“5”-i göstər, hədiyyəni al - Örnək
"Evimizdə
artıq nəyimiz olubsa, onu ehtiyacı olanlarla paylaşmışıq və bunu da
övladlarımıza aşılamışıq. Uşaq görüb ki, bizim üçün dəyərli olan əşyamızı, ərzağımızı belə,
paylaşmaqdan çəkinməmişik. Adətən insanlar bir-birilərinə xoşlamadıqları hədiyyələri
verir, ən sevdiklərini özlərinə saxlayırlar. Biz isə daha çox istədiyimizi
vermişik. Həmişə inanırıq ki, Allah heç bir yardımı qarşılıqsız qoymur”.
Bu sözləri Bakı şəhər
sakini Qəşəm Niftəliyev deyir. O, paylaşmaqdan, insanları
sevindirməkdən zövq alır. Öz kiçik imkanları ilə uşaqlarla
bağlı aksiyalar keçirir,
onları sevindirməyə
çalışır. Belə maraqlı aksiyalardan birini də Sabunçu rayonu Ramana qəsəbəsi, Şuşa şəhərciyindəki marketində
məktəblilər üçün həyata keçirib. Aksiyadan sosial şəbəkələrdə tanış olduqdan
sonra maraqlı təşəbbüs irəli sürən Bakı sakini ilə "örnək” rubrikamızda
söhbətləşmək qərarına gəldik.
"Təhsildən uzaq düşən uşaqlar indi xeyli
həvəslənib”
Həmsöhbətimiz
mağazaya gələrək gündəliyindəki "5”
qiymətini göstərən şagirdlərə dəftər, qələm, kökə və s. həvəsləndirici hədiyyələr
təqdim edir. Deyir ki, məqsədi şagirdlər arasında təhsil sahəsində rəqabəti artırmaqdır:
"5” alan
şagirdin yanında başqa bir şagird olanda, iki hədiyyə verirəm ki, o da görüb
həvəslənsin. Həqiqətən
də elə olur. Səhəri gün həmin uşaq da gündəliyindəki "5”-i göstərib hədiyyə
qazanır. Əvvəllər bütün günü küçədə oynayan uşaqlar indi evə gedib dərs oxuyur
ki, yaxşı qiymət alsın və hədiyyə qazansın. Düzdür, oxuyan uşaq onsuz da
oxuyur, amma təhsildən uzaq düşən uşaqlar indi xeyli həvəslənib”.
Müsahibim,
üstəlik, rübün sonunda da şagirdləri həvəsləndirmək üçün özünəməxsus metodlar
düşünür: "Fikirləşirəm ki, rübün sonunda əlaçı seçilənlərə və universitetə
qəbul olanlara daha böyük hədiyyələr hazırlayım. Həmçinin şərəf lövhəsinə vurulmuş fotosunu
göstərənlərə də hədiyyə verməyi düşünürəm. Onların məktəbə, dərsə həvəslənməsi üçün əlimdən gələni edirəm.
Bəzən ayrı-seçkilik olmasın deyə, bizim marketdən alış-veriş etməyən
şəxslərin də uşaqlarına hədiyyə verirəm".
"Çöldə oynayan uşaqların sayı azalıb”
İdeyanın necə yaranmasına gəldikdə isə, müsahibimiz deyir ki,
qəsəbə tərəfdə oxuyan uşaqların sayı az olduğu üçün aksiyanı keçirmək
qərarına gəlib: "Qəsəbəmiz təzə salınıb. Ərazisi kiçik olan qəsəbə
tipli yerlərdə insanlar ailə kimi olurlar. Biz də qonşularla sanki ailə
kimiyik. Burada yüzlərlə ev var və demək olar ki, hamımız bir-birimizi
tanıyırıq. Uşaqların yaxşı oxumasını, əlaçı olmasını istədiyim üçün ideya
fikirləşməyə başladım”.
Qəşəm deyir ki, aksiyaya əvvəlcə bir "5”lə başlayıb. Yəni bir
fənndən 5 alsan belə, aksiyadan yararlana bilərsən: "Həqiqətən gördüm ki,
istədiyim kimi alınır və yaxşı oxumayan uşaqlar belə, "5” qiyməti ilə mağazaya
gəlirlər. Təbii ki, qəsəbədə əlaçı uşaqlar var idi. Amma aksiyadan
sonra əlaçıların sayı
artmağa başladı. Əvvəllər axşamçağı çölə baxırdım ki, hamı oynayır. İndi
oynayanların sayı azalıb, uşaqlar evlərində dərsləri ilə məşğul olurlar”.
Həmsöhbətimiz
bir "5”
alanların saylarının artdığını gördükdən sonra şərtləri dəyişməyə başlayıb: "Hazırda
küçədə oynayan uşaq tapmırıq (Gülür - A.Ə). Bir "5”-in sayını artırıb, iki "5” elədim. Yavaş-yavaş baxdım
ki, beşləri almağa başladılar, çoxaldı, ardınca, üç "5”, indi də dörd "5”-də qərarlaşmışıq
ki, uşaqlar çox oxusunlar. Gün ərzində 5-6 fənndən dərs keçirlər. Heç olmasa, bu fənnlərin dördündən
"5” alsalar, çox yaxşı nəticə deməkdir”.
