ABŞ prezidenti olmaq istəyən azərbaycanlı xanım - Fotolar
"Xaricdəki
soydaş” rubrikamızın qonağı gənc diplomat Emilya Qurbanovadır. Müsahibimiz
ABŞ-ın Kaliforniya ştatında yerləşən "University of Californiya Los Angeles”
Universitetində "Beynəlxalq əlaqələr” ixtisası üzrə təhsil alır. Gələcəyə doğru
hədəfləri isə daha böyükdür. Deyir ki, ölkəmizin haqq səsini eşitdirmək üçün
məhz dünyanın ən çox tanınan universitetlərinə müraciət edib. Bunun üçün "University
of Californiya Los Angeles” ən ideal təhsil ocağıdır. O, uşaqlıqdan qarşısına
məqsəd qoyduğunu və bu məqsədə doğru addım-addım irəlilədiyini deyir. Çünki
həyatda hər şeyin məhz məqsəddən başladığını bildirir. Amerikada yaşasa da,
ürəyi hər zaman Azərbaycanla döyünür. Beləliklə, ABŞ-da təhsil alan gələcəyin diplomatı
ilə daha yaxından tanış olaq:
- 2000-ci ildə, martın 19-da Bakı şəhərində anadan olmuşam. 8
nömrəli orta məktəbi bitirmişəm. Məktəb illərində asudə vaxtımı səmərəli
şəkildə keçirmişəm. Belə ki, özümü tanıyandan bədii gimnastika ilə məşğul
olmuşam. Rəşid Behbudov adına 2 nömrəli musiqi məktəbində pianino ixtisası üzrə
6 il təhsil alıb və müxtəlif tədbirlərdə iştirak etmişəm. Bundan başqa, bal
rəqslərinə getmişəm. 2012-ci ildə "Şərq ulduzları” telelayihəsində aparıcı
qismində çıxış etmişəm. 2013-cü ildə "Qatillə görüş” bədii filmində baş rollardan
birini canlandırmışam. Davamlı olaraq reklam çarxlarında çəkilmişəm. Ancaq mən
bu ixtisasların heç birində özümü tapa bilmirdim. Öz potensialımı özümə sübut
etmək üçün şahmat dərsləri ilə məşğul olmağa başladım. Bu, mənə daha maraqlı
gəlirdi. Bu idman növü ilə dərindən məşğul oldum. Nəticədə, ölkə üzrə keçirilən
olimpiadalara qədər gedib çıxışdım.
- Şahmatda sizi cəzb edən nə idi ki, məhz bu idman
növündə özünüzü tapdınız?
- Çünki şahmat
oyununu bir siyasətə bənzədirəm. Burda da siyasi manevrlər və taktika böyük rol
oynayır. Qarşı tərəfin də səninlə hansı taktika ilə oynayacağını öncədən bilmədiyin
üçün hazırlıqlı olursan və istər-istəməz beyninin bir hissəsini işlətmək
məcburiyyətində qalırsan. Mən hər zaman texniki fənlərlə məşğul olmuşam və
texniki fənlərə böyük marağım olub.
- Ahsil almaq üçün məhz "beynəlxalq əlaqələr”
ixtisasını seçdiniz?
- Biz uşaqlıqdan
"Fəryad”, "Haray”, "Ağ atlı oğlan”, "Ümid”, "Girov”, "Arxada qalmış gələcək”,
"Qırmızı qar”, "Biz qayıdacağıq” və s. bu kimi filmlərə baxa-baxa böyümüşük. Bu
filmlər bizə öz keçmişimizi, xalqımızın başına gətirilən hadisələri göstərirdi.
