Çavuşoğludan Avropaya sərt ittiham
Türkiyə və Hollandiya arasında yaşanan diplomatik qalmaqal bütün
Avropa qitəsinə sirayət etməkdə davam edir. Sözsüz ki, bu gərginlik ilk növbədə
Türkiyə ilə Avropa İttifaqı arasında münasibətlərin soyuması ilə əlaqədardır. Bu
qalmaqalda "əsas skripka” rolunu çox böyük sayda türk mühacirlərin olduğu
Almaniya oynayıb. Aİ-nin bu cür münasibəti Avropada miqrasiya böhranı ilə
əlaqədardır və avropalılar türkiyəli siyasətçilərin seçkiqabağı
açıqlamalarından təşvişə düşdükləri gün kimi aydındır. Belə bir mürəkkəb
durumda Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu sərt bəyanatla çıxış
edib və deyib ki, tezliklə Avropanı "din müharibələri” gözləyir. M.Çavuşoğlu
Hollandiyanın baş naziri Mark Rattın yenidən seçilməsini şərh edərkən
vurğulayıb ki, Rattla faşist adlandırdığı sağçı Girt Ualder arasında fərq
yoxdur.
"Avropanı hara sürükləyirsiniz? Siz Avropanı disinteqrasiya etməklə
yanaşı, onu uçuruma aparırsınız” - deyə Çavuşoğlu bildirib. M.Çavuşoğlu
bildirib ki, onlar keçmişdə yüz il bir-birləri ilə müharibə etdikdən sonra
ibrət dərsi alaraq, Avropa İttifaqını yaradıblar, lakin indi onu dağıtmaqla
məşğuldurlar. Antalyada seçicilər qarşısında çıxış edən Çavuşoğlu deyib ki, Avropanı
qara günlər gözləyir. Təhlilçilər qeyd edirlər ki, Türkiyənin xarici işlər
nazirini ona Hollandiyada, türk icmasının mitinqində çıxış etmək icazəsinin
verilməməsi qəzəbləndirib. Rotterdamda çıxış etməsi planlaşdırılan Çavuşoğlunun
təyyarəsinə Hollandiyaya enmək qadağan olunmuşdu. Baş nazir Binəli Yıldırım isə
artıq Avropanın siyasətini Türkiyəyə görə istiqamətləndirdiyini söyləyib. Baş
nazir Çankırı şəhərində xalqa xitabən etdiyi çıxışda Hollandiyada ötən gün
keçirilən parlament seçkilərinə toxunaraq deyib ki, Türkiyə bu seçkiləri də
nizama qoydu: "Ölkəmiz daha bir müddət irqçiliyə Avropada mane oldu. Lakin
ağlınızı başınıza yığın, bu qərəzli siyasətlər, Türk düşmənçiliyi, İslam
qorxusu sizi doğru istiqamətə aparmaz. Bəzi ölkələrin "Avropa dəyərləri,
azadlıq, insan haqları” dediyini, amma onların gərçək üzünün bir həftə içində
görüldüyünü ifadə edən baş nazir bildirib ki, Almaniyanın, Hollandiyanın,
İsveçrənin mövzu Türkiyə olduqda, anidən necə də diktator olduqlarını, necə
qadağanedici qərarlara üz tutduqlarını gördük. Oralarda "yox” demək sərbəst,
"hə” demək qadağandır. Bunların söz azadlığından, azadlıqdan, insan haqlarından
başa düşdükləri ancaq bu qədərdir”. Avropa ölkələrinə xəbərdarlıq da edən
Yıldırım deyib ki, bu edilənləri yaddaşımıza yazdıq, vablar verildi, verməyə də
davam edəcəyik.
"Avropaya hər ay 15 min miqrant göndərək, ağılları çaşsın”. Bu
sözləri isə Türkiyənin daxili işlər naziri Süleyman Soylu öz çıxışı zamanı
söyləyib. "İstədiklərini öz tərəfdaşlarına etdirə bilmədilər. İndi isə başqa
yollarla elətdirməyə çalışırlar. Hollandiya, Almaniya, biz bunları
anlamırıq? Biz seçkiləri orada keçirmirik ki, oranın konstitusiyası dəyişsin.
Bu, bizim daxili məsələmizdir, bundan sizə nə? Çox arzu edirsinizsə,
sizinlə "geri göndərmə” müqaviləmiz var. İstəsəniz, hər aya sizə
göndərmədiyimiz 15 min miqrantın yolunu açaq, ağlınız çaşsın" – deyə, o,
bildirib.
Öz növbəsində, Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan isə Avropa
Məhkəməsinin müsəlman qadınların baş örtüyünə aid qərarını kəskin tənqid edib: "Ar
olsun, Avropa! Siz ilk dəfə olaraq xristian xaçı ilə müsəlman ayparasını
toqquşdurdunuz”. Yeri gəlmişkən, Türkiyə
prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan da Rattın Türkiyəni dost kimi itirdiyini deyib.
O, Avropa İttifaqını antiislamçılıqda günahlandırıb. Hollandiyada keçirilən
parlament seçkilərində baş nazir Mark Rattın mərkəz sağçı VVD (Azadlıq və
Demokratiya Naminə Xalq Partiyası) partiyası 150 mandatdan 31-ni qazanaraq,
qalib gəlib. Anti-İslam təmayüllü Girt Uildersin Azadlıq Partiyası rəy
sorğularının proqnozlaşdırdığı nəticələri əldə edə bilməyib. Vildersin
partiyası başqa iki partiya ilə ikinci yeri bölüşür. Bu üç partiyanın hər biri
19 mandat qazana bilər.
Münasibətlər isə fərqlidir. Məsələn, təhlilçi İrem Köker yazır ki, Türkiyə
tərəfinin bəyanatlarının arxasında hökumətin konstitusiya referendumunda güclü
dəstək səfərbər etmək məqsədi dayanır. Təhlilçinin fikrincə, referendum
kampaniyası üç əsas istiqamətdə aparılır. Birincisi, hökumətin insan haqlarına
dair Avropadan səslənən tənqidlərə cavab vermək cəhdidir. AKP hökuməti bununla
bildirmək istəyir ki, demokratiya Avropada da tənəzzül edir. Buna misal kimi
Avropada öz islamofobiyası ilə tanınan ifrat sağ partiyaların yüksəlişi
göstərilir. İkinci səbəb budur ki, həm Ərdoğan, həm də Çavuşoğlu "Avropa bizə
qarşıdır” mövzusunu ictimai diskussiya mövzusuna çevirməklə, AKP tərəfdarlarını
səfərbər etməyə çalışırlar. Üçüncüsü, Ərdoğan hökuməti ictimaiyyətdə belə bir
təsəvvür yaratmağa çalışır ki, Avropanı Türkiyəyə ehtiram göstərməyə məcbur
etmək istəyir. Beləliklə, gəlinən qənaət budur ki, 16 aprel referendumu
yaxınlaşdıqca, türk siyasətçilərinin Qərb əleyhinə bəyanatları daha tez-tez və
daha yüksəkdən səslənəcək.
Azər