Bahara nə qaldı ki...
Görsən ki, qiyamət qopur,
əlindəki fidanı torpağa basdır
Sizi bilmirəm, mənim üçün
baharın gəlişi günün uzanması ilə başlayır. Elə ki səhər işə, axşam evə tələsirəm
və hava hələ işıqlı olur, fikirləşirəm: deməli, ağrı-acılı, çətin günlərin ömrü
gödəlib. Belə günlərdə dünya insana daha ümidli, daha şirin görünür. O anlarda,
saatlarda ömrün ötən illərində itirib gəldiyimiz arzular yenidən çağlayır,
ağaclar qəlbimizdə tumurcuqlayır, təbiət cilvələnir...
Bu qış arzuolunan kimi keçdi. Kiçik çillə nə bələkdəki körpəyə, nə də
qarının keçilərinə xətər yetirə bildi. Gözümüz doyunca qar görmədi, şaxta
barmaqlarımızı sızlatmadı. Aranda yağan qar da yerdə qalmadı. Bu isə əkinçiləri
narahat etdi. Çünki qar və şaxta olmayanda ziyanvericilər əkinlərə ciddi zərər
verir. Lakin mütəxəssislərin fikrincə, yağıntının miqdarı zəmilərin,
bağ-bostanın, yaşıllığın inkişafına bəs edər.
İndi boz aydır. Amma boz ay da
ipə-sapa yatan deyil, ha. Fikrini tez-tez dəyişən adamlar kimidir. Bir də
gördün tufan qopdu... Amma nə illah eləsə də, ömrü gödək, arxası yazdır. Bu
günlərdə yağan qar nə yerdə qalasıdır, nə də qatı duman dağlarda. Elə ki, ilıq
yaz küləyi əsdi, düz-dünya cənnətə dönəcək. Çərşənbələrin çoxu arxada qaldı.
Bir azdan dağların əlçatmazlarında xarlanmış qar da sulanacaq, suya-selə dönüb
torpaqlarımıza bərəkət səpəcək...
Oyanış, gözəllik, səmimiyyət
bayramı olan Novruza hazırlıq işləri başlayıb. Şəhər və kəndlərimizdə təmizlik,
abadlıq işlərinə start verilib. Bu Novruzu alnıaçıq, üzüağ, ürək genişliyi ilə
qarşılayacağıq. Çünki igidlərimiz ötən payızda böyük qəhrəmanlıq göstərərək 44
gün ərzində işğal olunmuş torpaqlarımızı azad etmişlər. Artıq o yerlərdə sürətli
quruculuq işlərinə başlanılıb.
Novruzun özəlliyi bir də zəngin
süfrəsindədir. İndi hər bir evdə imkan olan qədər bayram şirniyyatı - şəkərbura,
paxlava, şorqoğalı, badambura və sair bişirilir. Allah hər bir ailənin süfrəsinə
bərəkət qismət eləsin!
Bir vaxtlar nənələrimiz
xalça-palazı Novruzadək kəsmək üçün gecəni-gündüzə qatardılar. Yun darayar, cəhrəni
işə salıb iplik hazırlayardılar. Cəhrə səsinə, bir az zarafat, bir az gerçək,
oxuyardılar:
Gülmalının yanı cırıq,
Əyir, cəhrəm, əyir.
Kəndxudanın zatı qırıq,
Əyir, cəhrəm, əyir.
Uşaq qaldı tumançaq,
Əyir, cəhrəm, əyir.
Gəlin qaldı yalıncaq,
Əyir, cəhrəm, əyir...
Baharın nəfəsi arabir adamı vurur. Gəlişi qəlbimizdə müşküllərimizi
inamla, fədakarlıqla həll etmək ümidi oyadır. Günəş, qəfil bir neçə saatlığa
gülümsəyəndə, adam üstündəki "qış yükü"nü soyunub atmaq, şəhərdən kənara
çıxmaq həvəsinə düşür.
Yəqin çoxları mənimlə razılaşar ki, hər il baharın gəlişini
yaddaqalan etmək, təbiri-caizsə, tarixləşdirmək üçün ən yaxşı iş, əməl yazağzı
ağac, gül kolları əkməkdir. Çünki bu, hər kəsin torpağın sinəsindəki izi deməkdir.
