Anar Bulud: "Bu sənətə nəsə demək üçün gəlmişəm"
"Atamın
arsuzu ilə yola çıxsam, uğur qazana bilmərəm"
Bulud
kimi asta-asta, aram-aram yeriməyi, irəliləməyi sevir.Aktyor olmaq onun uşaqlıq
arzusudur desəm, bəlkə də yanılaram. Atası Cəlilabad Xalq Teatrının rəhbəri Buludxan Buludov bu sənətdə sözünü demək üçün əlindən
gələni edib. Ömrünün çoxu ailə qayğıları və sənət arasında var-gəl etməklə
keçib. Bütün bu çətin proseslərə şahidlik edən oğlu Anar Bulud isə qarşısına məqsəd
qoyub -"Onun kimi olmayacaq". Anarın arzuları, istəkləri və ən əsası,
hədəfləri var. Bu hədəfə çatmaq üçün üzərində çalışır və məqsədə gedən yolun zəhmətdən
keçdiyini düşünür.Anar Bulud Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət
Universitetinin Teatr sənəti fakültəsində Xalq artisti Firəngiz Mütəllimovanın
kursunu
bitirib. Zirzəmi teatrı olan "Şah Mat”ın yaranmasında iştirak edib, bu teatrın
repertuarındakı bir çox tamaşalarda sözünü deməyi bacarıb. Viktor Hüqonun "Edam məhkumunun son günü","Gülən
adam",Gilyermo Fiqeyredonun "Ezop", Kobo Abenin
"İstehkam", Osvaldo Draqunun"Zəncirlənmiş adam"
tamaşalarında rol alıb. "Şah Mat” teatrı ilə yanaşı, Azərbaycan Dövlət İrəvan
Dram Teatrında çalışıb, burada Elçinin "Akvariuma xususi sifariş",
İftixar Piriyevin "Eşqin tikan dairəsi" tamaşalarında çıxış edib.
-
Karantin günləriniz necə keçir?
-Karantin günlərim Cəlilabadda dövlətimizin qoyduğu
qaydalara əməl edərək keçir. Evdə qalırıq, zamanımızı yaxşı dəyərləndirməyə
çalışırıq. Bəzən əkinçiliklə məşğul
olur, əkib-becəririk. Şair olmasam da, hərdən cızma-qara edirəm.
-
Adətən, bu sahədə çalışan valideynlər övladlarının onların sənətlərini davam
etdirməsini istəmirlər. Sizin atanız rejissor və aktyor olaraq, ixtisas
seçiminizə hər hansı münasibət bildirdimi?
- Əksinə, atamaktyor olmağımı çox istəyirdi. O, hər
zaman məni dəstəkləyib.Ondan çox şey öyrənmişəm. Atamdan fərqli olaraq, anam bir
qədər etiraz etmişdi.
-
Aktyorluq kənardan hər nə qədər
parıltılı görünsə də, əslində, real mənzərə tamam başqadır. Bəlkə bu
parıltı sizin gözlərinizi qamaşdırıb?
-Bu sənəti seçərkən o parıltının aldadıcı olduğunu
bilirdim. Aktyor ailəsində böyüdüyümə görə atamın qayğılı,çətinliklərlə dolu keşməkeşlihəyatının
müəyyən hisəssinə şahidlik etmişəm. Yəni, bu sənətin parıltısına aldanıb gələnlərdən
deyiləm.Həmişə aktyor sənətinin necə məşəqqətli sənət olduğunu anlamışam. Mənim
aktyor olma səbəbim başqadır. Bu sənətə nəsə demək üçün gəlmişəm. Özümü yalnız
aktyor kimi görürəm. Ancaq bu o demək deyil ki, təkcə aktyorluğu bacarıram. Bəlkə
başqa sənətdə daha uğurlu ola bilərəm. Yeri gələndə usta, bağban kimi də çalışa
bilərəm. Aktyorluq mənim yaşam tərzimdir.
- Atanızın
yolu ilə gedirsiniz? Yoxsa sizin istiqamətiniz tamam fərqlidir?
-Genetik xüsusiyyətlər atadan övlada keçir. Bu
danılmaz faktdır. Ancaq mənim istiqamətim tamamilə fərqlidir. Əgər atamın yolu
ilə getsəm, bacardığım qədər çalışaram ki, onun etdiyi yanlışlıqları etməyim. Aktyor
kimi daha uğurlu bir nəticəyə, mövqeyə gəlməyə
çalışaram.
- Hesab edirsiniz
ki, atanız aktyor kimi o qədər də uğur qazanmayıb?
