Bakıdan Sumqayıta tıxacsız aparan yol
Mütəxəssislər deyir ki, Bakı-Sumqayıt
yolunu qaydaya salmaq üçün görüləcək işlər mərhələli şəkildə həyata
keçirilməlidir
"Mənə məlumat verilir ki, Bakı-Sumqayıt
yolunda tez-tez tıxaclar olur". Bunu
Prezident İlham Əliyev oktyabrın 31-də paytaxtın Yasamal rayonunda Şəfayət
Mehdiyev küçəsinin Tbilisi prospektindən Landau küçəsinədək olan hissəsində
yenidənqurmadan sonra görülən işlərlə tanış olarkən deyib. Ölkə başçısı
Bakı-Sumqayıt yolundakı tıxacların aradan qaldırılması ilə bağlı Azərbaycan
Avtomobil Yolları Dövlət Agentliyinin İdarə Heyətinin sədri Saleh Məmmədova
tapşırıq verib: "Baxmayaraq ki, indi qatar da işləyir və vətəndaşların bir
hissəsi qatardan istifadə edir, yenə də tıxaclar var. Ona görə, baxın, bu yolu
genişləndirmək üçün texniki imkan olmalıdır, layihə hazırlayın”.
Bakı-Sumqayıt
yolunda olan tıxac problemini həll etmək üçün bəzi addımlar atılsa da,
istənilən nəticə əldə edilmir. Həmin istiqamətdə yenə tıxac problemi yaşanır.
Bəs bu problemi birdəfəlik həll etmək üçün hansı addımlar atılmalıdır?
Sosial məsələlər üzrə ekspert
İlqar Hüseynli alternativ yol kimi metro xəttinin
çəkilməsini təklif edir: "Tıxac əsas olaraq "Şamaxinka” deyilən ərazidən
başlayıb Bakı Mühəndislər Universitetinə qədər davam edir. Amma ən problemli
bölgə ekologiya postuna qədər olan hissədir. Genişləndirmə işlərinin burada
aparılması daha məqsədəuyğun hesab edilir. Həmin ərazidə iki tunel var, biri
Xırdalan dairəsində, digəri isə "Şamaxinka” tərəfdən Bakıya gələn yoldadır. Tıxaclar
əsasən bu istiqamətdə olan yollarda müşahidə edilir. Hesab edirəm ki, Xırdalan
dairəsində genişləndirmə işlərinin aparılması mümkündür. Əslində həmin yol
əvvəldən daha geniş inşa edilsəydi, bu gün belə problemlə rastlaşmazdıq.
Tunellərdə genişləndirmə işləri edilsə və ya alternativ yerüstü nəqliyyat xətti
çəkilsə, tıxaclar azalar. Həmin ərazidə yerləşən ekologiya postunun yerinin
dəyişdirilməsi də mümkündür. Postun yerinin dəyişdirilməsi də nəqliyyatın
intensivliyindəki problemi qismən aradan qaldırar. Düşünürəm ki, metro
tikintisi də bu istiqamətdə olan tıxacların həllinə kömək edər. Belə ki, fərqi
yoxdur, istər yerüstü, istər yeraltı metro xəttinin çəkilişi alternativ yol
sayıla bilər. Çox yaxşı olar ki, metronun Avtovağzal stansiyasından Xırdalana,
Xırdalandan Masazır, Saray və Sumqayıt ərazilərinə xətt çəkilsin”.
Nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert
Elməddin Muradlı bu məsələnin çoxdan müzakirə
edildiyini və müəyyən təkliflərin irəli sürüldüyünü qeyd etdi: "Cənab
prezidentin məsələ ilə bağlı tapşırığı onun bu yolda olan tıxaclardan xəbərdar
olduğunu göstərir. Bakı-Sumqayıt yolu, daha doğrusu Xırdalan dairəsi ilə 20 Yanvar
arasında olan ərazi əzəldən problemli olub. Bu tıxacların niyə baş verdiyi
məlumdur. Çünki yolun ortası genişdir, amma giriş hissəsi dardır. Yəni həm "Şamaxinka”,
həm də Xırdalan tərəfdən girişdə yol daralaraq 2 zolaq olur. Ortada isə 6
zolaqdır. Mən də olan məlumata görə, təxminən 1 il əvvəl tıxacın qarşısını
almaq üçün Xırdalan dairəsinin genişləndirilməsi ilə bağlı bir layihə təklif
edilib. Deyilənə görə, dairə tam ləğv ediləcək, oradan körpü şəklində istifadə
etmək mümkün olacaq. Məsələn, "Koroğlu” metrosu yaxınlığında olan körpü qovşağı
kimi qovşaq yaradıla bilər. Eyni zamanda "Şamaxinka” deyilən ərazidə də bir az
genişləndirmə işləri görülsə, tıxacın qarşısı alınmış olar. Təəssüf ki, bu, çox
böyük vəsait və zaman tələb edir. Həmin yolla bağlı atılacaq yeni addımlar nə
vaxt icra olunacaqsa, ilk olaraq onun alternativi düşünülməlidir. Çünki
alternativ yol olmasa, Sumqayıt və ətraf qəsəbələrdə yaşayan əhali çox əziyyət
çəkəcək. Bildiyim qədəri ilə əvvəl təklif edilən layihənin icrası ona görə baş
tutmadı ki, həmin yolu bir müddət bağlamaq lazımdır. Yəni layihənin icrası üçün
Bakı-Sumqayıt yolu 6 ay bağlı qalmalıdır. Bu isə ciddi problemlər yarada bilər.
Hazırda Biləcəri tərəfdən Sumqayıta alternativ yol çəkilməsi təklif edilir. Biləcəridən
Sumqayıta yol var, amma o da bir zolaqdan ibarətdir. Təsəvvür edin, Bakı-Sumqayıt
yolunda 6 zolaqda hərəkət edən maşınları birzolaqlı yola yönəldən zaman nələr baş
verər. Ona görə, ekspertlər həmişə deyirdi ki, qanuna uyğun olaraq, yol
kənarlarında 12 metr məsafə saxlayın, çünki yolun sağı və solu 12 metr boş
olmalıdır. Amma təəssüf ki, ekspertlərin, mütəxəssislərin dediyini eşidən
olmadı. İndi isə bunun əziyyətini çəkirik.
Ümid edirəm ki, cənab Prezidentin tapşırığından sonra Bakı-Sumqayıt
yolunu qaydaya salmaq üçün görüləcək işlər mərhələli şəkildə həyata keçiriləcək
ki, yol tam bağlanmasın”.
Nəqliyyat məsələlər üzrə ekspert Azər Allahverənov bu
istiqamətdə dünya təcrübəsindən də
yararlanmağı tövsiyə edir: "Bakı-Sumqayıt yolunda olan tıxacın aradan
qaldırılması üçün bir sıra təkliflər irəli sürülür. Bunlardan bəziləri ola
bilsin, qısa müddətdə reallaşsın, amma böyük vəsait, bəziləri isə daha uzun
müddətli çəkib, lakin az vəsait tələb etsin.
Hər hansı problemi həll etmək üçün addım atanda, onun iqtisadi
səmərəliliyi də nəzərdən keçirilir. Yəni onun nə dərəcədə səmərəli, effektiv
olacağı ölçülməlidir. Əgər söhbət yolun genişləndirilməsindən gedirsə, burada
ciddi məsrəflər çıxır. Bundan başqa, çıxış yolu kimi nəqliyyat vasitələrinin
axının bölüşdürülməsi də mümkündür. Bölüşdürmə bir neçə mərhələdə gedə bilər.
Bu isə yolun relyefindən, infrastrukturundan asılıdır. İki, üçmərtəbəli yol
qovşaqları da salına bilər. Dünya təcrübəsində bu istiqamətdə sınaqdan çıxmış
üsullar var. Bütün bunların hamısını nəzərə alaraq, məsələnin həlli ilə bağlı
təkliflərin irəli sürülməsi labüddür”
Günel
Azadə