Azərbaycanın ən məşhur kəndindən REPORTAJ - Fotolar
Cocuq Mərcanlı
kəndi Cəbrayıl rayonunun işğaldan azad edilmiş yeganə yaşayış məntəqəsidir.
1993-cü ilin oktyabrında Ermənistan silahlı birləşmələri tərəfindən işğal
olunan kənd 1994-cü il yanvarın 5-də ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi
ilə Ordumuzun həyata keçirdiyi uğurlu Horadiz əməliyyatı zamanı Füzuli
rayonunun 22 yaşayış məntəqəsi ilə birgə düşmən tapdağından azad edilib. Amma
bu yaşayış məntəqəsinin ətrafındakı əsas yüksəkliklər Ermənistan silahlı
qüvvələrinin nəzarətində qaldığı üçün təhlükəsizlik nöqteyi-nəzərdən əhalini
geri qaytarmaq mümkün olmayıb. 2016-cı ilin aprel ayında mövqelərimizə
soxulmağa çalışan düşmən, ordumuzun əks hücumu nəticəsində geri
otuzdurulduqdan, bir sıra strateji yüksəkliklərə, o cümlədən Lələ təpə
yüksəkliyinə nəzarəti təkrar ələ keçirildikdən sonra ətraf ərazilərdə
təhlükəsizlik təmin olunub.
Böyük Qayıdışın başlanğıcı
Ərazilərin
Minalardan Təmizlənməsi üzrə Milli Agentlik (ANAMA) qısa zamanda kənd ərazisini
minalardan, partlamamış mərmi qalıqlarından təmizləyib. Beləliklə də Cocuq
Mərcanlı kənd sakinlərinin öz yurd-yuvalarına qayıtması, burada yaşaması üçün
heç bir təhlükə qalmayıb. Lakin işğal zamanı kənd ermənilər tərəfindən
dağıdıldığından bu yaşayış məntəqəsində əsaslı şəkildə yenidənqurma, abadlıq
tədbirlərinə, xüsusən də kənd sakinlərinin yaşaması üçün yeni evlərin
tikilməsinə, infrastrukturun yaradılmasına böyük ehtiyac duyulub. Bu məqsədlə
yanvarın 24-də Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev işğaldan azad edilmiş
Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı kəndinin bərpası ilə bağlı tədbirlər haqqında
sərəncam imzalayıb. Sərəncama əsasən, Cəbrayıl rayonunun Cocuq Mərcanlı
kəndinin bərpası ilə bağlı görüləcək işlər çərçivəsində birinci mərhələdə 50
fərdi yaşayış evinin, məktəb binasının və müvafiq infrastrukturun tikintisi
üçün 4 milyon manat ayrılıb. Sözügedən sərəncam nəinki bu kəndin və
cəbrayıllıların, bütün Azərbaycan xalqının ürəyindən xəbər verən addım olub,
hər kəs bunu Böyük Qayıdışın başlanğıcı kimi dəyərləndirib.
Az müddətdə böyük işlər görülüb
Sərəncamın
imzalanmasından keçən çox az bir müddətdə Cocuq Mərcanlı kəndində 50 mənzil
tikilib. Ümumi sahəsi 3850 kvadratmetr olan mənzillərin 20-si ikiotaqlı, 25-i
üçotaqlı, 5-i isə dördotaqlıdır. Hər bir ev üçün 10 sot həyətyanı sahə ayrılıb.
Bununla yanaşı, kənddə 100 yerlik məktəb binası, Şuşadakı məscidin bənzəri olan
ibadət evi, elektrik yarımstansiyası, hidrometeoroloji stansiya inşa edilib,
qaz, elektrik, içməli su xətləri, ümumi uzunluğu 9 kilometr olan avtomobil yolu
çəkilib. Cocuq Mərcanlıya ilk mərhələdə 25 ailə Bakıdan, 25 ailə digər
rayonlardan olmaqla, 50 ailənin köçürülməsinə başlanılıb.
Digər kənd sakinləri də qayıtmaq istəyir
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
yanında Bilik Fondunun təşəbbüsü ilə srağagün Cocuq Mərcanlıya təşkil olunan
səfər zamanı bütün bu qeyd edilənləri canlı olaraq görmək imkanımız oldu. Fondun
məktəbə 1000 nüsxə kitab hədiyyə etməsi və icraçı direktor Oktay Səmədovun bununla
bağlı bəzi görüşlər keçirməsindən həmən sonra kəndi gəzməyə başladıq. Öncə onu
qeyd edək ki, cocuq mərcanlıların hələlik bir qisminin yaşadığı bu kənd geniş
tikinti meydançasını xatırladır. Ərazidə olarkən icra nümayəndəsi Xanlar
Zeynalovla da tanış olduq. Onun müşayiəti ilə tamamilə yenidən qurulan bu yurd
yerində tikilməkdə olan evlərə, icra nümayəndəliyi və uşaq bağçası binalarına
baş çəkdik. Öyrəndik ki, dövlət başçısının müvafiq sərəncamı, bundan irəli
gələn tədbirlərin sürətlə həyata keçirilməsi, son nəticədə 50 sakininin öz
kəndinə qaytarılması və yeni mənzillə təmin edilməsi, digər kənd sakinlərinin
də Cocuq Mərcanlıya qayıtmasına əlavə stimul yaradıb. Təxminən 200 ailə ərizə
ilə Qaçqınların və Məcburi Köçkünlərin İşləri üzrə Dövlət Komitəsinə müraciət
edərək, doğma kəndlərinə qayıtmaq istəklərini bildiriblər. Buna görə də kənddə
əlavə olaraq 100 fərdi yaşayış evinin tikintisinə başlanılıb. Kənddə yaşayış
üçün zəruri olan bütün işlərin görüldüyünü, ən yüksək səviyyədə şərait
yaradıldığını, xüsusən də keyfiyyət amilinə böyük önəm verildiyini diqqətə
çatdıran icra nümayəndəsi vurğuladı ki, yeni mənzillərin, inzibati binanın,
uşaq bağçasının tikintisində hazırda Cocuq Mərcanlı kəndində yaşayan sakinlər
iştirak edir, buna görə aylıq məvacib alırlar. Beləliklə də həm kənardan əlavə
işçi qüvvəsinin gətirilməsinə ehtiyac duyulmur, həm də cocuq mərcanlılar öz
kəndlərini, öz evlərini özləri tikmiş olurlar.