Atam həmişə deyirdi ki, bu filmlərdəki hadisələr bir həqiqətdir. Bundan başqa, bizim
dərsliklərdə Qarabağda baş verən hadisələr geniş şəkildə əks olunurdu. Valideynlərimiz
Azərbaycanın tarixi barədə tez-tez danışırdı. Atam işğal olunmuş torpaqlarımızın
necə bərəkətli, mənzərəli bir yer olduğunu deyirdi. Bizim uşaqlığımız onların
işğal olunmuş torpaqlarımızın mənzərələrini təsvir etməyi ilə keçib. İstər-istəməz bu, mənim qəlbimdə bir qədər qəzəb
hissi oyadırdı. Hələ uşaq yaşlarımdan
düşünürdüm ki, niyə mənim torpaqlarım işğal altında olmalıdır? Deyirdim ki,
böyüyəndə əsgər olacağam və vətənimi xilas edəcəyəm. Böyüdükcə, gördüm ki,
əsgər olmaqdansa, diplomat olsam, torpaqlarımızın azad olunmasına daha çox faydam
toxunar. Məhz bunun üçün idmanla məşğul olurdum. Artıq hər şeydən anlayışım
olduqdan sonra kitablara ikiəlli sarıldım və qarşıma məqsəd qoydum ki, diplomat
olacağam. Düşündüm ki, əgər təhsilimi öz
ölkəmdə davam etdirsəm, mənim beynəlxalq arenada haqq səsimizi deməyə gücüm
çatmayacaq. Özüm deyib, özüm də eşidəcəyəm. Ancaq dünyaca məşhur, nüfuzlu bir
universitetdə təhsil alsam, onların beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələrindən
faydalansam, onda daha tez bizim haqq səsimiz eşidilər və mən ölkəmiz üçün daha
faydalı ola bilərəm. Məsələyə məhz bu aspektdən yanaşdım. Bunun üçün də 10-cu
sinifdə oxuyanda uzun sürən bir axtarış etməli oldum. Dünyanın bir çox universitetlərinin
səhifələrini izlədim. Hansı universitetlərdə, hansı ölkələrin tələbələri
üstünlük təşkil edir, bu təhsil ocağında nə qədər tələbə təhsil alır kimi
məsələlərə daha çox önəm verirdim. Nəhayət, Amerikada kifayət qədər nüfuza
malik olan "University of Californiya
Los Angeles” universitetinin üzərində dayandım. Bu universitetdə mənim
axtardığım hər şey var idi. Düşündüm ki, öz istədiklərimi məhz bu universitetdə
ala bilərəm. Düzdür, bu universitet çox bahalıdır. Valideynlərimə belə bir
istəyimin olduğunu dedim və onlar da məni dəstəklədirlər. Valideynlərimiz bizi
sərbəst böyüdüb. Uşaq yaşlarımızdan müstəqil şəkildə qərar vermək imkanımız olub.
Onun üçün də içim rahat idi. Qərar verərkən düşünürdüm ki, onlar mənim bu
istəyimi biləndə, nəinki qarşı çıxar, hətta məni dəstəkləyərlər. Elə də oldu. Mənim
belə bir fikrimin olduğunu biləndə, anam çox sevindi.
- Amerikaya gəlmək, orda məskunlaşmaq,
əcnəbilərlə dil tapmaq çətin olmadı?
- Mənə o qədər
də çətin gəlmədi. Çünki qərarımı eşidər-eşitməz, anam öz çamadanlarını məndən qabaq hazırladı. O da bizimlə gəldi. Bacım Elvina
da mənimlə bərabər eyni universitetdə təhsil alır. Biz burda ABŞ-ın yox, anamızın
bişirdiyi Azərbaycan mətbəxinin yeməklərini yeyirik. Hərdən qrup yoldaşlarımı
Azərbaycan yeməklərinə qonaq edirik. Onları şəkərbura, paxlava, qoğalla, digər
şirniyyatlarımızla tanış edirik. Amerikalılar ən çox bizim plovumuzu, kababımızı,
dolmamızı sevirlər. Anam da onları pis öyrədib, tez-tez şirniyyatlar bişirir və
biz də universitetə aparırıq. Anam Azərbaycandakı bu xüsusiyyətini hələ də tərgidə
bilməyib. Biz Amerikaya gələndə hava limanında bir qədər problem yaşadıq. Çünki
anam özü ilə samovar, aşsüzən, yuxayayan, oxlov, çömçə aparırdı. Hava limanında
isə belə şeyləri keçirməyə icazə verilmədiyini dedilər. Ancaq anam onları inandırdı ki, övladlarım
ancaq Azərbaycan mətbəxinin yeməkləri ilə qidalanırlar və bunlar da o yeməklərin
hazırlanması üçündü. Beləcə, apardığı əşyaların hamısını aeroportdan keçirə
bildi. Tez-tez burda qutabın müxtəlif
növlərini bişirir. Biz hələ indiyə qədər
mağazadan çörək alıb yeməmişik. Çünki yediyimiz çörəyi belə, anam özü bişirir.
