Benzinin keyfiyyətini artırmaq istədi, amma... - Fotolar
Jurnalist Mahir Rəsuloğlu (Hümbətov) Abşeron rayonu Mehdiabad
qəsəbəsindəki "İST Petrol” yanacaqdoldurma məntəqəsində üzləşdiyi bir hadisəni
"Facebook” səhifəsində ictimailəşdirib. Bildirib ki, özünə məxsus "Mitsubishi
Pajeri io” markalı avtomobilin yanacaq çəninə "Aİ-92” markalı benzin vurdurub,
ardınca onun üstünə 10 litr həcmində "Premium” benzin də əlavə etmək istəyib.
"İST Petrol”un növbə rəisi Cavad adlı şəxs "Premium” benzinin qurtardığını əsas
gətirərək, jurnalistə təklif edib ki, maşının çənindəki "Aİ-92” markalı benzinə Çin
istehsalı olan və yanacaqdoldurma məntəqəsində satılan xüsusi qatqı vursun.
M.Rəsuloğlu ehtiyat etsə də, növbə rəisi onu inandırıb ki, hər hansı problem
olmayacaq, yanacağın keyfiyyəti artacaq. Nəticədə avtomobil sahibi bu təkliflə
razılaşıb. Beləliklə də 30 manatlıq "Aİ-92” markalı benzinin üzərinə qiyməti 10 manat
olan "FMS” qatqı əlavə edilib.
Təxminən 1-2 saatdan sonra M.Rəsuloğlunun
avtomobilində problem özünü göstərib. Özünün yazdığına görə, 2 həftə ərzində 3
maşın ustası yanında "əsir-yesir” olub, avtomobilin sıradan çıxan müəyyən
ehtiyat hissələrini dəyişdirmək məcburiyyətində qalıb. Ümumilikdə 560 manat
xərcə düşüb. Jurnalistin qeyd etdiyinə görə, avtomobil ustalarının hamısı
bildiriblər ki, maşında yaranan bu problemlər benzinə əlavə edilən qatqıdan
qaynaqlanıb. Həmin qatqı benzin filtrindən tutmuş, yağ kəfkirinə (forsunka) qədər
bütün sistemdə problemlər yaradıb.
M.Rəsuloğu maşınındakı
problemləri aradan qaldırdıqdan sonra Mehdiabad qəsəbəsindəki "İST Petrol” yanacaqdoldurma
məntəqəsinə müraciət edib, zəmanətlə tökdükləri qatqının yaratdığı problemi onların
diqqətinə çatdırıb, xahiş edib ki, ona dəyən ziyan ödənilsin. Lakin onunla
həmsöhbət olan şəxs sözügedən qatqını yanacaqdoldurma məntəqəsinə gətirən firma
nümayəndəsinin telefon nömrəsini verib, yaranan problemə görə onların
məsuliyyət daşıdığını söyləyib. M.Rəsuloğu firmanın nümayəndəsinə zəng edib vəziyyəti
izah etsə də, qarşı tərəf yaxasını məsuliyyətdən kənara çəkib, iddia edib ki,
avtomobildə yaranan problemlərin benzinə əlavə olunan qatqı ilə heç bir əlaqəsi
yoxdur. Eyni zamanda, jurnalistə bildirilib ki, ustalar ona yalan danışıb.
Nəticə olaraq M.Rəsuloğuna dəyən maddi və mənəvi ziyan heç kim tərəfindən
qarşılanmayıb. Jurnalist başına gələnləri "Facebook”da ictimailəşdirməklə,
avtomobil sürücülərini ayıq-sayıq olmağa, başqalarının da bu problemlə
üzləşməsinin qarşısını almağa cəhd edib.
