Ağdamda axtarılan “erməni izi”
Azərbaycan ərazilərini zaman-zaman ələ keçirən ermənilər
məskunlaşdıqları yerlərdə "erməniləşdirmə siyasəti” aparırlar. Biz bunu əzəli
Azərbaycan ərazisi olan İrəvan və ətraf ərazilərdə maddi-mədəniyyət abidlərinə
qarşı onların törətdikləri vandallıq hərəkətlərindən də görə bilərik. Sonrakı
dövrdə Qarabağ torpaqlarına iddia edən Ermənistan Azərbaycan ərazilərini işğal etdikdən
sonra çirkin "erməniləşdirmə siyasəti”ni burada da davam etdirdi.
Belə ki, ermənilər Şuşada, Kəlbəcərdə, Füzulidə, Xocalıda və digər
işğal olunmuş ərazilərdə Azərbaycana məxsus tarixi, maddi-mədəniyyət
abidələrini özününküləşdirməyə çalışaraq bərbad vəziyyətə salıblar. Yerüstü
abidələrin erməniləşdirilməsi azmış kimi, işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində
arxeoloji qazıntılar həyata keçirir və guya bu ərazilərin "ermənilərə” məxsus
olmasını sübuta yetirməyə cəhd edirlər. Son vaxtlar Ermənistan işğal etdiyi
Azərbaycan ərazilərində qanunsuz arxeoloji qazıntı işlərini genişləndirib.
Bu yaxınlarda işğalçı ölkə nümayəndələrinin Ağdamın Şahbulaq
qalasının şimal divarı ərazisində apardıqları qazıntı nəticəsində dolça aşkar
edilib. İnformasiyaya əsasən, aşkar edilən dolçanın bizim eranın 2-3-cü əsrinə
aid olduğu ehtimal olunur. Başqa sözlə,
onun Şahbulaq qalasından 300 il gənc olduğu bildirilir.
Ermənilər qanunsuz arxeoloji
qazıntı işləri aparmaqla yanaşı, tarixi saxtalaşdıraraq, Şahbulağın adını
dəyişib "Tiqranakert” qoyublar.
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında Milli Məclisin deputatı, professor Fəzail İbrahimli bildirdi ki,
ermənilər beynəlxalq hüquq normalarını pozaraq Azərbaycan torpaqlarını işğal
ediblər və belə bir cəzasızlıq mühitində həmin ərazilərdə erməniləşdirmə
siyasəti yürüdürlər: "Ermənilər Kəlbəcərin qızılını çıxarır, Şuşanın
sərvətlərini dağıdır və indi də Ağdamda arxeoloji qazıntılar aparırlar. Orda
bir daş və ya nə isə tapıb deyəcəklər ki, bura ermənilərin dədə-baba
torpağıdır. Bu ona görə baş verir ki, dünyanın aparıcı ölkələri və ya ATƏT-in
Minsk qrupuna üzv olan dövlətlər Ermənistanı işğalçı kimi tanımayıb. Ermənistanı
kim yerində oturtmağa cəhd edir, hansı siyasi, iqtisadi embarqolar qoyulub? Kim
tərəfindən bu ölkə cəzalandırılıb? Ermənistan cəzasızlıq mühitində yaşayan bir
dövlətdir, quldur bir hakimiyyəti var və arxasında dayanan dövlətlər tərəfindən
dəstəklənir, nəticədə də öz bildiyini edir. Hesab edirəm ki, Azərbaycan tərəfi
ermənilərin Ağdamda apardığı qanunsuz arxeoloji qazıntılarla bağlı müəyyən
addımlar atmalıdır”.
F.İbrahimli qeyd etdi ki, bu arxeoloji qazıntılarla Azərbaycanın
tarixini saxtalaşdırmaq hansısa erməninin istəyinə görə olan məsələ deyil:
"Bunlar işğal olunmuş ərazilərdə harada gəldi, üzəri ermənicə yazılmış daşlar
basdırır, sonra da "tapırlar”. Əslində bununla Azərbaycan tarixini
saxtalaşdırmaq mümkün deyil. Ermənilərin bu təxribatının qarşısının alınması
üçün Azərbaycan torpaqları işğaldan azad olunmalıdır”.