- Mənim üçün atam uğurlu aktyor və rejissordur. Sadəcə,
öz potensialını kifayət qədər realizə edə bilmədi. Belə ki, bir müddət aktyorların əsas problemi olan ailə qayğısı
onu sənətdən uzaq saldı. Geniş ailəmiz olub və bu ailəni saxlamaq üçün o, həm dülgər
kimi çalışıb, həm də sevdiyi sənəti ilə məşğul olub. Atalarımız doğru deyib ki,
"bir əldə iki qarpız saxlamaq olmaz". Atam gah sənəti atıb, görüb olmur,
evdə ailə çətin vəziyyətdə qalıb, gah da işini. Ancaq inanıram ki, o böyük sənətkar
ola bilərdi. Ən azından, onunƏməkdar artist Şövqi Hüseynov kimi tələbəsi
var.
-
"Şah Mat” Teatrında "Edama məhkumun son günü" tamaşasındasəhnəyə
siqaretləçıxmışdınız.Zərərli vərdişlərin səhnədə qadağan
olunmasının özəl teatra aidiyyatı yoxdurmu?
- Əlbəttə ki, səhnədə zərərli vərdişləri göstərmək,
onun PR-nı aparmaq qadağandır. Ancaq baxır necə və hansı şəkildə. Tutaq ki, səhnədə
iki nəfər söhbət edir və aktyorlardan biri bekarçılıqdan siqaret yandırıb çəkirsə,
təbii ki, bu yaxşı hal deyil. Belə olduqda siqaretin istifadə edilməsi qınaq
obyektinə çevrilə bilər. Rejissor səhnədə o siqareti aktyorun ifası iləgöstərib
nəsə çatdırırsa, deməli, rejissor bununla fikrini izah edir.
-
Təhsilinizi başa vurduqdan sonra nə üçün atanızın rəhbərlik etdiyi Cəlilabad
Xalq Teatrına geri dönmədiniz?
- Yola çıxanda qarşıma məqsədlər qoymuşdum. O məqsədə
çatmaq üçün mübarizə aparmalı, öz gücümə nələrsə etməliydim. Təbii ki, bu qərarı
tək vermədim. Atamla da məsləhətləşdim, onun razılığı ilə paytaxtda çalışmalı
oldum.
-
Atanız sizi bura göndərməklə başından edib?
-(gülürük)
Elə deməzdim. Atamın zamanında edə bilmədiklərini etmək üçün burdayam. Onun
arzuları vardı. Həmin arzuları mənim reallışdırmağımı istəyir. Elə bunun üçün də
mənə sərbəstlik verib. O da Cəlilabadda az iş görməyib. Bölgədə Xalq teatrı yaratmaqheç
də asan məsələ deyil.
- Atasının
arzularını gerçəkləşdirmək üçün yola çıxan aktyor...
- Bu tək onun deyil, mənim də arzum idi.Bu sənətdə
söz sahibi olmaq, insanlara nəyisə çatdırmaq istəyi məndə daha çox idi. Atamın
arsuzu ilə yola çıxsam, uğur qazana bilmərəm.
-
Sizə elə gəlmirmi ki, hər bir övlad öz valideyninin taleyini yaşayır?
- Tale
anlayışını qəbul etmirəm. Guya insanın alnına yazılıb ki, bu, sənin qismətin
olacaq. Absurddur. Bugün atdığımız hər bir
addımın sabah davamı var. Çalışıram, bu gün elə addım atım ki, sabah
onun peşmanlığını çəkməyim. Düzgün iş görüm ki, sabah əməllərim məni doğru ünvana
gətirib çıxarsın. Çünki bilirəm, bugün etdiyim səhv sabah yolumu kəsəcək. Həyat
bumeranqdır, bu gün bumeranqı atırıqsa, sabah onun geri dönüşü olacaq.
-
Atalar və oğullar hər zaman müzakirə mövzusu olub. Atalar oğulları bəyənməyib, oğullar
da ataları. Sizdə necədir?
- Ata-oğul
kimi münasibətlərimiz çox yaxşıdır. O, mənim
üçün dəyərlidir. Ancaq söhbət sənətdən gedəndə çox zaman mübahisə edirik. Mən
ürəyimin dərinliyində bilirəm ki, o, sənətkardır. Amma sənət baxımından bir-birimizi
anlamırıq, qəbul etmirik.
-
Sizcə, aktyorunşansı olmalıdır, yoxsa potensialı?
- Elə aktyor var ki, onun yaraşığı var, xarici
görünüşü ona şans gətirir və önündə bir çox qapıları açır. Sanki o xarici görkəminə
görə baş rolları oynamaq üçün yaradılıb. Bu şans məsələsidir və hər aktyora
qismət olmur. Ona bəxt lazımdır. Elə bir bəxt ki, rejissor səni görən kimi
bütün tamaşalarda, filmlərdə əsas qəhrəman kimi görsün. Biri də var ki, qəhrəman
fakturası olmayan ancaq kifayət qədər nəzəri və praktiki üstünlüklərə malik
aktyor var. Ona potensial da lazımdır ki, rol veriləndə onun öhdəsindən yaxşı gəlsin.
-
Sizə də elə gəlir ki, Anar Bulud baş rolları oynamaq üçün bu sənətə gəlib?
