Bakı 14°C
BDU-da ilk dərs günü
Bu gün düz 99 ildir yol gəlirsən! Həm uzun və məşəqqətli, həm də
şərəfli bir yol. "Xalqının tarixinə yeni bir parlaq səhifə yazmaq üçün” bu yola
ilk dəfə 15 noyabr 1919-cu ildə çıxdın. "Dahi mütəfəkkirlərimizin zəkasından
qaynaqlanaraq”, xeyir –duasını alaraq bir az ürkək, bir az inamla çıxdın bu
yola. Cəmi "40 müəllim, 2 fakültə ilə”. Gəlişin "mütərəqqi ziyalılarımızın uzun
illərdən bəri apardığı mübarizənin təzahürü idi”. O ziyalılarımız ki, bu arzunu
gerçəkləşdirmək üçün heç bir çətinlikdən qorxmadan, hər əzaba qatlaşdılar. Amma
ümidlərini üzmədilər. Onlara bu ümid çırağını yandırmaq Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyəti dövründə nəsib oldu. "Müstəqil dövlətin müstəqil ali təhsil
ocağını - Bakı Dövlət Universitetini yaratmağa nail oldular”. Bu Cümhuriyyət
xadimlərinin Azərbaycan xalqı qarşısında "böyük tarixi xidmətlərindən biri
idi”.
15 noyabr 1919-cu il. Şənbə
günü. BDU-da ilk dərs günü. "Yeni bir tərəqqi dövrünün açılmasının ibtidası
olacaq bir gün”. Azərbaycanda universitet təhsilinin təməli qoyulan ilk gün.
"Mənəvi böyüklüyümüzün simvolu” olan təhsil və mədəniyyət məbədimiz! Bu məbəd
Azərbaycanda "millətin maarif, mədəniyyət və elminin ulu təməli üzərində çatmış
ən gur Ocağı oldu”.
28 aprel 1920-ci il. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin süqutu.
Cümhuriyyətimizin yadigarı olan "ilk addımlarını atan universitetdə təhsilin və
tədrisin” xarakteri dəyişdirilməyə istiqamətləndirildi. Universitetin
fəaliyyəti "ideoloji çərçivəyə salınaraq” sosializm quruculuğu işinə yönəldi və
siyasi hakimiyyət uğrunda mübarizə aparan kadrlar "ştamplayan” emalatxanaya
çevrildi. Universitet "Böyük Oktyabr sosialist inqilabının yetirməsi” kimi
qələmə verilərək, "marksist-leninçi təhsil” ocağı oldu. Onu yaradanları,
əsasını qoyanları unutdurmağa çalışdılar. Amma xoşbəxtlikdən buna nail ola
bilmədilər. Dövrün "abı-havasına” uyğun ideya-siyasi işin səviyyəsini
yüksəltmək üçün "Lenin yolu ilə”, "Lenin tərbiyəsi uğrunda” devizi altında uzun
illər yol gəldi. Sovetləşmə siyasətini hurreylə qarşılayanlar "universitet
əvvəlcə ruslaşdırılmalıdır” deyərək məqsədlərinə nail olmaq üçün çox
çalışdılar.
İnzibati-amirlik sisteminin formalaşdığı, kütləvi repressiyaların və
qırmızı terrorun hökm sürdüyü illərdə universitet repressiya dövrünü də
"yaşadı”. Bu universitet həyatında "təhsilin siyasətləşməsi” dövrü idi ki, bu
zaman universitet "inqilabi sayıqlıq” dövrünü keçirdi. Bu "sayıqlıq” ona çox
baha başa gəldi. Divarları arasında hər an "xalq düşmənləri” peyda olan təhsil
ocağı dəhşətli, qorxulu və səksəkəli günlərini, aylarını, illərini
"yaşadı”.
Bütün bunlara baxmayaraq, universitetin "Vətən övladlarına ziya
vermək amalı heç vaxt dəyişmədi”. "Azərbaycan xalqının milli sərvəti və milli
iftixarı olan” universitet yalnız milli və ictimai tərəqqimiz üçün gərəkli
olmadı, həm də o, mənəvi qida rolunu oynadı. Azərbaycanda "müstəqil düşüncənin
və demokratiyanın beşiyi oldu”. Xalq yenidən azadlığı uğrunda mübarizəyə qalxdı
və bu mübarizənin önündə məhz BDU-nun müəllim, professor və tələbə heyəti
addımladı. "İqtisadi, ictimai və mənəvi böhran şəraitinə düşmüş universitet”
yenidən sınaq dövrünü yaşadı və xoşbəxtlikdən bu sınaqdan da üzüağ çıxaraq
dirçəliş dövrünə yol aldı. Ölkəmizdə ali təhsilin və elmin tərəqqisi naminə
öhdəsinə düşən vəzifələri layiqincə, şərəflə yerinə yetirdi və yetirir.
Bu gün bir əsr yol gələn BDU "dünyanın bir neçə yüz il əvvəl
yaradılmış aparıcı universitetləri ilə bərabərhüquqlu əməkdaşlıq edir,
hərtərəfli elm və təcrübə mübadiləsi aparır. Bu günə kimi dünyanın 200-ə yaxın
aparıcı universiteti Bakı Dövlət Universiteti ilə əməkdaşlıq müqaviləsi imzalayıb.
Onların arasında ABŞ, İngiltərə, Almaniya, Türkiyə, İtaliya kimi azman
ölkələrin aparıcı universitetləri də var.
Sözsüz ki, burada əsas amil Azərbaycan gəncinin elmli, təhsilli və ən
əsası vətənpərvər, millətsevər yetişməsidir. Odur ki, Azərbaycan xalqının ən
gözəl, orijinal mədəniyyətini, adətlərini qoruyub saxlayan, BDU-da milli
dəyərlərə önəm vermək, gənc nəsli milli dəyərlər əsasında tərbiyə etmək hər an
diqqət mərkəzindədir.
Qərənfil Dünyaminqızı
Əməkdar jurnalist
