yəni bu o demək deyil ki, bu iş mənim məsuliyyətimdədirsə,
Pərviz bununla bağlı heç nə etməməlidir. Sadəcə olaraq, işləri bölmüşük ki,
daha rahat olsun.
- Bəs, gəlirləri necə bölürsünüz?
Elvin: Dədə malı kimi (gülür). Rəsmi
olaraq 50/50-yə bölürük.
-
İşə başlayarkən iki nəfər idiniz, bəs, indi? Komandanızda böyümə olub?
Pərviz: Əlbəttə, əməkdaşlarımız
Şəfəq Mürsəlli və Fatimə İsmayılova da bu gün bizimlə birgə addımlayırlar.
"Business Management School”a öz işləri kimi yanaşırlar və ən azı, bizim qədər
can yandırırlar, məsuliyyət hiss edirlər. Əldə etdiyimiz hər nəticəni ən çox
onların zəhmətinə, əzmkarlıqlarına, loyallıqlarına borcluyuq.
-
Əməkdaşlarınızdan danışmışkən, rəhbər-işçi münasibətlərini necə tənzimləyirsiniz?
Elvin: Bizim ən önəmli
xüsusiyyətlərimizdən biri də iş mühitimizin bir ailə kimi formalaşmasıdır.
Bizim işimizdə "mən müdirəm” ifadəsi yoxdur. Hamı eynidir. Eyni otaqda, eyni
masada, eyni stullarda otururuq. Biz hər işlə özümüz maraqlanırıq. Yəni bütün
işi əməkdaşlarımızın üzərinə qoymuruq. Hətta, təlimlərə gələnlərlə belə, özümüz
birbaşa əlaqədə oluruq. Həm də öz işimizin fəhlələriyik.
-
Necə düşünürsünüz, bir işi davamlı və keyfiyyətli etmək üçün hansı addımlar
atılmalıdır?
Pərviz: Fərqlənmə olmalıdır. Hər bir şirkət öz sektorunda
fəaliyyət göstərən digər şirkətlərdən nəyəsə görə seçilməlidir. Bizim şirkətin
fərqliliyi təqdim etdiyimiz məhsullardadır. Məsələn, İnsan resurslarının idarə
edilməsi sahəsində peşəkar səviyyədə təlimlərin təşkilini ilk dəfə biz etdik. Təlimlərimizi sırf boşluq olan sahələrə
yönəltdik.
Elvin: Davamlılığa əngəl olan
nüanslardan biri maddi çətinlikdir. Görülən işdən gəlir götürməmək işin davam
etməsinə mane ola bilər. Bu zaman hədəfə, məqsədə bağlılıq, inam çox böyük rol
oynayır. İşimizin davamlı olmağının ən böyük səbəbi isə Pərvizlə birlikdə
olmağımızdır. Daim bir-birimizə dəstək olmuşuq, həvəsdən düşməyə, işi yarımçıq
qoymağa icazə verməmişik. Digər tərəfdən, təlimçilərlə şəxsən özümüz danışırıq.
Yəni təlimçi bilir ki, danışdığı işçi deyil, birbaşa sahibkarın özüdür.
İşimizin keyfiyyətli olmasının əsas səbəblərindən biri də budur. Həmçinin, özümüz
də təlimlərdə oturub, təlimlərin keçirilmə və gələn insanların məmnun qalma
səviyyəsini müşahidə edirik.
-
Təlimlərdən danışmışkən, hansı təlimləriniz var, qiyməti necə müəyyənləşdirirsiniz?
Pərviz: "Tələbin Proqnozlaşdırılması və Planlaması",
"Kateqoriyanın İdarə Edilməsi",
"İstehsalat Sistemlərində Planlama və Qrafikləndirmə",
"HR Asisitent",
"Biznes Proseslərinin Optimallaşdrılması və Data Analizi",
"Agile Biznes Analist üçün Master Klass",
"Sığortanın Əsasları: Risk və Anderraytinq
Kritik Düşünmə və Çevik Analiz Təlimi" və sair kimi təlimlərimiz olur. "Təchizat Zəncirinin İdarə Edilməsi Təlimi" və "İnsan Resurslarının İdarə Edilməsi Təlimi" bunlar isə fərqli konseptdə keçirilir. Hazırda sektorda bəzi
rəqiblərimiz var. Biz qiyməti müəyyənləşdirməmişdən əvvəl bazarda o təlimin
keçirilmə qiymətini öyrənirik. Keçiriləcək təlimin ölkəmizdə və xaricdə
önəmlilik dərəcəsini də araşdırırıq. Digər tərəfdən, təlimçinin kim olması və
təlimin keçirilmə saatları da qiymətə təsir edən faktorlardır. Məsələn,
xaricdən gələn təlimçinin bütün xərclərini hesablayaraq, qiyməti
müəyyənləşdiririk. Çalışırıq ki, qiymətlə keyfiyyət düz mütənasib olsun.