- Bilmirəm.
Mənim üün rolun fərqi yoxdur. Hər
hansı obrazı canlandıranda mən bu oyunumla nə deməyə çalışdığımın fərqinə
varmağa çalışıram. Oyundan çox özümün insan kimi tamaşaçıya nə aşıladığım önəmlidir.
Bu məni daha çox xoşbəxt edir. Belə yanaşma ilə işə başlayanda əsas, ikinci və
üçüncü dərəcəli obraz olmur.
-
"Şah Mat” teatrı potensialınızı göstərmək üçün sizə hansı imkanları yaradır?
-"Şah Mat” Teatrında çalışanlar mənim məsləkdaşlarım
və dostlarımdırlar. Burada mən, sən, o söhbəti yoxdur. Burada biz anlamı var.Misal
üçün, əgər burada mənə hansısa rol verilirsə,o rol ürəyimə yatmırsa,mən bundan imtina
da edə bilərəm. Nəinki imtina etmək, hətta hər hansı bir əsər təqdim edib məsləhətləşədə
bilirik.Çatdırmaq istədiyimiz ideya və fəlsəfəni özümüz seçə bilirik. Dövlət
Teatrında isə bu, mümkün deyil.
- Azərbaycan Dövlət İrəvan Teatrında gənc
aktryorların potensiallarını realizə etmələri üçün imkan yaradılıbmı?
- 7 aydır ki, İrəvan Teatrında çalışıram. Orada
yaradıcı mühit var. Gənclərə də potensiallarını nümayiş etdirmək üçünkifayət qədər
imkan və şərait yaradılır. Mənim orada ilk rolumdan sonra ikinci rolumun əsas qəhrəman olması da buna bariz
nümunədir. Dərbənd Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında İftixar Piriyevin"Eşqin
tikan dairəsi" əsərində əsas qəhrəmanı canlandırdım. Bu tamaşa da kifayət
qədər uğurlu alındı.
-
Gənc aktyor olaraq hədəfləriniz nələrdir?
- Gələcəyin nələr gətirəcəyindən hamımız xəbərsizik.
Sadəcə öz üzərimdə çalışıb, daha çox baza toplamağa çalışıram ki, gələcəkdə
özümü realizə edə bilim. Zamanın nələr göstərəcəyini və nələr gətirəcəyini bilmək
olmur. Bəlkə elə bir hadisə baş verdi ki, mən yolumu, səmtimi dəyişdim, başqa
yerlərdə oldum. Buna görə də nəyisə öncədən dəqiq proqnozlaşdırmaq olmur.
- Sizcə, səhnə
çərçivələri, yoxsa sərbəstliyi sevir?
- Tamaşaya rejissor səhnə həlli verir. Aktyorlar isə
rejissora tabedir. Rejissor əsəri oxuyur və onu necə görürsə, o cür də səhnələşdiririr.
Rejissor öz işində dəsti-xəttini nümayiş etdirir və aktyor da ona bu işdə
yardımçı olur.
-
Aktyor rejissorun verdiyimizandankənara çıxa bilərmi?
- Yazılmış qanuna görə buna icazə yoxdur. Çünki
rejissor o mizanlarla öz sözünü və
fikrini ifadə edir. Əgər aktyor əlavə impozivələr edirsə, bu onun gücünün zəif
olması anlamına gəlir. Məşqlərdə fikrini bildirə bilərsən ki, bu mizan məni
qane etmir və ya rejissorla fikir mübadiləsindən sonra müəyyən ortaq qənaətə gəlmək
olar. Tamaşa zamanı çıxırsan və özünə
uyğun nələrsə edirsənsə, bu, aktyorun
xeyrinə deyil. Təbii ki, aktyor
tamaşaları da var ki, burada rejissor quruluşu çox da önəm daşımır,tamaşa aktyorun
üzərində qurulur. Misal üçün "Hicran" tamaşasında elə də rejissor işi
yoxdur. Burada əsas yük aktyorların üzərinə düşüb. Aktyorlar da peşəkar, sənətdə
sözlərini demiş insanlar olduğu üçün möhtəşəm bir iş ortaya çıxarıblar.
-
Ancaq tarixə nəzər yetirdikdəgörürük ki, öncədən planlaşdırılmış ssenaridən çoxfilmlərdə
və tamaşalardaaktyorun ani hərəkəti və ürəyindən
gələn sözü daha çox marağa səbəb olur.
- Bu çox nadir hallarda baş verir. Qeyd etdiyiniz məsələ
bişmiş tamaşalarda daha çox baş verir. Belə ki, aktyor həmin obrazı o qədər oynayıb
ki, artıq əsəri tam dərk edib, obraz onun canına hopub. Onda aktyor obrazı
özününküləşdirir və içindən gəldiyi kimi canlandırır. Ancaq bu düzgün deyil, yəni
yazılmamış qanundur.
Xəyalə Rəis