200-dən çox ölkədə fəaliyyət göstərən şirkətdən iş təklifi alan azərbaycanlı - Uğur hekayəsi
"Bu gündən 500.000-dən çox işçisi ilə dünyanın
200-dən çox ölkəsində fəaliyyət göstərən IBM şirkətinin daimi işçisiyəm. Cəmi 4
aydan sonra daimi iş təklifi alan tək-tük tələbələrdənəm”. Bu sözləri gənc azərbaycanlı
xanım Sevinc Ömərli feysbukda status olaraq yazmışdı. Və ardınca da "Bu uğurum
məndən sizə ərmağan olsun, əziz müəllimlərim” deyə qeyd etmişdi. Biz də müəllimlərini
bu cür fərqli təbrik edən, ixtisası
üzrə dünyanın ən prestijli şirkətlərindən birində çalışmaq arzusu yerinə yetən
Sevinc xanımın "Kaspi”yə müsahibəsini sizlərə təqdim edirik.
S.Ömərli
deyir ki, təhsilə önəm verilən bir ailədə böyüyüb: "1990-ci ildə Bakı şəhərində
anadan olmuşam. Əslən Qərbi Azərbaycandanam. Atam İbrahim Ömərov Qarabağ
veteranıdır. Təhsilə çox önəm verən bir ailədə böyümüşəm. Hələ dörd yaşımızda
atam bizə şahmat oynamağı öyrədib. Qonşuluqdakı uşaqları bir araya yığıb evdə
şahmat çempionatı keçirirdi. Tez-tez qardaşımla məni ekskursiyaya aparardı.
Yadımdadır, hələ üç yaşımızda bizə dünya ölkələrinin paytaxtlarını əzbərlətmişdi.
Atamla yanaşı, anam da zehni inkişafımız üçün hər şey edirdi. Birlikdə şeirlər əzbərləyir,
evdə maraqlı ssenari yazıb filmlər çəkirdik. Ümumiyyətlə, gərək valideynlər
övladlarının inkişafı üçün onlarla vaxt keçirsinlər. Məncə, bunun nəticəsidir
ki, təhsil dərəcələrinin ən pik nöqtəsinə qədər gəlib çıxmışam. Bu arada
bakalavr təhsilimi Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Türk Dünyası İşlətmə
fakültəsində almışam. Magistatura təhsilimi Gazi Universitetinin MBA fakültəsinə
təqaüdlü olaraq başa vurdum. Hazırda Macarıstanın Budapeşt Corvinus
Universitetinə Marketinq ixtisası üzrə təqaüdlü doktorantura təhsili alıram. Fəlsəfə
elmləri namizədiyəm”.
- Sevinc xanım, Müəllimlər günündə IBM-də işə
başlamağınızla bağlı status yazıb, ardınca da müəllimlərinizin bayramını təbrik
etdiniz, təşəkkürlərinizi yazdınız. Ona görə elə ilk olaraq məktəb illərinizdən
danışaq. Məktəbdə necə bir şagird olmusunuz?
- Məncə,
buna müəllimlərim daha obyektiv cavab verərdi. Amma onu deyim ki, dərslərə hər
zaman aktiv qatılmışam, orta məktəbi əla qiymətlərlə bitirmişəm. Müəllimlərlə
münasibətim çox yaxşı olub. Hələ də dostluq əlaqələrimiz davam edir. Fərdi
inkişafımda universitet müəllimlərimin əsasən, də Nazim Cəfərsoyun rolu
böyükdür.
- Davamlı təhsil almısınız, bəs işləmisiniz indiyə
qədər?
-
Magistatura təhsili aldığım illərdə müxtəlif işlərdə çalışmışam. 2013-cü ildə
Türkiyənin Avropa Birliyi Nazirliyində çalışmışam. Türkiyədə fəaliyyət göstərən
QHT-lərin Avropa Birliyinə fond müraciətlərini analiz edirdik. 2014-cü ildə
universitetin "Erasmus” proqramına qəbul alaraq İngiltərənin Mançester şəhərində
"Eurosolar” şirkətində 4 aylıq təqaüdlü praktika keçmək hüququ əldə etmişəm.
