“Böhrandan çıxış yolu tapılıb”
Prezidentİlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin
2016-cı ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran
vəzifələrə həsr olunan iclası keçirilib. Dövlətbaşçısı 2016-cı ili təhlil
edərək deyib ki, ümumilikdə regionda və dünyada gedən proseslər nəzərə alınmalıdır.
2016-cı ildə dünyada və yaşadığımız regionda təhlükələr, risklər, təhdidlər artıb,
qanlı münaqişələr, müharibələr davam edib, yeni münaqişə ocaqları yaranıb.
Bir sözlə, yaşadığımız bölgədə sabitlik pozulub və iqtisadi inkişafla
bağlı vəziyyət ağırlaşıb: "2016-cı ildə dünyanın müxtəlif yerlərində təhlükəli
proseslər müşahidə olunurdu. Avropada miqrantlar böhranı dərinləşib, MDB
məkanında gedən proseslər narahatlıq doğururdu. O ki qaldı bizim ölkəmizə -
Azərbaycan 2016-cı ildə öz inamlı inkişafını davam etdirib, ölkəmizdə
təhlükəsizlik tədbirləri təmin edilib, Azərbaycan xalqı sülh, əmin-amanlıq şəraitində
yaşayır. Ölkəmizdə sabitliyin mənbəyi xalqımızın iradəsidir, xalqımızın
seçimidir. Bu gün ölkəmiz dünya miqyasında sabitliyi ilə seçilən ölkələrdən
biridir. Dünyada və bölgədə gedən təhlükəli proseslərə fikir verərkən bir daha
görürük ki, Azərbaycan öz yoluna sadiqdir, müstəqillik, inkişaf yolu ilə gedir
və biz çalışmışıq və çalışacağıq bundan sonra da ölkəmizi, xalqımızı mümkün
olan risklərdən qoruyaq, öz müstəqil yolumuzu təmin edək”.
Prezident 2016-cı ildə ölkə qarşısında duran bütün əsas vəzifələrin
təmin edildiyini də qeyd edib. Bildirib ki, Azərbaycan neftlə zəngin olan digər
ölkələr kimi, neftin qiymətinin aşağı düşməsindən əziyyət çəkirdi. Ancaq neft
ixrac edən bütün ölkələrin addımlarına nəzər salsaq, görərik ki, Azərbaycan o
ölkələrdəndir ki, bu böhranlı vəziyyətdən də uğurla çıxa bilib. Neftlə zəngin
olan bir neçə başqa ölkə var ki, bizim kimi bu vəziyyətdən uğurla çıxa bilib.
Bu o deməkdir ki, əsas gəlir mənbəyimiz olan neft bizə 3-4 dəfə az gəlir gətirib:
"Biz, əlbəttə ki, bu böhranlı vəziyyətdən çıxış yolunu tapmalı idik və hesab
edirəm ki, tapmışıq. Bütün çətinliklərə, itkilərə baxmayaraq, biz iqtisadi
sabitliyimizi qoruya bildik, bu ağır vəziyyətdən şərəflə çıxa bildik. 2016-cı
ildə də ölkəmizdə iqtisadi inkişafla bağlı çox önəmli addımlar atılıb. Bir daha
qeyd etmək istəyirəm, hər bir ölkənin inkişafı üçün əsas şərt təhlükəsizlikdir,
sabitlikdir, vətəndaş həmrəyliyidir. Bu da bizdə var. Təhlükəsizlik qorunur,
bir daha demək istəyirəm ki, xalqın iradəsinə əsaslanan sabitlik, vətəndaş birliyi
və həmrəyliyi 2016-cı ildə daha da artıb. Ümumi daxili məhsul aşağı düşsə də -
bunun da əsas səbəbi neftin qiymətinin 3-4 dəfə aşağı düşməsidir və bundan
irəli gələn investisiyaların, dövlət investisiyalarının azalmasıdır, - digər
önəmli göstəricilər bizi sevindirir. Xüsusilə, ölkəmizdə qeyri-neft sənaye
istehsalı keçən il 5 faiz artıb. Bu o deməkdir ki, bizim uzun illər ərzində
apardığımız siyasət öz nəticəsini göstərir. Sənayeləşmə, qeyri-neft sektorunun,
sahibkarlığın inkişafı, bax, bu gözəl nəticəni təmin edib. Böhranlı ildə
qeyri-neft sənayemizin 5 faiz artması, hesab edirəm ki, çox böyük göstəricidir”.
Demək olar ki, neftlə zəngin olan bütün ölkələrin valyuta gəlirləri
böyük dərəcədə aşağı düşüb. Müxtəlif fondlarda yığılan vəsaitlər kəskin şəkildə
azalıb. Prezident qeyd edib ki, Azərbaycanda Neft Fondunun gəlirlərini qorumaq
mümkün olub. Neft Fondunun gəlirləri cəmi 4 faiz aşağı düşüb. Çünki valyuta
ehtiyatlarının şaxələndirilməsi istiqamətində addımlar atılması nəticəsini
verib. Bizim valyutamız həm dollarda, həm avroda, həm Britaniya funtunda
saxlanılır. Dolların möhkəmlənməsi, avronun, funtun aşağı düşməsi nəticəsində
dollar ekvivalentində Neft Fondunun valyuta ehtiyatları 4 faiz aşağı düşüb.