Sakinlərə pay torpaqları veriləcək
X.Zeynalov
tezliklə kənd sakinlərinə pay torpaqlarının veriləcəyini də söylədi. İcra
nümayəndəsinin sözlərinə görə, cari ilin oktyabr ayının əvvəlinə kimi hazırda
tikilməkdə olan 100 ev də istifadəyə veriləcək. Bundan sonra yeni evlərə
köçürülən ailələrin say tərkibinə baxılacaq, buna uyğun olaraq da pay torpaqları
veriləcək. X.Zeynalov bildirdi ki, hazırda suvarma suyu probleminin həll
edilməsi üçün müvafiq dövlət qurumları ilə birlikdə iş görülür. Yaxınlıqdakı
Araz çayı mənbə olmaqla su nasos stansiyasının qurulması, bununla da əhalinin suvarma
suyu ilə təmin olunması planlaşdırılıb. Bütün bu işlər yekunlaşandan sonra kənd
sakinlərinin əkin-biçinlə məşğul olması, gəlir əldə eləməsi və dolanışığını
təmin etməsi məsələsi də həllini tapacaq.
Həvəslə çalışan inşaatçılar
Tikilməkdə olan
fərdi evlərin bir neçəsində olarkən usta və fəhlələrlə iş başında görüşüb
söhbətləşmək imkanımız da oldu. Ustalardan Cümşüd Qəhrəmanov, Əsgər Məmmədov,
fəhlələrdən İbrahim Aşırəliyev, Əfqan Məmmədov və başqaları əllərini işdən
soyutmadan, gördükləri işlərdən böyük fərəhlə söhbət açdılar. Bildirdilər ki,
fərdi mənzillər tikinti standartları gözlənilməklə, ən keyfiyyətli
materiallardan istifadə olunmaqla inşa edilir. 2,3 və 4 otaqdan ibarət olacaq
bu mənzillər yaxın gələcəkdə neçə-neçə Cocuq Mərcanlı sakininin ocağına
çevriləcək, sevincli anlarına şahidlik edəcək.
Tarixi nailiyyətləri olan kənd məktəbi
Kənd sakini, Cocuq Mərcanlı kənd orta məktəbinin
direktoru Zamin Hacıyevlə isə elə təhsil müəssisəsində görüşə bildik.
Yenidən qurulan kəndin, yeni məktəbinin direktoru 15 sentyabr Bilik Gününə
hazır olduqlarını bildirdi. Qeyd etdi ki, 23 illik işğaldan sonra Cocuq
Mərcanlı kənd orta məktəbinin yenidən öz qapılarını şagird və müəllimlərin
üzünə açması əlamətdar tarixi hadisə kimi yadda qalacaq. O, vaxtilə bu kənd
orta məktəbinin böyük uğurlara imza atdığını, buna görə hətta Füzuli rayonunun
yaxınlıqdakı kəndlərindən də şagirdlərin yaxşı təhsil almaq üçün bu kəndə
gəldiklərini xatırlatdı. Direktor dedi ki, məktəb bütün ləvazimatlarla, o
cümlədən dərs ləvazimatları, dərsliklərlə, hətta şagirdlər məktəbli geyimləri
ilə təmin olunub, pedaqoji kollektiv formalaşdırılıb. Zamin müəllim inamla onu
da əlavə etdi ki, çox tezliklə Cocuq Mərcanlı kənd orta məktəbi öz ənənəsini
bərpa edəcək, yeni uğurlara imza atacaq.
Biz də bu inamın,
ümidin tezliklə özünü doğruldacağına zərrə qədər şübhə etmədən yenidən qurulan,
Böyük Qayıdışın başlanğıcı hesab olunan Cocuq Mərcanlıdan xoş təəssüratlarla
ayrıldıq. Arzuladıq ki, tezliklə növbəti səfərlərimiz işğaldan azad olunan
Ağdama, Şuşaya, Kəlbəcərə, Laçına gerçəkləşsin.
Rufik İSMAYILOV
Bakı-Cəbrayıl-Cocuq Mərcanlı-Bakı