Çayçılığın inkişafına dövlət dəstəyi
Qeyri-neft sektorunun
dinamik inkişafı və iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi istiqamətində həyata keçirilən
məqsədyönlü tədbirlər ənənəvi kənd təsərrüfatı sahələrinin inkişafında mühüm
nəticələr əldə etməyə imkan verib. Ölkəmizin əlverişli torpaq-iqlim şəraiti,
mövcud işçi qüvvəsi, emal sənayesi müəssisələrinin xammala tələbatının yerli
istehsal hesabına ödənilməsi imkanları və mövcud ixrac potensialı aqrar sahənin
daha da inkişafına əlverişli şərait yaradır.Prezident İlham Əliyev
fevralın 12-də "Azərbaycan Respublikasında çayçılığın inkişafına dair
2018–2027-ci illər üçün Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncam
imzalayıb. AZƏRTACxəbər verir ki, çayçılığın inkişaf etdirilməsi, çay
məhsullarına tələbatın yerli istehsal hesabına təmin olunması, çayçılığın ixrac
potensialının artırılması, kənd əhalisinin məşğulluğunun və maddi rifahının yüksəldilməsi
məqsədi ilə "Azərbaycan Respublikasında çayçılığın inkişafına dair 2018–2027-ci
illər üçün Dövlət Proqramı” təsdiq olunub.
Dövlət Proqramında
nəzərdə tutulan tədbirlərin maliyyələşdirilməsi məqsədi ilə Maliyyə və
İqtisadiyyat nazirlikləri hər il, müvafiq olaraq, dövlət büdcəsinin və dövlət
investisiya proqramlarının tərtibi prosesində maliyyə vəsaitinin nəzərdə
tutulması üçün zəruri tədbirlər görəcəklər.
Kənd Təsərrüfatı
Nazirliyi isə Dövlət Proqramında nəzərdə tutulan tədbirlərin həyata keçirilməsini
əlaqələndirməli və Dövlət Proqramının icrasının gedişi barədə ildə bir dəfə
Prezidentə məlumat verməlidir. Nazirlər Kabinetinə Sərəncamdan irəli gələn
məsələləri həll etmək tapşırılıb.
Astara Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı
Qəzənfər Ağayev ötən ilin
sentyabr ayında Lənkəranda keçirilən çay, çəltik və
sitrus meyvələri istehsalının inkişafı məsələlərinə dair respublika
müşavirəsində bildirib ki, rayonları üçün ən
perspektivli sahələrdən biri də çayçılıqdır: "Ötən əsrin 70-80-ci illərində
çayçılıq Astara rayonunda ən yüksək inkişaf mərhələsinə çatmış və 3 min hektar
çay plantasiyasından 7 min tona qədər məhsul istehsal edilmişdi. Həmin dövrdə
çay plantasiyalarında işləyənlərin sayı 12 min nəfərdən çox olmuşdu. 1990-cı
illərin əvvəllərində diqqətdən kənarda qalan çay sahələri tədricən sıradan
çıxmışdır. Torpaq islahatı aparılan zaman çayçılıq üçün əlverişli olan
torpaqlar sakinlərə pay torpağı, çay kolları isə əmlak kimi verilmişdir. Pay
torpağından tədarük etdiyi yaşıl kütləni təhvil verməyə yer tapmayan
mülkiyyətçi çox əziyyətlər bahasına başa gəlmiş və məhsuldarlığının ən yüksək
mərhələsində olan kolları qıraraq odun kimi istifadə etmişdir. Hazırda
rayonumuzda mövcud olan 345 hektar çay plantasiyasından 188 hektarı bərpa
olunan, 157 hektarı isə yeni salınan çay sahələridir. Ötən il 1500-dək
sakinimizin çalışdığı plantasiyalardan 646 ton yaşıl çay yarpağı tədarük
edilib. Cari ildə isə bu göstəricinin 1000 tona çatdırılması nəzərdə tutulur”.
