Avropa İttifaqı - Azərbaycan əməkdaşlığında yeni mərhələ
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Avropa İttifaqı (Aİ)
Şurasının prezidenti Donald Tuskun dəvəti ilə bazar günü Belçika Krallığına səfərə
gedib. Səfər çərçivəsində o, Avropa Şurası (AŞ) Parlament Assambleyasının (PA)
sabiq prezidenti, Niderland-Azərbaycan Dostluq Qrupunun sədri Rene Van der
Linden, Aİ-nin xarici məsələlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi,
Avropa Komissiyasının vitse-prezidenti xanım Federika Moqerini, Belçika Kralı
Filip, Avropa Komissiyasının enerji birliyi üzrə vitse-prezidenti Maroş
Şevçoviç, Aİ Şurasının prezidenti D.Tusk və Avropa Komissiyasının prezidenti
Jan-Klod Yunker ilə görüşüb. Paytaxt Brüsseldə keçirilən görüşlərdə Azərbaycan
dövlət başçısı ikitərəfli münbasibətlər, əməkdaşlıq əlaqələrinin perspektivləri,
Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində ölkəmizin rolu və sair məsələlər
ətrafında geniş müzakirələr aparıb.
Aİ Şurasının prezidenti D.Tusk keçirilən görüşlə
bağlı mətbuata verdiyi bəyanatda bildirib ki, müstəqilliyi, suverenliyi və ərazi
bütövlüyü dəstəklənən Azərbaycan Aİ üçün mühüm tərəfdaşdır. O, enerji sahəsində
etibarlı və strateji tərəfdaşlığa əsaslanaraq, Aİ-nin ölkəmizlə işbirliyini
daha da artırmaq istədiyini dilə gətirib. Deyib ki, Azərbaycan Avropanın enerji
təhlükəsizliyi və təchizatının şaxələndirilməsi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
D.Tusk Aİ-nin Cənub Qaz Dəhlizini tamamlamaq üçün ortaq öhdəliyinin olduğunu da
diqqətə çatdıraraq, bunun faktiki olaraq hər iki tərəf üçün əsas prioritet
sayıldığını vurğulayıb. O, əlaqələrin enerji və ticarət hüdudlarını aşdığını da
qeyd edib. Bildirib ki, Aİ Azərbaycanla əlaqələri daha yüksək səviyyəyə
qaldırmaq və yeni ikitərəfli saziş vasitəsilə əlaqələrin tam potensialını
inkişaf etdirmək istəyir. D.Tusk deyib ki, Aİ ilə ölkəmizin paylaşdığı yeni
qlobal siyasi və iqtisadi maraqlar, birlikdə mübarizə aparmaq istədiyimiz
çağırışlar nəzərə alınarsa, yeni Aİ-Azərbaycan sazişi əlaqələrin miqyasını
genişləndirəcək. Azərbaycan Prezidenti İ.Əliyev də mətbuata verdiyi bəyanatda
Aİ ilə ölkəmiz arasında indiyə qədər mövcud olan və gələcəkdə daha da inkişaf etdiriləcək
əlaqələrdən söhbət açıb. O, Azərbaycanın Aİ-yə üzv dövlətlərlə də əməkdaşlıq
sahəsində yaxşı təcrübəsinin mövcudluğunu, həmin ölkələrin 9-u, yəni üçdəbir
hissəsi ilə strateji tərəfdaşlığa dair imzalanmış sazişlərimizin olduğunu diqqətə
çatdırıb. Qeyd edib ki, bu amil Aİ ilə Azərbaycan arasında gələcək razılaşmalar
üçün yaxşı əsasdır. Dövlət başçısı Aİ-Azərbaycan sazişi ilə işbirliyimizin yeni
səhifəsinin açılacağını vurğulayıb.