"Hədiyyə verdiklərimin hamısı imkansız ailənin
uşaqları deyil”
Q.Niftəliyev
deyir ki, aksiyada verilən bütün hədiyyələri öz hesabınadır: "Xeyriyyəçiliklə
bağlı tədbirlərimiz çox olur. Amma bunu xeyriyyə adlandırmaq düzgün olmazdı. Həqiqətən ehtiyacı olana
verirsənsə, bu, xeyriyyəçilikdir. Bir-iki imkansız ailələr var.
Mütəmadi olaraq dükan işi ilə məşğul olduğumuz üçün onlara ərzaq yardımı
edirik. İkinci tərəfdən də sosial şəbəkələrdə gördüyümüz hər hansı ailələri
gedib yerində araşdırır, imkanımız çatdıqca, onlara da köməklik edirik. Bu da
xeyriyyəçilikdir. Belə deyək, işimizin zəkatını
veririk. Qazandıqca, paylaşmaq lazımdır.
Hazırda
məktəblilərlə bağlı həyata keçirdiyim işi isə mən sosial aksiya adlandırıram. Nəzərə
alaq ki, mənim 20 qəpiklik hədiyyə etdiyim uşaqların heç də hamısı imkansız
ailənin uşaqları deyil. Bir uşaq gündəliyində "5” qiymətini göstərir və mən də
ona dəftər, qələm, ağardıcı hədiyyə edirəm. O uşağın bəlkə də ona ehtiyacı yoxdur. Evində daha çox var. Amma
bu onu həvəsləndirir, stimul verir. Bilirsiniz ki, evdə uşağın qabağına nə
qoysan da yemir, nə versən də oynatmır, amma başqa bir evə gedəndə bunlar
sanki şirinləşir. Mən də
bu aksiyada onu tətbiq etməyə çalışıram”.
"Övladlarımı hər "5”-ə görə mükafatlandırmıram”
- Maraqlıdır, öz uşaqlarınız da dükandakı aksiyadan
istifadə edirmi?
- Düzünü desəm,
övladlarımı hər aldığı "5”-ə görə mükafatlandırmıram. Uşaqlar üçün hədəf
qoymuşam. Rübün sonunda baxıram, o hədəfə çatırsa, velosiped alıram, yaxud da
başqa bir əşya alır, nəyinisə təzələyir, gəzməyə aparıram”.
"5” alıb mağazaya üz tutan
uşaqları hansı hədiyyələrlə mükafatlandırdığına gəldikdə isə, həmsöhbətimiz
deyir ki, müəyyən olunmuş məbləğdən kənara çıxa bilmir: "Hədiyyələr üçün müəyyən
bir miqdar təyin etmişəm. Qaldığım ərazidə 300-400-ə yaxın uşaqların olduğunu
nəzərə alsaq, onların hərəsinə bir manat hesablasam, bu mənə çətin olar. Ona
görə də gündə 20-50 qəpik arası məbləğ qoymuşam. Limit çox aşmasın, aksiya
davamlı olsun deyə, həmin məbləğdən kənara çıxa bilmirəm. Məsələn, 20 qəpiklik məktəbli kökəsi
verirəm, əgər yoxdursa, dəftər verirəm. İndiki vəziyyətdə dörd "5” üçün aksiyanı həyata
keçiririk. Gərək dörd "5”
alasan. Çünki 1, 2, 3 "5” var artıq, istəsələr dördüncünü də ala bilərlər və alırlar da. Amma bir
"5” alana
da veririk. Gündəliyinə baxırıq, əgər o, "5” alan uşaq deyil, birinci dəfə "5” alıbsa, onu mütləq
stimullaşdırırıq. Bu şagirddən birdən-birə dörd "5” gözləmək olmaz. Amma ötən dəfə dörd "5”
alıb, indi bir "5”
gətiribsə, ona hədiyyə vermirik. Demək ki, o, tənbəlləşib, oxumur”.
"Valideynlər tələb etmədən də uşaqlar oxuyur”
Müsahibimiz
deyir ki, övladlarının dərsləri daha həvəslə oxuduğunu valideynlər də etiraf
edir: "Valideynlər deyir ki, artıq biz tələb etmədən uşaqlar özləri oxumağa
gedirlər. Aksiyanı
dayandırmağı düşünmürəm. Artıq rüb sonudur. Bu aksiyanı başqa biri ilə
əvəzləyəcəyik. Rübü yaxşı başa vuran uşaqlara imkanım çatan qədər böyük
hədiyyə verməyi düşünürəm. Yeni dərs ilində isə planım budur ki, şəkli şərəf
lövhəsində olanlara hədiyyə verim. Aksiyanın nəticəsini gördüyüm üçün onu
bitirmək istəmirəm”.
Aygün ƏZİZ