“Azərbaycan azad mətbuat istəyir”
Azərbaycanda
fikir, söz, məlumat azadlığının təmin edilməsi, müstəqil medianın
formalaşdırılması daim dövlətin diqqət mərkəzində olub. Hələ 1995-ci ildə
ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanan və referendumla qəbul
edilən ilk Konstitusiyamızda fikir, söz, məlumat azadlığının təmin edilməsi
üçün müvafiq normalar müəyyənləşdirilib. Konstitusiyanın 50-ci maddəsində ölkə
vətəndaşlarının söz, məlumat toplamaq, öz rəyini sərbəst ifadə etmək hüquqları
təsbit olunub.
Ulu
öndər Heydər Əliyevin 1998-ci il 18 iyun tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş
"İnsan hüquqlarının müdafiəsinə dair Dövlət Proqramı", həmçinin
1998-ci il avqustun 6-da imzaladığı "Azərbaycan Respublikasında söz, fikir
və mətbuat azadlığının təmin edilməsi sahəsində tədbirlər haqqında" Fərman
ölkəmizdə söz, mətbuat, fikir azadlıqlarının təminatına əlverişli şərait yaradıb.
1998-ci il avqustun 6-da ulu öndər Heydər Əliyevin imzaladığı sərəncamla Müstəqil
Dövlətlər Birliyi məkanında ilk dəfə olaraq Azərbaycanda senzura ləğv olunub. 1999-cu
ildə "Kütləvi informasiya vasitələri haqqında" Azərbaycan
Respublikası Qanununun, sonrakı dövrlərdə isə "Vətəndaşların
müraciətlərinə baxılması qaydası haqqında", "Məlumat azadlığı
haqqında", "İnformasiya, informasiyalaşdırma və informasiyanın
mühafizəsi haqqında", "Ətraf mühitə dair informasiya almaq
haqqında" Azərbaycan Respublikasının qanunlarının qəbul edilməsi ilə
kütləvi informasiya vasitələri cəmiyyətin dinamik şəkildə demokratikləşməsinə
təsir edən qüdrətli vasitəyə çevrilib. "Kütləvi informasiya vasitələri
haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun 1-ci maddəsinə əsasən,
Azərbaycanda kütləvi informasiya vasitələri azaddır. Bu azadlıq ölkə
vətəndaşlarının qanuni yolla informasiya axtarmaq, əldə etmək, hazırlamaq,
ötürmək, istehsal etmək və yaymaq hüququna dövlət tərəfindən verilən təminata
əsaslanır. Qüvvədə olan qanuna əsasən, kütləvi informasiya vasitələrinin təsis
olunması, onlara sahiblik, onların idarə edilməsi, onlardan istifadə
qanunvericilikdə nəzərdə tutulan hallar istisna olmaqla, məhdudlaşdırıla
bilməz. 2000-ci ildə Azərbaycanda Mətbuat və İnformasiya Nazirliyinin ləğv
olunması ilə dövlətin mətbuat üzərində nəzarətinə tamamilə son qoyulub. Dahi
şəxsiyyətin 2000-ci il 6 mart tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilən "2000-2001-ci
illərdə kütləvi informasiya vasitələrinin maddi-texniki şəraitinin
yaxşılaşdırılması üçün Tədbirlər Proqramı” isə bu sahənin maddi-texniki
bazasının gücləndirilməsində mühüm rol oynayıb.
Bu
gün ulu öndərin mətbuat və söz azadlığı sahəsindəki mütərəqqi siyasəti
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir, kütləvi
informasiya vasitələrinin müstəqil fəaliyyəti, jurnalistlərin öz iradələrini
azad şəkildə ifadə etməsi üçün hərtərəfli şərait yaradılır. Prezident İlham
Əliyev redaksiyaların və jurnalistlərin maddi durumunu yaxşılaşdırmaq məqsədilə
də mühüm addımlar atıb. Ölkə başçısının 31 iyul 2008-ci ildə imzaladığı
"Azərbaycan Respublikasında kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafına
dövlət dəstəyi konsepsiyasının təsdiq edilməsi haqqında" sərəncam bu
baxımdan əhəmiyyətli sənəddir. Konsepsiyaya müvafiq olaraq 3 aprel 2009-cu ildə
dövlət başçısı tərəfindən imzalanan digər sənəd - "Azərbaycan Respublikası
Prezidenti yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi
Fondunun yaradılması haqqında" sərəncam ölkəmizdə müstəqil mətbuatın
inkişafında yeni mərhələnin əsasını qoyub. Ölkə başçısının sərəncamı ilə dövlət
orqanları, kütləvi inflormasiya vasitələri və jurnalist təşkilatlarının hər
birindən 3 nəfər olmaqla 9 nəfər müəyyənləşdirilərək KİV-ə Dövlət Dəstəyi
Fondunun Müşahidə Şurası yaradılıb. Fond səmərəli fəaliyyəti ilə KİV-in
maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsinə, jurnalistlərin sosial
vəziyyətinin yaxşılaşmasına kömək göstərməkdədir.