Sosial şəbəkədə yayılan və
geniş müzakirələrə yol açan bu hadisəni araşdırmaq üçün əvvəlcə adıçəkilən
yanacaqdoldurma məntəqəsi ilə əlaqə yaratdıq. Növbə rəisi Cavad Mənsimli hadisədən xəbərdar olduğunu bildirərək
söylədi ki, əgər doğrudan da M.Rəsuloğlunun avtomobilində yaranan problem "İST
Petrol”da ona təklif edilən və yanacaq çəninə tökülən qatqıdan qaynaqlanıbsa,
o, səhəri gün müraciət etməli idi. Hadisənin üstündən bir həftədən çox vaxt
keçdiyini xatırladan növbə rəisi dedi ki, belə situasiyada onların ünvanına
səsləndirilən ittihamın əsalı olub-olmadığını sübut etmək qeyri-mümkündür:
"Əgər avtomobildəki problem bu qatqı ilə bağlıdırsa, nə üçün Mahir müəllim
səhəri gün deyil, bir həftə sonra bizə müraciət edib. Səhəri gün gəlib bizim
nümayəndənin iştirakı ilə avtomobili təmir edən ustanın yanına gedər, birlikdə
hadisəni araşdırar, günahkar olduğumuz sübuta yetirildiyi təqdirdə, vurulan
maddi ziyanı aradan qaldırmağa çalışardıq. Yaxud, o qatqını bizə gətirən
firmanı məcbur edərdik ki, həmin ziyanı ödəsin. Amma Mahir müəllim bunu
etməyib, bir həftə sonra gəlib şikayət edir ki, vəziyyət bu cürdür. Belə olan
halda, kim inana bilər buna? Bundan başqa, indiyə qədər yüzlərlə sürücüyə də bu
qatqıdan təklif etmişik, onlar da istifadə ediblər. Bu qatqı avtomobildəki sistemi
təmiz saxlayır, yanacaq sərfiyyatını azaldır və sair. Mahir müəllim istisna
olmaqla, indiyə qədər heç bir sürücü bununla bağlı hər hansı problem yaşadığını
bizə bildirməyib”.
Yanacaqdoldurma məntəqəsinin yönləndirməsi ilə "FMS” qatqısının
Azərbaycanda satışını həyata keçirən şəxslərdən biri ilə əlaqə yaratdıq. Satıcı Eldəniz Əsədov bizimlə
söhbətində bildirdi ki, sözügedən qatqı Çindəki "FMS” zavodunda istehsal olunur
və bir çox ölkələrə, o cümlədən Azərbaycana gətirilir. Onun sözlərinə görə,
qatqı keyfiyyətlidir, müvafiq standartlara cavab verir və buna görə sertifikatı
da var: "Bu qatqını yanacaq çənindəki benzinə qatırsan. Motor işlək vəziyyətdə
olduqda, qatqının köməyi ilə avtomobilin "forsunka”sı çirkdən təmizlənir. Lakin
bunun üçün xüsusi tələblər var. Gərək bu qatqı çirkli yanacaq çəninə
tökülməsin. Avtomobil uzun müddət istismardadırsa, yanacaq çəninin dibində
çöküntülər olur və "FMS” qatqısı əlavə edildikdə, həmin çöküntülər qaynayır,
benzin filtrinə yönəlir. Belə olan halda qaynanmış çöküntü benzin filtrini
tutur, ardınca "forsunkaya” sızır və orada ilişib qalır. Nəticədə mühərrikin iş
mexanizmində problem yaranır. Bütün bu
məlumatı qatqını müştəriyə - sürücüyə təklif edən şəxs mütləq bildirməliydi”.
E.Əsədova jurnalist
M.Rəsuloğlunun da avtomobilində oxşar prosesin baş verdiyini xatırladaraq, nə
üçün bu qatqı sürücüyə təqdim edilərkən təlimat verilmədiyini də soruşduq. O
bildirdi ki, jurnalistin avtomobilindəki problem qatqıdan qaynaqlanmayıb:
"Mahir müəllimlə telefonda danışdıqdan sonra bir neçə avtomobil ustası ilə
əlaqə saxladım, vəziyyəti izah etdim. Onlar da təsdiqlədilər ki, jurnalistin
maşınındakı problem "FMS” qatqısından ola bilməz. Bu dərmanın sertifikatı var.