Əgər bu məzənnə fərqi olmasaydı, az səviyyəli tənəzzülə uğramazdıq: "Böhrandan
çıxmaq üçün ən asan yol valyuta ehtiyatlarını xərcləməkdir və biz bunu bəzi
yerlərdə görürük. Ancaq biz gələcəyi düşünürük. Biz uzunmüddətli strategiyamızı
qururuq. Biz illər boyu valyuta ehtiyatlarımızı qorumuşuq, yığmışıq, ölkə üçün
lazım olan infrastruktur, sosial layihələrə yönəltmişik və bu gün də qoruyuruq,
artırırıq və artırmalıyıq”.
Dövlət başçısı bildirib ki, keçən il "Cənub” qaz dəhlizinin icrası
uğurla davam etdirilib. Neft gəlirləri üç-dörd dəfə azaldı deyə, xaricdən
kreditlər alınıb, daxili vəsait hesabına "Cənub Qaz Dəhlizi” və "Şahdəniz-2” layihələrinin icrası ilə
bağlı bütün lazımi addımlar atılıb. Keçən il Bakıda "Cənub” qaz dəhlizi
Məşvərət Şurasının ikinci toplantısı olub. O toplantıda iştirak edən bütün
ölkələr, Avropa Komissiyası, Amerika Birləşmiş Ştatları və "Cənub” qaz
dəhlizinin bütün üzvləri qəbul edilmiş bəyanatda Azərbaycanın liderliyini bir
daha göstəriblər: "Biz bu layihənin lideriyik, təşəbbüskarıyıq, aparıcı
qüvvəsiyik. 2016-cı ilin iqtisadi göstəricilərini təhlil edərkən görürük ki,
ümumi daxili məhsulun azalmasının əsas səbəbi dünya bazarlarında neftin
qiymətinin aşağı düşməsidir və bundan irəli gələn dövlət investisiyalarının
azalmasıdır. Biz ixracı şaxələndirməliyik və ilk növbədə kənd təsərrüfatı
məhsulları hesabına. Biz realist olmalıyıq. Biz indi texnologiya ixrac edə
bilmirik və edə bilmərik, vaxt lazımdır. Biz istədiyimiz səviyyədə maşın,
mexanizm ixrac edə bilmirik. Heç özümüzü də təmin edə bilmirik. Biz nəyi ixrac
edə biliriksə, diqqətimizi o real sektora yönəltməliyik. Burada kənd
təsərrüfatı, emal sahəsi əlbəttə ki, ən böyük potensiala malikdir. Torpaqlardan
səmərəli istifadə etməliyik və ixracımızı şaxələndirməliyik. Hesab edirəm ki,
biz görüləcək tədbirlər sayəsində kənd təsərrüfatı məhsulları ixracını iki dəfə
artıra bilərik. Bu, ölkəmizə daha çox valyuta, kənddə yaşayanlara isə əlavə
vəsait gətirəcək”.
Prezident onu da nəzərə çatdırıb ki, bu il "Cənub” qaz dəhlizinin
yaradılması ilə bağlı çox böyük işlər görüləcək. Bu il həlledici il olacaq. Bu
nəhəng layihəni maliyyələşdirmək üçün Azərbaycanın kifayət qədər vəsaiti var.
Beynəlxalq maliyyə qurumları da bu layihəyə vəsait ayırırlar: "Ona görə yox ki,
bizə belə xüsusi xoş münasibət bəsləyirlər. Ona görə ki, bu, səmərəli layihədir.
İndi beynəlxalq maliyyə qurumları elə layihələri axtarırlar ki, o layihələr pul
gətirsin. "Cənub” qaz dəhlizi o layihələrdəndir. Bu layihə həm iqtisadi
cəhətdən çox səmərəlidir, həm də ki, enerji təhlükəsizliyi baxımından bir çox
ölkələrin maraqlarını təmin edəcək, ilk növbədə Azərbaycanın. Ona görə, əgər
kimsə düşünürsə ki, bu layihənin icrası ilə bağlı bizdə problem olacaq, o, səhv
edir. Mən nəyə görə bunu deyirəm? Çünki bilirəm ki, bəzi siyasi dairələr neftin
qiymətinin düşməsi ilə bağlı yaranmış vəziyyətdən istifadə edərək deyirlər ki,
Azərbaycanın indi pulu azalıb, Azərbaycan indi ağır, çətin vəziyyətə düşüb,
"Cənub” qaz dəhlizini maliyyələşdirmək üçün pulu yoxdur, ona görə, gəlin
Azərbaycana təzyiq edək, öz tələblərimizi qoyaq, öz maraqlarımızı təmin edək
ki, o şərtlə biz Azərbaycana kredit verə bilərik. Bax, bu, keçən il ərzində
müşahidə edilən mənzərə idi, çox ucuz, necə deyərlər, çox ləyaqətsiz hərəkətlər
idi”.
H.Əsgər