“Azərbaycanın uğurları hər zaman kimlərdəsə qıcıq yaradıb”
Sahib Məmmədov: "Antiazərbaycan şəbəkənin ölkə daxilindəki üzvləri bilərəkdən qanunları kobud şəkildə pozub, səs-küy salmaqla, hətta özlərinin həbs edilməsinə nail olmaqla şou düzəldirlər”
Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının
(ATƏT) Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun hər il İnsan meyarı
(ölçüsü) üzrə ənənəvi iclasları keçirilir. Bu tədbir DTİHB yerləşdiyi Varşava şəhərində
olur. Bundan başqa, adətən Vyanada ixtisaslaşmış mövzular üzrə əlavə tədbirlər
də keçirilir. Budəfəki tədbir 11-22 sentyabr 2017-ci il tarixlərində keçirilir.
Azərbaycandan həmin tədbirlərdə rəsmi dövlət nümayəndələri ilə yanaşı, vətəndaş
cəmiyyətinin, media sektorunun nümayəndələri də iştirak edib. Sözügedən tədbir
və orada müzakirə olunan məsələlər, antiazərbaycan şəbəkənin əsassız iddiaları,
ölkəmizə qarşı təşkil edilən kampaniyalar və digər məsələlərlə bağlı "Kaspi”nin
suallarını, hüquq müdafiəçisi Sahib Məmmədov cavablandırır.
- Sahib bəy,
Siz ATƏT Demokratik Təsisatlar və İnsan Hüquqları Bürosunun tədbirlərində
davamlı olaraq iştirak edirsiniz. Bu dəfə də Varşava keçirilən belə tədbirlərin
iştirakçısı olmusunuz. Əvvəlcə səfər, sözügedən tədbirlər barədə təəssüratlarınızı
öyrənmək istərdik...
- ATƏT Demokratik Təsisatlar və İnsan
Hüquqları Bürosunun 26-cı illik insan meyarı (ölçüsü) tədbirində bir qayda
olaraq iştirak edirəm. Həm Varşavadakı əsas tədbirdə, həm də Vyanadakı əlavə tədbirlərdə.
Özlüyündə nüfuzlu bir tədbir olmasına baxmayaraq, son illərdə bu toplantını bəzi
dövlətlərin və güclərin təsiri altında olan QHT-lər, beynəlxalq QHT-lər və digər mərkəzlər bəzi "ipə-sapa” yatmayan
dövlətlərə qarşı təzyiq alətinə çevirib. Təsəvvür edin ki, uzağı 15 işçi
toplantı keçirilir, 100-ə yaxın isə side event deyilən əlavə tədbirlər. Bu tədbirləri
müxtəlif güclərin maraqlarını ifadə edən QHT-lər, o cümlədən beynəlxalq QHT-lər
və sair mərkəzlər təşkil edir. Adətən fokusda, yəni hədəfdə bir neçə dövlət
olur. Maraqlı məqam burasıdır ki, Azərbaycan son illərdə həmişə fokusda olub.
Acınacaqlı haldır ki, Ermənistan və onu himayə edən dövlətlərin prosesə cəlb
etdiyi həmvətənlərimiz bu işdə xüsusi canfəşanlıq edirlər. Lakin budəfəki
ritorika əvvəlki 3 ildən kəskin fərqlənirdi. Fikrimcə, builki ritorikanın dəyişməsində
ABŞ demokratlarının məğlubiyyəti və Donald Trampın prezident seçilməsi də ciddi
rol oynayıb. Çünki, dünyanın hər yerindən, xüsusən ATƏT məkanından gələnlərin əksəriyyətini
ABŞ maliyyələşdirirdi. Bu, birbaşa və ya 3-cü tərəflər vasitəsi ilə həyata
keçirilirdi. Məsələn, neçə illər bu tədbirdə side eventlərin kralı olan Rebekka
ümumiyyətlə görünmədi. Qatı antiazərbaycançı Bayeri də ümumiyyətlə bu işdən kənarlaşdırıblar.
Bu ildən ATƏT DTİHB və ATƏT-in Media azadlığı üzrə xüsusi nümayəndəsi də dəyişib.