Milli
Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədr
müavini, Yeni Azərbaycan Partiyasının (YAP) Beynəlxalq
əlaqələr şöbəsinin müdiri Sevinc Fətəliyeva Prezident
İ.Əliyevin Brüssel səfərini "Kaspi”yə şərh edərkən bildirib ki, səfər çərçivəsində ölkə rəhbərinin Aİ rəsmiləri ilə
keçirdiyi görüşlər tərəflər arasında münasibətlərin yeni mərhələyə qədəm
qoyduğunu deməyə əsas verir. Onun sözlərinə görə, Azərbaycan öz milli maraqları
çərçivəsində Aİ ilə əməkdaşlığa böyük önəm verir: "Öz növbəsində, Avropa
İttifaqı da ölkəmizlə münasibətlərin inkişafında maraqlı tərəf kimi çıxış edir.
Bu gün Azərbaycanla qarşılıqlı-faydalı əməkdaşlığa əsaslanan tərəfdaşlıq
münasibətlərinin davam və inkişaf etdirilməsi Avropa İttifaqı üçün xüsusi əhəmiyyət
daşıyır. Çünki Cənubi Qafqaz regionunun güc mərkəzi kimi çıxış edən, mühüm
geostrateji üstünlüklərə sahib olan Azərbaycanla əməkdaşlıq siyasi və iqtisadi
perspektivlər nöqteyi-nəzərindən əhəmiyyətli dividendlər vəd edir”.
Millət vəkili S.Fətəliyeva qeyd
edib ki, Azərbaycanla Aİ arasında gələcək münasibətlərin inkişafına dair saziş
üzərində danışıqlara başlanılıb. O, deyib ki, bu sazişdə ikitərəfli münasibətlərin
bütün aspektləri əks olunmalıdır. Deputatın fikrincə, bu, əlaqələrin perspektiv
inkişafı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Dövlətimizin başçısı ilə görüşündə
Aİ Şurasının prezidentinin Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıdığını və Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin beynəlxalq hüquq normaları əsasında həllinin və
status-kvonun dəyişməsinin zəruriliyini vurğulamasının olduqca mühüm əhəmiyyət
kəsb etdiyini söyləyən xanım millət vəkili onu da əlavə edib ki, bu, Azərbaycanın
uğurlu xarici siyasət kursunun qanunauyğun nəticəsidir: "Azərbaycan Dağlıq
Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində fəal xarici siyasət həyata keçirir.
Bunun nəticəsi kimi, dünyanın aparıcı dövlətləri və beynəlxalq təşkilatlar
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinin zəruriliyini xüsusi olaraq bəyan edirlər.
Bu kontekstdə, Avropa İttifaqına daxil olan ölkələr də mühüm yer tuturlar.
Bütövlükdə isə, Aİ Şurasının prezidentinin bəhs olunan fikirləri Dağlıq Qarabağ
münaqişəsinin həlli məsələsinə beynəlxalq hüquq normaları əsasında, obyektiv
yanaşmanın ifadəsidir”.