Bundan başqa, 2015-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatında (BMT) COP12
konfransında qrup lideri olaraq çalışmışam. Eyni ildə Antalya şəhərində
keçirilmiş G20 Zirvəsinin təşkilində rol almışam. Bildiyiniz kimi G20 dünyanın
inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkə liderləri ilə Avropa Birliyi təmsilçiliyini
bir araya gətirən proqramdır. Zirvədə Barak Obama, Rəcəb Tayyip Ərdoğan, Angela
Merkel, Vladimir Putin, Justin Trudeau kimi dünya liderlərini görmək imkanı əldə
etmişdim.
Bundan əlavə,
təhsil müddətimdə elmi araşdırmalar ilə geniş məşğul oluram. 2017-ci ilin
yanvar ayında Beynəlxalq Araşdırma İnstitutunun (International Research
İnstitute) Bratislavada keçirdiyi konfransda "İdarəçilərin qərarvermə prosesləri”
ilə bağlı məqaləsini təqdim etmişəm. Həmin ilin sentyabr ayında isə Marketinq
Trend Assosiasiyasının Londonda keçirdiyi konfransda elektron ticarətlə bağlı
yazdığım məqalə ilə çıxış etmişəm. Qlazqo şəhərində keçirilən dünyanın ən məşhur
marketinq konfranslarından biri olan EMAC-ın 47-ci toplantısında (Doctoral
Colloquium) çıxış edən yeganə azərbaycanlı mən olmuşam. Universitet müəllimlərinin
belə dəvət almaqda çətinlik çəkdiyi bu konfransda mən "Şirkətlərin dinamik qiymət
strategiyaları və bunun istehlakçıların davranışlarına təsiri” mövzusunda çıxış
etmişəm.
- IBM-də işə başlamağınız necə oldu?
-
2018-ci ilin yanvarın ayından etibarən IBM-də praktika keçməyə başladım. Cəmi 4
aydan sonra şirkət tərəfindən mənə biznes-analitik vəzifəsi üzrə daimi iş təklif
edildi. Mənim ən böyük hədəflərimdən biri ixtisasım üzrə dünyanın ən prestijli
şirkətlərindən birində çalışmaq idi. Buna nail olmağın qürurunu və məsuliyyətini
yaşayıram. Həyat yoldaşım da IBM-də kompyuter mühəndisi olaraq işləyir. Mənim
buralara gəlməyimdə ən böyük mənəvi dəstəkçim həyat yoldaşımdır. Belə bir məsəl
var ki, yüksəlib birləşməkdənsə, birləşib yüksəlmək yaxşıdır. Bu məsəl bizim həyat
devizimizə çevrilib.
- Sizcə, 4 ayda necə çalışdınız ki, belə bir təklif
aldınız?
-
Universitet illərində araşdırma metodlarını çox yaxşı öyrənib, araşdırma və
öz-özünə öyrənə bilmə bacarığımı inkişaf etdirmişdim. IBM-in SPSS və AMOS
proqramlarına tam hakim olmağım, statistika elmini dərindən bilməyim dörd aylıq
praktika müddətində mənim fərqimi ortaya qoydu. Onu da vurğulamaq istəyirəm ki,
IBM şirkəti idarəetmə strukturu olara Agile metodologiyasını mənimsəyib. Bu
ideya ilə proyektlərin yaşam döngülərini çox düzgün idarə edib, qaynaqları daha
verimli bir şəkilə gətirərək, müştərinin tələblərini daha yaxşı anlayır və buna
uyğun davranırlar. Agile başlı-başına bir fəlsəfədir və mənim bu fəlsəfəni tez bir
zamanda öyrənməyim də müsbətlərimdən biri oldu.
- IBM necə bir şirkətdir? İşçilərə münasibət cəhətdən
şirkəti necə bir müəssisə olaraq dəyərləndirirsiz?
- IBM-də
500.000-dən çox işçi çalışır. Şirkət 200-dən çox ölkədə fəaliyyət göstərir.
Dünyanın ilk daşına bilən kompüterinin yaradıcısı (Ibm5100 1975), ilk
smartfonun (IBM Simon 1994), ilk elektronik kalkulyatorun (Anita 1963), Dinamik
Ram, HDD hard disk və barkodun yaradıcısıdır. IBM-in Apollo proyektində yer
alan insanlar Ayın kəşf etməsində rol oynayıb. 5 işçimiz Nobelə layiq görülüb.