"Dağlıq Qarabağ Bölgəsinin
Azərbaycanlı İcması” İctimai Birliyinin Əlaqələndirmə Şurasının sədri,
professor Elçin Əhmədov bildirdi ki, son 4-5 ildə ermənilər işğal etdikləri
Azərbaycan ərazilərində qeyri-qanuni fəaliyyətlər həyata keçirirlər: "Onlar
apardıqları arxeoloji qazıntılara bir sıra xarici mütəxəssisləri də cəlb
edirlər ki, məsələ bir qədər beynəlxalq xarakter alsın. Azərbaycanda, konkret olaraq
Qarabağ ərazisindəki Azıx mağarası nda tapılan maddi-mədəniyyət nümunələri yaşına görə dünyada 4-5 qədim yaşayış
məntəqələrindən biridir. Ermənilər gedib burada da axtarışlar aparıblar. Xarici
mütəxəssislər qanunsuz olaraq sərhədi pozublar, ermənilər isə bizim dövlət
qurumlarının icazəsi olmadan Azıx mağarası ətrafında qazıntı işləri aparırlar. Onların
bu kimi hüquqa zidd əməlləri Azərbaycanın həm ərazi bütövlüyü, həm də suverenliyinin
ciddi şəkildə pozulmasıdır. Ermənilər hələ sovet dövründə azərbaycanlılara
məxsus maddi-mədəniyyət irsini dağıdıblar. Bilirik ki, Ermənistan ərazisində
300-dən çox məscid olub, bu gün həmin məscidlərin heç biri yoxdur və hamısı
məhv edilib. Eyni siyasət hazırda işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində həyata
keçirilir. Ermənilər Azıx ətrafında qazıntılardan başqa, Şuşada da bir çox
tarixi, maddi-mədəniyyət abidələrini saxtalaşdırıblar, onlar ətrafında
qazıntılar aparıblar. Onlar bu qazıntılarla Qarabağ ərazisində "erməni izi”
axtarırlar”.
E.Əhmədov əlavə etdi ki, ermənilər işğal edilmiş ərazilərdə arxeoloji
qazıntılar aparmaqla Azərbaycan qanunvericiliyi ilə yanaşı, həm də beynəlxalq
hüququ kobud şəkildə pozublar: "Ermənistanın işğal siyasəti nəticəsində
Azərbaycanın tarixi, mədəni və dini abidələrinin dağıdılması və qəsdən məhv
edilməsi "Silahlı münaqişə baş verən zaman mədəni dəyərlərin qorunması
haqqında” BMT-nin 1954-cü il Konvensiyasına ziddir. Bundan başqa, "Ümumdünya
mədəni və təbii irsin mühafizəsi haqqında” YUNESKO-nun 1972-ci il Konvensiyası,
"Arxeoloji irsin mühafizəsi haqqında” 1992-ci il Avropa Konvensiyası ermənilər
tərəfindən kobud şəkildə pozulub. Ermənistanın həyata keçirdiyi bu beynəlxalq
hüquqa zidd hərəkətlərə təəssüflər olsun ki, beynəlxalq qurumlar heç bir mövqe
bildirmir, bu vandalizmə ikili standartlarla yanaşırlar. Ancaq son dövrlər
Azərbaycanın artan siyasi imici, iqtisadi gücü, hərbi potensialı bizə əminliklə
əsas verir ki, Prezident İlham Əliyevin səyi nəticəsində Qarabağ məsələsi
tezliklə öz həllini tapacaq. Biz nə olursa-olsun, o torpaqları işğaldan azad
edəcəyik və azərbaycanlılara məxsus olan tarixi, maddi-mədəniyyət abidələri
bərpa olunacaq”.
Bəxtiyar MƏMMƏDLİ