ADAM
Şəhərə səs yayıldı ki, adam ölüb. İnanmadım. "Adam
durduğu yerdə necə ölə bilər?” – düşündüm. Qardaşıma zəng vurdum. "Ölüb” –
dedi. Adamla qohum idik. Bibimin əriydi. Qardaşım – "Yaxşı deyil, yasa gələrsən”,
– dedi. Rəhmətlik məni sevmirdi. Olanı üzünə dediyim üçün bir dəfə məni sürücüsünə
döydürmüşdü də. Arada bibim vardı, getməliydim.
Qara köynəyimi
hüznlə ütüləyən qadınım da: "Daha yasda gic-gic danışma. "Allah rəhmət eləsin”
de, qayıt gəl. Unutma ki, oğlunun təhsil pulunu o, rəhmətlik verirdi”, – dedi. `
Xeyir-şər evinə girəndə gözlərimə inanmadım. Adam
yuxarı başda qara haşiyəyə alınmış şəklinin altında oturmuşdu. Məni görən kimi
ayağa qalxıb yanına çağırdı. Yaxınlaşıb dodaqaltı: "Allah sənə rəhmət eləsin”,
– dedim. Bir gecəyə sınıxmışdı. Başına gələn bu qəfil işdən sınmış görünürdü.
Gözlərində kədər vardı. Özünə acıyırdı. Əvvəlki adamlığından üzündə əsər-əlamət
qalmamışdı. Ona rəhmət diləməyimə kövrəlib "Sağ ol, keç otur, halvamdan ye”, –
dedi.
Keçib onun göstərdiyi yerdə molla ilə yanaşı
oturdum. Mollanın başı aşa qarışmışdı. Sağ tərəfimdə oturmuş üzü nurlu kişinin
qoluna toxunub yavaşca: "Məni qara basır? Yoxsa sən də mən gördüyümü görürsən?”
– soruşdum. Üzü nurlu kişi: "Adamlar belə ölür də, sənin fikrin özünə getməsin”
– dedi. Üzü nurlu kişinin dediklərini anlamağa macal tapmamış Adam yaxınlaşıb:
– "Cənab Əzrayılla tanış oldun?”, – soruşdu. Tənimi soyuq tər basdı. Üzü nurlu
kişi gülümsəyib əlini dizimin üstünə qoydu: – "Əzrayıl mənəm, a bala, qorxma”,
– dedi. "Qorxma” sözündən toxtayıb Adamın üzünə baxdım. Əzrayılın yanında
artıq-əskik danışmayım deyə qaş-gözlə "Bu nə işdir, başına gəlib?” – soruşdum.
Adam udqunub: "Onlara bax”, – pıçıldadı. Başımı qaldırıb onun gözüylə yasa gələnlərə
baxdım. Heç birinin üzü yox idi. Ancaq ağızları vardı. Ayağa qalxıb ucadan:
"Adam ölməyib!” – qışqırdım. Gülüşdülər. Mollanın mikrofonunu dartıb əlindən
aldım. Əlimdə mikrofon görən bir çalpapaq qoca əvvəlcə telefonuyla şəklimi çəkdi.
Sonra həmin telefondan musiqi səsi eşidilməyə başladı. Kimsə bərkdən musiqinin
ritminə uyğun fit çaldı. Mollanın yanında oturmuş üzü tüksüz mədrəsə uşağı
ortalığa düşüb şıdırğı rəqs etdi . Əzrayıl tüksüz uşağın qolundan tutmasaydı,
uşaq qol qaldırıb ədəli-dədəli yası toya çevirəcəkdi. Adam aramla ayağa qalxıb
mikrofonu əlimdən aldı. Qaralmış dodaqlarını mikrafona yapışdırıb aram-aram
danışmağa başladı: " lüm əhvalatı belə oldu. Dünən axşama yaxın oturub şəkillərə
baxırdım. Xəbərsiz-filansız Əzrayıl gəlib dedi ki, "Vaxtdır, mənimlə getməlisən”.
