Ermənistanda baş verən hakimiyyət dəyişikliyindən sonra ABŞ yenidən
bu ölkədə öz fəallığını artırmağa qərar verib. Belə ki, ABŞ Nikol Paşinyanın
başçılıq etdiyi hökumətə Ermənistanda dövlət islahatlarının aparılması üçün 140
milyon dollar vəsaitin ayrılması məsələsini nəzərdən keçirməyə hazırdır. Bu
barədə ABŞ dövlət katibi Mayk Pompeonun qeydlərində yer alıb: "Biz "Minilliyin
çağırışları" korporasiyasının xətti ilə Ermənistana qrantın ayrılması
məsələsini götür-qoy etməyə hazırıq. Ancaq bunun üçün Ermənistan layihədə
iştirak ərizəsində ölkədə baş verən pozitiv dəyişikliklərlə bağlı məlumatlar
təqdim etməlidir”.
Bu maliyyə yardımı məsələsinə hələlik Rusiya tərəfindən reaksiya
verilməyib. Görəsən bu məsələyə Rusiya necə münasibət sərgiləyəcək?
Mövzu ilə bağlı "Kaspi” qəzetinə açıqlamasında politoloq Fikrət Sadıxov bildirdi ki, hələlik ABŞ tərəfindən
Ermənistana hər hansı yardım göstərilmir, müəyyən şərtlər irəli sürülüb: "O
şərtlər yerinə yetiriləcək-yetirilməyəcək hələ sual altındadır. Digər tərəfdən,
hansı islahatların həyata keçirilməli olması da məlum deyil. Düşünürəm ki,
ABŞ-ın əsas məqsədi Ermənistanı Rusiyanın əhatə dairəsindən çıxarıb, öz
nəzarəti altına salmaqdır. Fikrimcə, bu, çox asanlıqla baş verməyəcək. Çünki
Ermənistanın yaxınlığında Rusiya Federasiyasıdır, Amerika isə okeanın o
tayındadır. ABŞ-ın Ermənistandan başqa da problemləri var və onlar kifayət qədər
çoxdur. Misal üçün, Yaxın Şərq, İran və s. Amma eyni zamanda Ermənistana
köməklik göstərmək bəyanatları onu göstərir ki, bu, birmənalı şəkildə Rusiyaya
qarşı yönəlib. Təbii ki, Rusiya bunu sevinclə qəbul etməyəcək, lakin
narazılığını açıq şəkildə də büruzə verməyəcək. Düşünürəm ki, burada gizli
mexanizmlər işə düşəcək. Rusiya əlindən gələni edəcək ki, Ermənistan ya bu
maliyyə yardımından imtina etsin, ya da ki, bu maliyyə yardımını qəbul etsin,
amma müəyyən şərtlərə əməl etməsin və rəsmi Moskvanın nəzarəti altında qalsın”.
F.Sadıxov əlavə etdi ki, ABŞ Ermənistana yardım etmək istəyir: "Belə
olan halda Rusiya nə edə bilər? İndi əvvəlki Rusiya deyil ki, hansısa bir
tapşırıqla rəsmi Yerevana edilən yardımların qarşısını alsın. Yaxud da
tapşırsın ki, maliyyə yardımını almasınlar. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki,
Ermənistanda yeni hökumət formalaşır və bir çox hökumət üzvləri Qərb
ölkələrində ali təhsil alıblar. Fikrimcə, maliyyə yardımının qarşısını almaq
Rusiya üçün çətin olacaq. Bununla paralel onu da qeyd etmək lazımdır ki,
Amerika bu maliyyə yardımını hərbi köməklik kimi etmir, islahatlar aparılması
üçün ayırır. Amma biz eyni zamanda onu da yaddan çıxarmamalıyıq ki, konkret
şərtləri yerinə yetirilməsə, ABŞ heç kimə bir qəpik vermir”.
Dövlət İdarəçilik
Akademiyasının müəllimi, politoloq Zaur Məmmədov bildirdi ki, Sarkisyan da
hakimiyyətinin son bir ilində Avropa ölkələrinə səfərlər edərək, ABŞ
nümayəndələri ilə görüşərək Ermənistana maliyyə yardımının edilməsini
istəyirdi: "Təbii ki, Paşinyanın hakimiyyətə gəlməsi Qərblə münasibətlərə
müsbət təsir edəcək. Biz Qərblə Ermənistan arasında münasibətlərin isinməsinin
şahidi olacağıq. ABŞ da Ermənistana maliyyə yardımı edərək bu ölkəni daha azad,
müstəqil və Rusiyadan asılılığı olmayan bir dövlətə çevirmək istəyir. Biz
bilirik ki, Ermənistan iqtisadi və hərbi cəhətdən Rusiyadan olduqca asılıdır.
Lakin son zamanlar Rusiyaya tətbiq edilən sanksiyalar ona gətirib çıxarıb ki,
heç də Moskva hər zaman Yerevana yardım edə bilmir. Ermənistan isə bundan
narahatdır. İndi isə rəsmi Yerevan iqtisadi islahatlar, kütlənin yenidən ayağa
qalxmaması üçün bu yardıma ehtiyacı olduğunu bildirir. Çünki Rusiya Ermənistana
etdiyi yardımları azaldıb. Lakin Paşinyanla ABŞ arasındakı münasibətlər
isinərsə, bütövlükdə Ermənistanın Qərbə doğru inteqrasiyası artıq rəsmi
Moskvanın xoşuna gəlməyəcək. Çünki Rusiya öz sərhədləri ətrafında olan ölkələrə
çox həssaslıqla yanaşır və onların Qərb istiqamətindəki meyllərini radikal
şəkildə dayandırır”.
Z.Məmmədov qeyd edib ki, hələlik Paşinyanın əsas məqsədi
sosial-iqtisadi və struktur islahatları həyata keçirməkdir: "O, bunu
çıxışlarında da bəyan edib. Onun bu struktur islahatları nə qədər önəmli və
effektli olacağı daxili siyasətindən deyil, Dağlıq Qarabağla bağlı siyasətindən
asılıdır. Məhz Türkiyə və Azərbaycanla sərhədlərin bağlanması və digər
məsələlər Ermənistanın sosial-iqtisadi durumuna mənfi təsir göstərən ən böyük
amillərdir. Azərbaycanın da ABŞ-Ermənistan münasibətlərinə diqqətlə yanaşır.
Azərbaycanın istər Rusiyadan, istərsə də ABŞ-dan əsas istəyi
Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli məsələsində
obyektivliyin qorunmasıdır. Çünki hər iki ölkə özünü Azərbaycanın müttəfiqi
adlandırır və müttəfiqlər də hər zaman biri-birinə yardım etməlidir”.
Bakı 20°C