Əgər Mahir müəllim sertifikata inanmırsa, buyurub həmin dərmanın tərkibini
istədiyi yerdə yoxlatdıra da bilər. Biz hesab edirik ki, onun maşınındakı
problem sürücülərə təklif etdiyimiz qatqı ilə əlaqəli deyil. Bundan başqa,
həqiqətən də problem bu dərmandan qaynaqlanıbsa, Mahir müəllim həmin gün, yaxud
səhəri gün bizə müraciət edəydi, birlikdə baxış keçirər, məsələyə aydınlıq
gətirərdik. O isə bir həftə sonra gəlib bizi nədəsə günahkar bilir”.
Neytral mövqe öyrənmək üçün
avtomobil ustası ilə də əlaqə yaratdıq. Mütəxəssis
Namiq Ağayev bildirdi ki, avtomobilin yanacaq çəninə tökülən qatqılar
müxtəlif ölkələrin bazarları üçün nəzərdə tutulur. Onun sözlərinə görə, əsasən
Amerika bazarı üçün nəzərdə tutulan qatqılardan Azərbaycandakı avtomobillərdə
istifadə edəndə müəyyən problemlər özünü göstərir: "Yanacaq çənində məhz
yanacağın tərkibindən irəli gələn müəyyən çökmələr olur. Sözügedən qatqılardan
istifadə olunanda, bu çöküntülər benzin filtrində, "forsunka”larda problemlər
əmələ gətirir, motor düzgün işləmir. Amma Almaniya istehsalı olan qatqılar var
ki, yanacaq çənindəki həmin zir-zibili, çökməni əridir və sistemdə problem yaratmadan
yandırır. Tövsiyə edərdim ki, hər bir sürücü bu qatqılardan istifadə etməzdən
öncə, avtomobilini daimi olaraq təmir etdirdiyi usta ilə məsləhətləşsin.
Yanacaqdoldurma məntəqəsində kiminsə vəd verməsindən asılı olmayaraq, sürücü mütləq
mütəxəssislə məsləhətləşib, bu istiqamətdə addım atmalıdır”.
Vətəndaşa vurulan maddi
ziyanın aradan qaldırılması yollarını da araşdırdıq. Hüquqşünas Ərşad Hüseynov bildirdi ki, Mülki Məcəllə belə
məsələləri, yəni vurulmuş ziyan və həmin ziyana görə kompensasiyanın ödənməsini
tənzimləyir. Bununla yanaşı, İstehlakçıların Hüquqlarının Müdafiəsi Haqqında
Azərbaycan Respublikasının Qanununda da bununla əlaqədar müvafiq müddəalar var:
"Əgər vətəndaşa vurulan ziyanı qarşı tərəf danışıqlar yolu ilə, könüllü surətdə
aradan qaldırmaq istəmirsə, zərərçəkən peşəkar hüquqşünasla məsləhətləşib məhkəmədə
iddia qaldırmalıdır. İddia tələbini sübut etmək üçün vətəndaş məhkəmədə vəsadət
qaldırmalıdır ki, ekspertiza təyin olunsun. Əgər ekspertiza sübut etsə ki,
avtomobildəki nasazlıq yanacağa əlavə edilən qatqıdan irəli gəlib, bu zaman məhkəmə vətəndaşın xeyrinə qərar qəbul edəcək, həmçinin ona vurulan maddi
ziyan, üstəlik bütün məhkəmə xərclərinin yanacaqdoldurma məntəqəsi və ya
qatqını satan hüquqi-fiziki şəxs tərəfindən ödənməsi qətnamədə öz əksini
tapacaq. Hətta vətəndaşın belə halda mənəvi kompensasiya tələb etmək haqqı da
var”.
P.S. Günün sonunda yazıda adıçəkilən yanacaqdoldurma məntəqəsinin növbə rəisi Cavad Mənsimliredaksiyamızla əlaqə saxlayaraq, jurnalistə dəymiş maddi ziyanın ödənilməsi ilə bağlı aralarında razılaşma əldə etdiklərini bildirdi.
Rufik İSMAYILOV