Buna görə də, imkanı olan hər bir soydaşımız bu günlərdə ağac, gül əkməyi və
onu becərməyi unutmamalıdır. Çünki ağac sağlamlıq, gözəllik, sərvət mənbəyidir.
Oxuyub öyrəndiklərimdən yadda qalan budur ki, meşə və meşəkənarı sahələrə,
bitki örtüyü zəif ərazilərə nisbətən, təqribən 50 faizdən çox yağıntı düşür.
Bir hektar ağaclıq ildə 3 tondan 6 tonadək zəhərli qazları udur. Böyük bir ağac
saatda, təqribən, 1,5-1,7 kiloqram oksigen buraxır. Bu isə 72 insanın sutka ərzində
oksigenə olan ehtiyacını ödəmək deməkdir.
Ağaclar həm də qida mənbəyidir. Ağaclarda yetişən meyvələr ilboyu
yalnız insanlar deyil, yüzlərlə canlı tərəfindən də yeyilir. Quşlarla yanaşı,
bir çox canlılar elə ağacın kök və budaqlarında yaşayıb, çoxalırlar... Bəzən
min əziyyətlə böyüdülən insan bir ağac qədər cəmiyyətə xeyirli olmur. Bütün
bunlara görə, Peyğəmbərimiz Həzrəti Məhəmməd buyurub: "Görsən ki, qiyamət
qopur, əlindəki fidanı torpağa basdır". 2019-cu ilin dekabrında böyük sair
İmadəddin Nəsiminin yubileyi ilə bağlı ölkə üzrə 650 min ağac əkilmişdi. Gözəl
tədbir idi.
Bakı son onilliklərdə çox böyüyüb, gözəlləşib. Amma bu gün Bakının,
Abşeronun yaşıllığa daha çox ehtiyacı var. Çünki paytaxtın havası ürəkaçan
deyil, bağları, parkları azdır. Mövcud parklarda da yaşıllıq lazımi qədər
deyil. Respublikamızın əksər şəhərlərində də vəziyyət qənaətbəxş deyil. Deməli,
yaşıllaşdırma genişləndirilməlidir. Doğrudur, hər il bu işə milyonlar xərclənir,
amma əkilən tinglərin və kolların xeyli hissəsi qayğısızlıqdan məhv olur.
Bakıda yaşıllıq sahələri var ki, ildə bircə dəfə də olsun suvarılmır. Halbuki,
o ağacların əkilməsinə və böyüdülməsinə, balalarımızın ehtiyacı ola-ola,
qıyılmayan uşaqpulundan qat-qat çox vəsait xərclənib...
Məlumat üçün deyək ki, hazırda
Bakı şəhərində mövcud olan yaşıllıqların ümumi sahəsi, təxminən 15 min hektardır
kı, bu da adambaşına 6 kvadratmetr təşkil edir. Aşağı göstəricidir. Son illərdə
paytaxtda və ölkənin regionlarında meşə
fonduna daxil olmayan ərazilərdə 22 milyondan çox ağac əkilib və yaşıllıq
salınıb. Amma gəlin görək quru, külək əsəndə toz qopan, qaynar günlərdə kölgələnməyə
ağac tapılmayan sahələr nə qədərdir. Çooox! Axı o yerlər də Vətən torpağıdır.
Yeri gəlmişkən deyək ki, düşməndən azad olunmuş torpaqlarımızın
yaşıllaşdırılması, oradakı meşə fondunun bərpası çox vacibdir. Sevindiricidir
ki, artıq həmin ərazilərdə bu vacib işə başlanılıb.
Torpağın sinəsi isindikcə, əkinlərə,
bağ-bağçaya ürək rahatladan təravət yayılacaq. Zəmilər, sanki bir göz
qırpımında boy atacaq. Düz-dünya "çiçək yağışı”nda çiməcək. Baharın gəlişinə, bəlkə
də, hamıdan çox sevinən, əlini, ürəyini əkin-biçinə hazırlamış insanlar olacaq.
Günəş gülümsəyən, torpaq isinən kimi, onlar toxumu götürüb şum üstünə
çıxacaqlar.
Gün kürəyimizi tərlədəndən sonra hər kəs harasa getmək həvəsinə düşəcək
və səyahətlər başlayacaq.
Allah hamını arzularına qovuşdursun, ağrılı, nisgilli günləriniz
arxada qalsın!
Daha bahara nə qaldı ki...
Səməd Məlikzadə