Tədbiri açan fəaliyyətdə olan sədr ölkənin xarici işlər naziri, ATƏT-in baş katibi,
eləcə də açılış məruzələri edən DTİHB rəhbəri, ATƏT media üzrə xüsusi nümayəndəsi,
həmçinin ilk plenar sessiyanın əsas məruzəçilərinin heç biri Azərbaycan
haqqında mənfi fikir bildirmədi. Toplantının başlanğıcında Azərbaycandan gələn
xəbər antiazərbaycan qüvvələrini tərksilah etdi. Söhbət bəzi şəxslərlə bağlı məhkəmə
qərarları və Lapşinin əfv olunmasından gedir. Buna görə də iclas zamanı onlar
zalı tərk edərək təcili məsləhətləşmə üçün toplaşdılar. Xüsusi ilə qeyd edim
ki, Azərbaycan əleyhinə olan qüvvələrin əlindəki əsas alət "bizimkilərdir”. Bu
"bizimkilərin” bir çoxu həm Azərbaycan daxilindədir, həm də saxta sənədlərlə Avropada
sığınacaq alıblar. Budəfəki toplantıda da ermənipərəst və əslində erməni təşkilatı
olan PİN, həmçinin bu təşkilatın toplantıya gətirdiyi azərbaycanlılar iştirak
edirdilər. Bu "bizimkilər”, eləcə də Ermənistan rəsmi nümayəndə heyəti ortaq
mövqedən çıxış edərək mövzunu Azərbaycan üzərinə yönəltməyə cəhd etdilər. Ancaq
onların cəhdləri fiaskoya uğradı. Əksinə, Azərbaycanın rəsmi nümayəndə heyəti və
QHT nümayəndələri sessiya boyu Ermənistanın işğalçı siyasətini ifşa edən
çoxsaylı çıxışlar etdilər. Hansı ki, Ermənistan tərəfi buna cavab verməkdə aciz
qaldı.
- Sizcə,
belə tədbirlərdə beynəlxalq QHT-lərin və bəlli mərkəzlərin Azərbaycanı hədəf
almasına səbəb nədir?
-
Bu suala daha əhatəli cavab vermək üçün Azərbaycanın müstəqillik əldə
etməsindən bir neçə il sonrakı prosesləri xatırlamaq gərəkdir. "Əsrin müqaviləsi”
kimi tarixdə düşən neft kontraktı və bundan irəli gələn bir sıra layihələrin həyata
keçirilməsi, Qərblə böyük miqyasda əlaqələrin qurulması, bütövlükdə Azərbaycanın
uğurları hər zaman kimlərdəsə qıcıq yaradıb. Qıcıqlananlar keçmiş sovet
ittifaqı ərazisində də, bəzi Qərb dövlətlərində də ola bilər. Misal üçün,
Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) boru xətti çəkilən zaman dünyanın 65 QHT-sini özündə
birləşdirən şəbəkə yaradıldı. "Yerin dostları” və sair bu kimi adlar altında fəaliyyət
göstərən bu koalisiyaya Ermənistandan, Azərbaycandan da QHT-lər qoşuldular. Bu
koalisiya guya Azərbaycanın bölgəsində, misal üçün BTC-nin Kürdəmir, yaxud Ucar
rayonu ərazisindəki kəndlərdən keçən hissəsində hansısa kəndlinin pozulmuş
hüquqlarını müdafiə edirdilər. Yəni, insan hüquq və azadlıqlarının qorunması
adı altında Azərbaycanın həyata keçirdiyi iri miqyaslı iqtisadi-siyasi layihənin
qarşısını almağa, yaxud onun reallaşmasına müxtəlif maneələr yaratmağa
çalışırdılar. Bu proses sonrakı illərdə də müxtəlif adlar, fəaliyyətlər altında
davam etdirilib. Azərbaycan dövlət və milli maraqlara söykənən müstəqil siyasət
yürütdüyü andan etibarən həmin koalisiyanın nümayəndələri müxtəlif adlarla
antiazərbaycan kampaniyaya start veriblər. Azərbaycan beynəlxalq miqyaslı hər
hansı tədbirə ev sahibliyi edən zaman da biz bu hadisələrin şahidi olmuşuq.