İnanmadım. Məni arxayın etmişdilər ki, ölməyəcəyəm axı. Bəs bu Əzrayıl hardan
çıxdı, görəsən? Əvvəlcə onu tapançamla vurmaq istədim. Güllə götürmədi.
Oğlanlarımı çağırmaq istədim, səsim çıxmadı. Əzrayıl gülə-gülə məni yerə
yıxıb sinəmə çökdü. Gözlərindən anladım ki, getməliyəm. Pıçıltıyla "aman ver”
dedim. İnsafı varmış. Durdu. Ayağa qalxıb: "Gəl belə eləyək”, dedim. "İcazə
ver, qabaqca ölümə sürücümü göndərim. Sürücüm gedib gorda mənim üçün bir rahat
yer eləsin. Sonra gəlib mənə xəbər versin. Mən də pal-paltarımı yığıb gəlim də...
Nə deyirəm ki”.. "Əzrayıl gülə-gülə üzümə baxıb "Ora gedən geri dönmür. Oranın
bir qapısı var. Amma sənə öz yasında oturmaq icazəsi verəcəm. Bax gör dost
saydıqların səni əslində necə sevirmiş?”, – dedi. İndi oturmuşam yasımda.
Onlardan çox, özümü tanıyıram”. Adamın son sözlərinə yas adamları bərkdən
gülüşdülər. O, əlində tutduğu mikrofonu mollaya uzadıb ağır-ağır kətilə
çökdü. Gözüm əzrayıla sataşdı. Min ilin əzrayılı Adamın sözlərindən kövrəlib
uşaq təki ağlayırdı. Molla təzə bir dua oxudu. Duadan sonra aş yeyənlərin
yarısı ayağa qalxıb yasxanadan eşiyə çıxdılar. Halvadan bir qaşıq götürüb
ağzıma qoydum. Acıydı. Molla yağlı barmaqları ilə mikrofonu söndürüb mizin
üstünə atdı. Məclis adamları başlarını aşağı salıb aş yeyirdilər. Qəfil gözüm
Adamın əllərinə sataşdı. Yarısı yeyilmişdi. Sən demə, yas adamları bayaqdan aş
yerinə Adamın bədənini yeyirlərmiş. Onların totuş barmaqlarından süzülən yağ
aşın deyil, Adamın yağıymış.
Üzümü Əzrayıla tutub "Bu nətəhər ölməkdir?” – soruşdum.
Əzrayıl gülə-gülə: "Sizi çoxdandı mən öldürmürəm
ki! Siz özünüz özünüzə bəssiniz”, – dedi.
Adamla son dəfə öpüşüb ayrıldım. Halallığımı
alandan sonra: "Səni son nəfəsimdə tanıdım. Məni bağışla” – dedi. Bağışladım. Məclisdən
çıxanda Əzrayılın da yas adamlarına qoşulduğunu gördüm.
Səhər şəhərə təzə qıy düşdü ki, Adam ölüb-eləməyib.
Ölən sürücüsüymüş. Yenə qardaşıma zəng vurdum. Səsimi eşidən kimi telefonunu
söndürdü. Tənbəllik eləməyib Adamın iş yerinə getdim. İçəri buraxmadılar. İdarənin
qarşısında durmuş maşınına yaxınlaşdım. Təzə sürücüdən Adamı soruşmaq istəyirdim.
Maşının qapısı açılanda gözlərimə inanmadım. Sükan arxasında cənab Əzrayılın
özü oturmuşdu. Məni görən təki tanıyıb: "Səma işindən çıxdım, bu gündən
şoferlik eləyəcəyəm”, – dedi.
Mən qorxa-qorxa: – "Bəs yağlı yas adamlarını bundan
sonra kim öldürəcək?” – soruşdum...
Əzrayıl gülə-gülə üzümə baxıb: "O adamlar heç zaman
ölməyəcək!” – dedi.
ORXAN FİKRƏTOĞLU