Milli
Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin
üzvü, Demokratik İslahatlar Partiyasının (ADİP) sədri Asim Mollazadə bizimlə söhbətində qeyd edib ki, səfər çərçivəsində
keçirilən görüşlər, aparılan müzakirələr Aİ ilə Azərbaycan arasında yeni əməkdaşlıq
mərhələsinin başlanğıcı barədə dünyaya verilən mesajdır. Partiya sədri bildirib
ki, artıq Azərbaycan Aİ ilə yeni tərəfdaşlıq sazişi üzərində işləyir: "Bu saziş
bir sıra sahələri əhatə edəcək. Azərbaycan Avropa İttifaqı ilə enerji sahəsində
tərəfdaşlıq sazişini də artıq imzalayıb. Yeni saziş isə siyasi, iqtisadi və
humanitar sahələri də əhatə edəcək. Cənab prezidentin Donald Tuskla birlikdə mətbuata
verdiyi bəyanatda da qeyd edildiyi kimi, Avropa Azərbaycanın əsas investoru və
ticarət tərəfdaşıdır. Azərbaycan bir çox Avropa ölkələrini neftlə təchiz edir və
yaxın gələcəkdə həmin ölkələri təbii qazla da təchiz edəcək. Onu da xatırlatmaq
yerinə düşər ki, Azərbaycan bölgədə yeni dəmir yolu xəttinin çəkilməsinə böyük
sərmayələr yatırır. Asiyanı Avropa ilə birləşdirən yeni marşrutun, Şərqlə Qərb
arasında körpü rolunu oynayacaq nəqliyyat dəhlizinin istifadəyə verilməsi
Avropadan Asiyaya və geriyə malların daşınması vaxtını iki dəfə qısaldacaq. Bu
layihənin istifadəyə verilməsi də Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan arasında əlaqələrin
inkişafına müsbət təsir göstərəcək. Bu layihə bilavasitə Avropa İttifaqının da
maraqlarına uyğundur. Ümumiyyətlə Azərbaycan iqtisadiyyatının şaxələndirilməsi
üçün də Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan əlaqələrinin inkişafı önəmlidir. Bu əlaqələr
qarşılıqlı maraqlara söykənir. Avropa İttifaqı Azərbaycanı bir tərəfdaş kimi qəbul
etməklə, eyni zamanda ölkəmizin dəyərlərinə böyük qiymət verir. Şərqin ilk
demokratik cümhuriyyəti sayılan Azərbaycan sivilizasiyalararası, mədəniyyətlərarası
dialoq, multikulturalizm, tolerantlıq, dözümlülük ənənəsinə malikdir. Avropa
ölkələrinin bəzisində isə islamofobiya, antisemitizm artmaqdadır. Bu mənada, Azərbaycanın
sahib olduğu dəyərlər, ənənələr də Avropa İttifaqı ilə ölkəmiz arasındakı əlaqələrə
öz töhfəsini verə bilər”.
Milli
Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin üzvü
Bəxtiyar Əliyevdə qəzetimizə açıqlamasında bildirib ki, Prezident İ.Əliyevin Brüssel səfəri və
Azərbaycanın Aİ ilə gələcək əməkdaşlığı mövzusunda danışıqlar aparması yüksək səviyyədə
baş tutub, çox uğurlu olub. Deputatın sözlərinə görə, bu əməkdaşlıq əlaqələrindən
həm Aİ, həm də Azərbaycan qazanacaq: "Sözügedən səfəri, keçirilən görüşləri,
verilən bəyanatları media üzərindən izlədim. Avropa İttifaqı Şurasının
prezidenti Donald Tuskun bəyanatında olduqca ciddi mesajlar var idi. Cənab Tusk
Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyi və təchizatı üçün olduqca əhəmiyyətli
bir tərəfdaş olduğunu vurğuladı. O, Azərbaycanda gedən demokratik proseslərin
ardıcıl və davamlılığını, Cənub Qaz Dəhlizi ilə bağlı öhdəliklərə Avropa
İttifaqının da sadiq qaldığını, bu əməkdaşlığın hər iki tərəf üçün əlverişli
olduğunu qeyd elədi. Bu fikirlər bizim üçün olduqca əhəmiyyətli nəticə idi.
Bütün bunlar Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən
daxili və xarici siyasətin məntiqi nəticəsidir. Cənab Prezidentin də Brüsseldəki
görüşlərdə səsləndirdiyi fikirlər, Azərbaycanın mövqeyini, ölkəmizin real vəziyyətini,
bütün sahələri əhatə edən inkişafımızın mənzərəsini ortaya qoydu”.