Deyir ki, təki oxuyun və xalqımıza layiqli övlad olun.
Qaldı Amerikaya
öyrəşməyə, bizim əcnəbilərlə münasibətdə olmağa o qədər də vaxtımız olmur.
Dərslər o qədər ağır və çətindir ki, güclə çatdırırıq. Üstəlik, anam nəinki
bizə, dostluq etdiyimiz bütün rəfiqələrimizə nəzarət edir.
- Gələcəyə doğru
hədəfləriniz nələrdir?
- Gələcəyə doğru
hədəflərim çox böyükdür. Bəlkə də bu sizə bir az gülməli görünəcək, amma mən
gələcəkdə Amerikada nazir, hətta prezident vəzifəsinə qədər yüksəlməyi
planlaşdırıram. İstəyirəm ki, böyük millətlərin iştirak etdiyi siyasi
məclislərdə mənim də deməyə sözüm olsun. Bunun üçün güclü olmaq lazımdır.
- Azərbaycandakı təhsil sistemi ilə Amerikada
təhsil sistemi arasında hansı fərqlər var?
- Təhsil aldığım
Kaliforniya ştatında təhsil sistemi ölkəmizdən fərqlidir. Burda əsasən seçdiyin
peşə üzrə təhsil alırsan. Yəni burda sənin seçdiyin peşəyə ən çox hansı fənlər aiddirsə,
onları da oxuyursan. Əlavə heç bir fənn proqrama salınmayıb. Mən indi ikinci
kursda oxuyuram. İl ötdükdə dərslərin ağırlığı daha da artır. Amerika universitetlərində də qış
və yay semestrləri olur. İldə iki dəfə imtahan verməli olursan. Ancaq Amerikada
nə qədər istəsən dərs götürə bilirsən. Hər şey sənə təqdim olunan cədvəldən
asılıdır. Bizdə ali təhsil müəssisələri Boloniya sisteminə üstünlük verir.
Amerikada isə belə deyil, onlar azad təhsil sistemi ilə çalışırlar. Bizdə
nəzəri biliklərə daha çox üstünlük verirlər. Burda isə nəzərli biliklərlə
yanaşı, praktikaya da üstünlük verilir. Nə qədər mükəmməl oxuyursan oxu, əgər
praktikada öyrəndiklərini tətbiq edə bilmirsənsə, onda bu qədər biliyə
yiyələnməyinin bir faydası da olmur. Bir də amerikalılar insanın istedadına,
bacarığına daha çox üstünlük verirlər, nəinki nəzəri cəhətdən əzbərlədiklərinə.
- Hazırda yaşadığınız Los-Anceles dünya film
sektorunda ən çox tanınan və bu sahə üzrə inkişaf edən bir ölkədir. Keçmişdə
filmə çəkilən, aparıcılıq edən biri kimi, o sahəyə meyl göstərirsinizmi?
- Bəli, Hollivud
kino industriyası üzrə dünyada bir nömrədir. Hətta 1920-ci
illərdən indiyədək fəaliyyət göstərən "Metro-Goldwyn-Mayer”, "20th Century
Fox”, "Paramount Pictures”, "Warner
Brothers”, "Columbia Pictures” və s. kino şirkətləri burada
təşkil edilmişdir.ABŞkinematoqrafiyasının başlıca xüsusiyyətləri
Hollivudda formalaşıb. Dünyaca məşhur ulduzların gözü məhz Hollivuddadır. Onlar
bu şəhərə "Xəyallarının şəhəri” kimi baxırlar. Maraqlısı isə odur ki, Los-Ancelesdə
yaşayan gənclər bu sahəyə maraq göstərmirlər. Bəlkə də bu, onlara əlçatandır
deyə, uzaq gəzirlər, maraqlanmırlar. Burada gəncləri daha çox maraqlandıran
həkimlik, vəkillik proqramçı kimi peşələrdir. Çünki Amerikada bu peşələrin
sahibləri ən varlı insanlardır. O ki qaldı mənə, bura gələndə qarşıma böyük
məqsəd qoymuşam. O məqsədlərimin arasında isə belə bir istək olmayıb. Dərslərim
mənim üçün hər şeydən önəmlidir.
Xəyalə Rəis