"Avroviziya-2012”,
Bakı-2015: I Avropa Oyunları və sair tədbirlər öncəsi də belə proseslər baş
verib. Azərbaycan üçün həyati əhəmiyyət daşıyan, ölkəmizin beynəlxalq nüfuzuna
müsbət təsir edən hər hansı hadisə öncəsi biz bu qarayaxma kampaniyası ilə
üz-üzə qalmışıq. Bəlli şəbəkələrin yalan laboratoriyalarında istehsal olunan və
geniş ictimaiyyətə həqiqət kimi sırınan dezinformasiyalar dərhal dövriyyəyə
buraxılır. Yaxud bu antiazərbaycan şəbəkənin ölkə daxilindəki üzvləri bilərəkdən
qanunları kobud şəkildə pozmağa, səs-küy salmağa, hətta özlərinin həbs edilməsinə
şərait yaradaraq bundan şou düzəltməyə başlayırlar. Dərhal bu hadisələr beynəlxalq
mediaya, beynəlxalq QHT-lərə ötürülərək ictimailəşdirilir, bu yolla Azərbaycana
təzyiq edilməyə başlanılır. Onu da əlavə etmək yerinə düşər ki, belə "qəhrəmanların”
belə davranışları mükafatsız qalmır. Vaxtilə bank sektorunun imkanlarından
istifadə edilməklə onlar "mükafatlandırılırdılar”. Xaricdən onların bank
hesablarına pullar köçürülürdü. Amma indi bu sahə ciddi nəzarət altına
alındığından beynəlxalq şəbəkə Azərbaycanla qonşu dövlətlərdəki bank
hesablarına pulları köçürür, oradan da "canlı inkasatorlar qrupu” vasitəsilə
ölkəmizə gətirilməsinə nail olurlar. Bu "inkasatorların” bir qismi jurnalist,
bir qismi QHT rəhbəri, hüquq müdafiəçisi adı altında fəaliyyət göstərən şəxslərdir.
Hətta həmin "inkasatorlar” ifşa edilib hüquq-mühafizə orqanlarının əlinə keçən
zaman da şou düzəldilərək, bundan Azərbaycan əleyhinə istifadə edilir. Bir neçə
gün bundan öncə Yeni Əsrin Müqaviləsi imzalanan ərəfədə, həmçinin Avropa İttifaqı
ilə Azərbaycan arasında danışıqların yeni raundunun başladığı vaxtlarda da analoji
şəbəkə iş başına keçdi, ölkəmiz yenidən hədəfə alındı. Ancaq bütün bu cəhdlər
uğursuzluqla nəticələnib və inanıram ki, bundan sonra da belə olacaq.
- Budəfəki
tədbirdə Ermənistan nümayəndə heyətinin, eləcə də onlarla bir cərgədə yer
alaraq Azərbaycan əleyhinə çıxış edənlərin gətirdikləri arqumentlər nədən ibarət
idi?
- Ənənəvi olaraq Çexiyanın, əsl
reallıqda isə ermənilərin, Ermənistanın maraqlarına xidmət edən PİN təşkilatının
həmin tədbirə gətirdiyi bir neçə azərbaycanlı, həmçinin Ermənistan nümayəndə
heyəti tərəfindən panel müzakirələrində Azərbaycan əleyhinə əsassız fikirlər səsləndirildi.
Misal üçün, media və söz azadlığı ilə bağlı paneldə erməni nümayəndə heyətinin
rəhbəri çıxış edib dedi ki, 136 əcnəbi jurnalistin Azərbaycana girişinə qadağa
qoyulub, onlar "qara siyahı”ya salınıb. O, buna səbəb kimi həmin şəxslərin
Dağlıq Qarabağa səfər etməsini göstərdi. Ermənistan nümayəndəsi bunu söz
azadlığının pozulması kimi qələmə verməyə çalışdı. Belə təqdimat həmin tədbirdə
Azərbaycanla bağlı ritorikanı dəyişmək cəhdi idi. Təbii ki, bu, çox uğursuz bir
cəhd idi. Azərbaycanın həm rəsmi nümayəndəsi, həm də vətəndaş cəmiyyətini təmsil
edən şəxslər Ermənistan nümayəndəsinin bu çıxışının, iddiasının əsassız
olduğunu qeyd etdilər. İstənilən suveren dövlət, hətta işğalçı Ermənistan özü də
onun ərazisinə qanunsuz keçən, sərhədini pozan şəxsi "qara siyahı”ya salır. Bu,
adi bir prosedurdur. Əgər belə yanaşma həqiqətən də söz və media azadlığının
pozulmasıdırsa, o zaman bu cür ən uzun "qara siyahı” Ukraynaya məxsusdur və həmin
dövlətin adı tədbirdə hallandırılmalı idi. Hər hansı ölkənin dövlət sərhədini
pozaraq ora keçənləri qara siyahıya salmaq heç bir halda demokratiyaya zidd
addım deyil. Bu, hər bir dövlətin suveren hüququdur. Bundan başqa, PİN-in həmin
tədbirə gətirdiyi azərbaycanlılar, yaxud erməni nümayəndə heyəti tərəfindən son
vaxtlar bəzi Qərb mediasında Azərbaycanla bağlı səsləndirilən iddialar, xüsusən
də bəzi Qərb siyasətçilərinin pulla ələ alınması məsələsi də gündəmə gətirildi.