Millət vəkili B.Əliyev deyib ki, Prezident İlham
Əliyev bütün xarici səfərlərində olduğu kimi, Brüsseldə keçirdiyi görüşlərdə də
ölkəmizin bir nömrəli problemi sayılan Dağlıq Qarabağ münaqişəsini, Ermənistanın
20 faiz ərazimizi işğal etməsini, beynəlxalq hüququn tələb və prinsiplərini
pozduğunu, münaqişənin sülh yolu ilə həlli üçün mövcud imkanları növbəti dəfə
dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırıb, prinsipial mövqeyimizi bildirib. Onun
sözlərinə görə, məhz bunun sayəsində Donald Tusk Azərbaycanın ərazi
bütövlüyünün, suverenliyinin Avropa İttifaqı tərəfindən dəstəkləndiyini növbəti
dəfə qeyd edib: "Donald Tusk Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, suvverenliyinin
Avropa İttifaqı tərəfindən dəstəkləndiyini bir daha bəyan edib. Hesab edirəm
ki, bu, Azərbaycan siyasətinin, diplomatiyasının uğurudur. Bütün bunları nəzərə
alaraq qeyd etmək istərdim ki, yaxın gələcəkdə Avropa İttifaqı ilə əməkdaşlığımızın
səmərəsini görə biləcəyik. Azərbaycan dəfələrlə bəyan edib ki, Avropa İttifaqı
ilə bərabərhüquqlu şəkildə əməkdaşlıq etməyə hər zaman hazırdır. Artıq bu bərabərhüquqlu
əməkdaşlıq üçün zəruri olan yeni saziş üzərində hazırda iş gedir”.
Yeri gəlmişkən, Milli Məclis sədrinin müavini Bahar Muradova da Azərbaycan
Prezidentinin Brüssel səfəri barədə AZƏRTAC-a açıqlama verib. O, dövlət başçısı
İ.Əliyevin Brüsseldə Aİ-nin yüksək səviyyəli rəsmiləri ilə keçirdiyi görüşləri,
səslənən fikirləri əsas gətirərək deyib ki, Azərbaycanla Aİ arasında münasibətlərdə
yeni bir səhifə açılıb, bu münasibətlər yeni mərhələyə qədəm qoyub.
Vitse-spiker qeyd edib ki, artıq Aİ ilə Azərbaycan arasında hərtərəfli əməkdaşlığa
dair sazişin hazırlanması üçün danışıqlara başlanılıb. Onun sözlərinə görə, hər
iki tərəfin danışıqlardan gözləntiləri böyükdür: "Bu danışıqların nəticəsi
kimi, yeni dövrün tələblərinə uyğun olaraq Avropa İttifaqı ilə Azərbaycan
arasında humanitar, mədəni, siyasi və iqtisadi əlaqələr inkişaf edəcək. Prezident
İlham Əliyev Brüsseldə keçirdiyi görüşlərdə Azərbaycan-Avropa İttifaqı münasibətlərinin
müxtəlif aspektləri ilə bağlı mövqeyini ifadə etdi. Azərbaycanla Avropa
İttifaqı arasında siyasi, iqtisadi, nəqliyyat, humanitar, enerji sahələrində əlaqələrin
inkişafı həm Avropanın, həm regionun, həm də Azərbaycanın maraqlarına xidmət
edir. Brüsseldə keçirilən görüşlərdən sonra səslənən bəyanatlarda diqqəti çəkən
məqamlardan biri də Avropa İttifaqı Şurasının prezidenti Donald Tuskun Azərbaycanın
ərazi bütövlüyünü, suverenliyi və müstəqilliyini dəstəkləməsi oldu. Bu, onun
göstəricisidir ki, Azərbaycanla Avropa İttifaqı arasında münasibətlər enerji,
ticarət əlaqələrini aşaraq, yüksək siyasi əməkdaşlığı da əhatə edir. Hesab edirəm
ki, Avropa İttifaqı Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli
ilə bağlı təkcə bəyanatlarla kifayətlənməməlidir, həmçinin öz təsir
rıçaqlarından istifadə etməlidir”.
Rufik
İSMAYILOV