-
Bəs, işə başlayarkən bu sahə ilə bağlı bir araşdırma etdinizmi? Çünki işi
başlayarkən bazar araşdırmasının önəmli olduğu deyilir...
Elvin:Əlbəttə, araşdırma müəyyən qədər də olsa, üstünlük
verər. Lakin biz elə də ciddi araşdırma etmədik. Çünki həmin dövrdə bazarda bu
təlimlərə olan tələbatı görürdük. Amma işlədikcə araşdırmaya ehtiyac duyulur.
Pərvizin də qeyd etdiyi kimi, bu sahədə kifayət qədər rəqiblərimiz var. Ona
görə, daim araşdırma edib, inkişafımız üçün çalışırıq.
-
Təlim və təlimçilər haqqında rəyləri necə öyrənirsiniz?
Pərviz:Bayaq keyfiyyətlə bağlı söhbətimizdə də qeyd
etdiyimiz kimi, təlimlərdə otururuq. Burada məqsəd təlimə gələnlərlə daha
yaxından əlaqədə olub, onların fikirlərini öyrənməkdir. Həm də təlimdə oturaraq
biz də təlimçinin auditoriyanı idarə etmək, bildiklərini iştirakçılara
çatdırmaq qabiliyyətini qiymətləndiririk. Anonim sorğular keçiririk. Həmçinin,
iştirakçıların özləri də yaxınlaşıb təlim və təlimçilər haqqında fikirlərini
deyirlər. Və qeyd edilən çatışmazlıqları təlimçi ilə danışaraq aradan qaldırmağa
çalışırıq.
Elvin:Sorğular zamanı iştirakçılardan tam obyektiv olmalarını tələb edirik. Yəni
yalandan nəyisə yaxşı qiymətləndirmələrini istəmirik. Mənfi fikir bildirməklə,
bizim xətrimizə dəyəcəklərini düşünməsinlər. Əksinə, söylənən iradları aradan
qaldırmaqla işimizi daha peşəkar səviyyədə təşkil etməyə çalışırıq. Həm də
təlimlərimizə gələn iştirakçılarla müntəzəm olaraq əlaqədə oluruq. Təlim bitdikdən sonra da
məzunlarımızla sağollaşmırıq. Onlarla ünsiyyətimiz davam edir. Məzunlarımız
üçün gəzintilər, tədbirlər, seminarlar təşkil edirik. Öyrəndikləri mövzularla
bağlı yaranan sualların daim cavablandırıldığı mühitlər yaratmağa çalışırıq.
Yəni sadəcə, komandamızla deyil, məzunlarımızla da ailə mühiti qurmağa nail
olmuşuq.
- "Business
Management School" ancaq təlimlərin təşkil olunması işi ilə məşğuldur, ya
başqa sahələrdə də işlər görür?
Elvin:Təbii ki, təlim mərkəzimizin işi sadəcə, təlimlərin
təşkili ilə məhdudlaşmır. Bir sıra tədbirlərin təşkilində tərəfdaş kimi çıxış
edir. Məsələn, 2017 və 2018-ci illərdə "HR Summit Baku"nun təşkilatı
dəstəkçisi olub. Elə bu yaxınlarda Türkiyədə insan resurslarının iradə olunması
sahəsində fəaliyyət göstərən "PERYÖN” dərnəyi ilə əməkdaşlığa başlamışıq.
-
Gənclərə məsləhətiniz...
Elvin:Gənclərə məsləhət görərdim ki, universitet təhsili
ilə kifayətlənməsinlər. Universitetdən alınan diplom, iş həyatında sadəcə,
qapıdan içəri girməyə kömək edər. Bacardıqları qədər təhsil aldıqları dönəmləri
yaxşı dəyərləndirsinlər. Gələcəkdə işləmək istədikləri sahədə elə universitetin
ilk illərindən təcrübə toplasınlar. Məqsədyönlü olsunlar. Hadisələrə pozitiv,
inamlı yanaşsınlar. Uğursuzluğa düçar olsalar belə, bədbinləşməsinlər.
Düşünsünlər ki, bunun özü də təcrübədir.
Pərviz:"Universitet illərindən yaxşı faydalanmaq” fikri ilə
mən də razıyam. Çox təəssüf ki, əksər gəncimiz bu gün sevmədiyi ixtisas üzrə 4
il universitetə boşuna gedirlər. Dünyagörüşlərini, artırsınlar, çalışmaq
istədikləri sahəni yüksək səviyyədə öyrənmək üçün özlərini peşəkar səviyyədə
inkişaf etdirsinlər. Dil bilgilərini genişləndirsinlər. Ən əsası, əzmkar və
iradəli olsunlar.
Günel Azadə