Bütün
bu imkanların yaradılması nəticəsində hazırda Azərbaycanda 50-dən artıq
televiziya və radio, yüzlərlə qəzet və jurnal, informasiya agentliyi, internet
informasiya resursları, jurnalist təşkilatları və media yayım firmaları sərbəst
fəaliyyət göstərir. Azərbaycan qanunvericiliyi hər kəsin informasiyanı sərbəst,
azad şəkildə axtarmaq, əldə etmək, yaymaq hüququnu təmin edir. Bununla yanaşı,
Azərbaycanda internetdən istifadəçilərin sayı da hər il artmaqdadır. Sadalanan
bütün bu faktlar Azərbaycanda söz-mətbuat azadlığının təmin olunmasının,
insanların tam məhdudiyyətsiz, azad şəkildə internetdən istifadə etməsinin
əyani göstəricisidir.
Heydər
Əliyev Fondunun vəAZƏRTAC-ın birgə təşkilatçılığı ilə Bakıda, Heydər
Əliyev Mərkəzində Dünya Xəbər Agentliklərinin V Konqresinin, Asiya və Sakit
Okean Ölkələri İnformasiya Agentlikləri Təşkilatının (OANA) XVI Baş
Assambleyasının birgə açılış mərasimində çıxış edən Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyev sadalanan faktları mühüm amil kimi qeyd edib. Belə mühüm, qlobal
miqyaslı tədbirin Bakıda keçirilməsinin olduqca qürurverici hadisə olduğunu
diqqətə çatdıran dövlət başçısı, sözügedən tədbiri media tərəfindən Azərbaycanın
nailiyyətlərinə verilən qiymət kimi də xarakterizə edib. Qeyd edib ki, müstəqilliyimizin
25 ili Azərbaycanda mətbuat azadlığının, eyni zamanda bir çox azadlıqların
təmin olunduğunu nümayiş etdirir.
Azərbaycan
prezidenti bildirib ki, müxtəlif media orqanları bəzi hallarda eyni hadisəni
tamamilə fərqli şəkildə təqdim edir. Onun sözlərinə görə, bu, siyasi maraqdan
irəli gəlir. Dövlət başçısı deyib ki, Azərbaycan azad mətbuat istəyir və Bakıda
keçirilən Konqresin bu baxımdan irəliyə doğru bir addım olacağına inanır: "Azərbaycanda
ilk demokratik respublika 98 il əvvəl qurulub. İlk demokratik respublika 2 il
yaşasa da, demokratik ənənələrin əsasını qoydu. O vaxt qadınlara da səsvermə
hüququ verilmişdi. Halbuki, həmin vaxt hələ bir çox Avropa ölkəsində belə hüquq
yox idi. Bu gün isə Azərbaycan beynəlxalq arenada yüksək nüfuza malik ölkədir.
Azərbaycan bir neçə il əvvəl 155 ölkənin dəstəyi iləBMT Təhlükəsizlik Şurasının
qeyri-daimi üzvü seçildi. Beynəlxalq birliyin əksər üzvü Azərbaycanı
dəstəklədi. Bu, fəaliyyətimizə, məsuliyyətli, etibarlı tərəfdaş olmağımıza verilən
dəstək idi. Azərbaycan müstəqil xarici siyasət yürüdən dövlətdir və bu siyasət
milli maraqlara söykənir, heç kəsə qarşı yönəlməyib. Azərbaycanın gələcəyi öz
əlindədir”.
Dövlət
başçısı İlham Əliyevin dəfələrlə vurğuladığı kimi, Azərbaycan yazlnız öz gücünə
arxalanaraq, milli və dövlətçilik maraqlarına söykənən müstəqil siyasət
yürüdür, xarici siyasətdə qarşılıqlı maraqlara söykənən, bərabərhüquqlu
münasibətlərə üstünlük verir. Azərbaycanda daxili siyasət də xalqın maraqlarına
tam cavab verir. İctimai-siyasi sabitlik davamlı xarakter alıb, iqtisadi
inkişaf tempi qorunub saxlanılıb. Bu kontekstdə ölkədə söz və mətbuat azadlığı
təmin olunub. Bu gün də Azərbaycanda azad mətbuat inkişaf edir və onun
qarşısını heç bir qüvvə ala bilməz. Çünki bu, sosial sifarişə, ən əsası isə,
Prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsinə əsaslanır.
Rufik İSMAYILOV