IBM-in yaratdığı "Deep Blue” adlanan süni intellekt dünya şahmat çempionu Harri
Kasparovu məğlub eləmişdi. Dünyanın ən çox patentinə sahib şirkətlərindən
biridir. İlk dəfə 1935-ci ildə gender bərabərliyini qoruyaraq qadınlara və
kişilərə eyni maaşı verən şirkət olub. Bundan başqa, ilk dəfə 1914-də fiziki
qüsurlu insanları işlə təmin edib. Hətta bizim binada hazırda görmə qüsurlu həmkarımız
kodlaşdırma üzrə işləyir. Şirkətdə ailə mühiti yaradılıb. İş qrafikinə Azərbaycanda
olduğu kimi önəm verilmir. Burada iş saatının kəmiyyətindən çox işin keyfiyyətinə
baxılır. Həftənin cümə günləri evdən işləmək imkanı verilib. Şirkət işçilərini
ömürlük həyat sığortası ilə təmin edir. Əlavə olaraq işçilərin idmanla məşğul
olması üçün xüsusi kartlar verilir, hansı ki, o kart vasitəsilə şəhərin 200-dən
çox idman məntəqəsində fitnes, üzgüçülük, yoqa və bir sıra idman növləri ilə məşğul
ola bilirlər. Şirkətin başqa bir özəlliyi işçiləri aylıq limitsiz nəqliyyat
kartı ilə təmin etməsidir.
İşçilərin
özlərini güvəndə və rahat hiss etmələri şirkətin dəyərləndirilməsində ən önəmli
faktordur.
- Hiss olunur ki, öz üzərində işləyən birisiniz.
Çox adam buna dərsdən, işdən vaxt ayıra bilmədiyini deyir...
- 24
saat mənim üçün kifayət qədər böyük zaman dilimidir. Zamanı düzgün idarə etmək
üçün ən əsas məsələ məqsəd və hədəflərimizi ortaya qoymaq və durum analizi etməkdir.
Məncə, hər insanın məhsuldar olduğu müəyyən saatlar var. Hər kəs özünün daha
keyfiyyətli çalışa biləcəyi saatları müəyyən etməli və həmin saatları daha
vacib işlərə ayırmalıdır. Gərək zamanın tələlərindən də uzaq durmağı bacaraq. Məsələn,
disiplinsizlik, mənasız insanlara vaxt ayırmaq, "yox” deməyi bacarmamaq, bir
işi bitirmədən başqa bir işə keçmək, sıxıldığın mühitdə qalmaq və s.
Unutmamalıyıq ki, istənilən fəaliyyətin önəmi, bizə qazandırdığı nəticə ilə düz
mütənasibdir.
- Əvvəldən bu cür olmusunuz, yoxsa bunu zamanla
özünüz formalaşdırmısınız?
- Bunlar
zamanla, işlərin həcmi artdıqca formalaşıb. Məsələn, əvvəllər saatlarla
insanları dinləyirdimsə, artıq bunları vaxt itkisi kimi gördüyüm üçün yox deməyi
öyrənmişəm.
- Bir az da həyat yoldaşınızla bir yerdə işləməyinizdən
danışaq. Bəzən bunun çətin, bəzən isə yaxşı olduğunu deyirlər.
- Eyni
şirkətdə çalışan cütlüklərin işə daha çox inteqrasiya olunması ilə bağlı məqalə
oxumuşdum. Bu, həqiqətən belədir. Fərqli proyektlərdə olsaq da, 10 aydır
birlikdə çalışırıq və bu günə qədər hər hansı bir mənfiliklə qarşılaşmamışam. Məncə,
eyni işdə çalışmanın müsbət cəhətləri daha çox olar. Birincisi, cütlüklər
bir-birilə daha rahat empatiya qura bilərlər. Bəzən vacib proyektlərlə bağlı
işdən gecə saat 12-də çıxdığım olub, amma bir dəfə də olsun yoldaşım mənə deməyib
ki, niyə bu saata qalmısan? İkincisi, işə birlikdə gedib gəlməyimiz zamandan qənaət
deməkdir. Üçüncüsü, qlobal bir şirkətdə sizin dilinizdə danışan, sizin başa düşən,
stresli zamanınızda sizi sakitləşdirən partnyorunuzun olması elə ən böyük hədiyyədir.
- Bəs işlə bağlı bir-birinizə köməyiniz dəyirmi?
- Əslində,
proyekt və ixtisasımız fərqli olduğu üçün köməyə ehtiyac qalmır.
Aygün
Asimqızı