O, həmçinin
qeyd edib ki, 2015-ci ilin aprel ayında "Astaraçay” çay emalı fabrikinin
açılışı zamanı cənab prezidentin qeyd etdiyi "əminəm ki, vaxt gələcək,
Azərbaycan öz çayını daha da böyük həcmdə dünya bazarlarına çıxaracaqdır”
çağırışından ruhlanan çayçılar rayonun əvvəlki şöhrətini qaytarmaq
əzmindədirlər.
Həmin
müşavirədə çıxış edən Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Rafil
Hüseynov qeyd edib ki, cənab
prezidentin tapşırığına əsasən, əvvəllər bu bölgənin ən gəlirli sahəsi olan
çayçılığın inkişaf etdirilməsi məqsədilə dağlıq ərazidə yeni texnologiyaya
əsaslanan 42 hektar çay plantasiyası salınıb, 60 hektarda isə əkin işləri yaxın
aylarda başa çatdırılacaq: "Bu əraziyə rayonun daxili imkanları və digər
maliyyə mənbələri hesabına 11 kilometr asfalt, 6 kilometr çınqıl döşənərək yol
çəkilib, "Azərsun” şirkəti tərəfindən suvarma sistemi qurulub. Hazırda burada
50-yə yaxın iş yeri yaradılıb. "Azərsun” şirkəti tərəfindən daha 200 hektara
qədər sahədə çay plantasiyasının salınması üçün torpaq mülkiyyətçiləri ilə
danışıqlar aparılır”.
O qeyd edib ki,
yaxın illərdə çay plantasiyasının rayonda ən azı 1400 hektara çatdırılmasına
imkan var: "Prezidentin tapşırığına əsasən 1000 hektarı əhatə edən yeni çay
plantasiyasının salınması üçün hazırlıq işləri görülüb. Torpaq mülkiyyətçiləri
ilə maarifləndirmə işləri, müvafiq nazirliklərin, "Astaraçay” şirkətinin
rəhbərliyi ilə müzakirələr aparılıb və ilkin razılaşmalar əldə olunub. Həmin
sahələrdə bu ilin payızından başlayaraq çay əkinlərini aparmaq mümkündür”.
Dövlət
Proqramının qəbul edilməsinin əhəmiyyətini və növbəti mərhələdə qeyri-neft
sektorunun inkişafına necə təsir göstərəcəyini öyrənməyə çalışdıq.
Milli Məclisin Aqrar
siyasət komitəsinin üzvü, millət vəkili Aydın Hüseynov deyir ki, regionların sosial-iqtisadi inkişafına dair dövlət
proqramı çərçivəsində böyük nailiyyətlər əldə olunub: "Regionlarda
infrastruktur problemi, fasiləsiz enerji təminatı və s. kimi ciddi problemlər
artıq öz həllini tapıb. Növbəti mərhələdə prioritet hədəf regionlarda aqrar
sahənin inkişaf etdirilməsidir. Bu baxımdan hər bir regionun xüsusiyyəti nəzərə
alınır. Vacib kənd təsərrüfatı məhsullarının becərilməsi ilə daxili bazar yerli
məhsul hesabına təmin ediləcək. Bu çox mühüm məsələdir. Eyni zamanda, rəqabət
qabiliyyətli məhsulların ixracı üçün geniş imkanlar var. Və cənub zonasında
çayçılığın və çəltikçiliyin inkişafı üçün münbit şərait var. Bu sahə artıq
ənənəvi sahəyə çevrilib. Yəni sovetlər dönəmindən çayçılıqla bağlı fəaliyyətlər
olub. İndi isə dövlət proqramı səviyyəsində çayçılığın inkişaf etdirilməsi
böyük əhəmiyyət kəsb edir. Bu, həmin sahəyə elmi və sistemli şəkildə olan
yanaşmanın göstəricisidir. Burada əsas məqsəd məhsulun dünya bazarlarına
çıxarılması və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasıdır. Atılan bu addım ilk
növbədə iqtisadiyyatımızın inkişafına ciddi təsir edəcək. Həmçinin yeni iş
yerlərinin yaradılmasına və ölkəyə valyuta axınına səbəb olacaq”.
Günel
Azadə