Misal üçün, özünü hüquq müdafiəçisi adlandıran Emin Hüseynlinin Azərbaycan
hökumətinin az qala bütün Avropa liderlərini satın alması barədə çıxışı gülünc
səsləndi. O, çıxışa növbəsiz yazılmışdı. Halbuki siyahı qapanmışdı və ora
kiminsə yazılması gözlənilən deyildi. Mən Eminə cavab olaraq çıxışımın sonunda
ironik şəkildə bildirdim ki, burada mənim "dostum” Emin indicə bütün Avropa və
ABŞ liderlərini, parlament üzvlərini, beynəlxalq təşkilatların rəhbərlərini
pula satılan adlandırdı. Deməli, bütün Avropa liderlərini pulla almaq olar?
Onda Eminin burada növbəyə yazılmadan növbədənkənar çıxış eləməsinə diqqət çəkmək
istərdim. Bilmək istərdim buna görə o, Sizə nə qədər pul ödəyib? Bu ironiya
zalda böyük gülüşə səbəb oldu. Bununla onlara demək istədim ki, sizin
yaratdığınız beynəlxalq şəbəkə, təşkilat və ya media qurumu hansısa öz cılız məqsədinə
çatmaq üçün bax beləcə sizləri gülünc vəziyyətinə salır, biabır edir.
- Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasəti, bundan irəli gələn
məsələlər də tədbirdə müzakirə obyekti oldumu?
- Əlbəttə oldu. Ermənilər cəbhə xəttində
yaşanan son olaylardan, xüsusən də 2 yaşlı Zəhranın və onun nənəsinin həlak
olması faktından da öz məqsədləri üçün yararlanmağa cəhdlər etdilər. Milli
münasibətlərin müzakirə olunduğu paneldə rəsmi nümayəndə heyətimiz, QHT və
media mənsublarımız Ermənistanın monoetnik bir ölkə olmasını diqqətə
çatdırdılar. Ermənistanda başqa xalqların sıxışdırılması məsələsi önə çəkildi.
Çıxışım zamanı mən də qeyd etdim ki, Ermənistan yalnız öz ərazisində deyil,
işğal etdiyi və bu günə qədər də işğal altında saxladığı Azərbaycan ərazilərində
də monoetnik siyasət həyata keçirir. Dağlıq Qarabağ və ətraf ərazilər işğal
olunana qədər ermənilərlə bərabər, böyük sayda azərbaycanlılar, ruslar, kürdlər,
mexseti türkləri və sair millətlər də yaşayırdılar. Ancaq bu gün həmin işğal
olunmuş ərazilərdə yalnız az sayda ermənilər məskunlaşdırılıb. Digər millətlərin
nümayəndəsinin hamısı qovulub, əmlakları əllərindən alınıb. Sadalanan bu
faktlar qarşılığında Ermənistan nümayəndə heyəti susmağa üstünlük verdi. Tədbir
boyunca dəfələrlə girov götürülmüş vətəndaşlarımızla bağlı çıxışlar da oldu. Vətəndaş
cəmiyyəti təmsilçiləri Azər Həsrət, Günel Səfərova, Əhməd Şahidov ermənilərin
işğalçı siyasətini ifşa edən çıxışlar etdi və sonda erməni tərəfi hətta cavab
hüququndan belə istifadə etmədi. Erməni yalanı bizim həqiqətlərin qarşısında
aciz qaldı. Nəzərə alaq ki, bu il onları dəstəkləyənlərin sayı əhəmiyyətli dərəcədə
azalıb. Sonda bunları da qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycan dövlətinin bugünkü
potensialı tam imkan verir ki, beynəlxalq qarayaxma və böhtan kampaniyalarının
qarşısını ala bilsin. Qarayaxmalar və böhtan kampaniyaları isə davam edəcəkdir,
o vaxta qədər ki, biz dövlət olaraq müstəqil siyasətimizi davam etdirəcəyik.
Deməli, həmişə. Həm də biz ölkəmizdə düşmən dövlətin və bəzi güclərin yaratdığı
şəbəkələri məhv etməliyik. Bunun da ən effektiv yolu vətəndaş cəmiyyətinin, o
cümlədən ictimai birliklərin və medianın daha da inkişaf etdirilməsidir.
Rufik
İSMAYILOV